Books and other items printed in Gaelic from 1841 to 1870 > Eachdraidh na h-Eaglaise

Caib. IV.]
EACHDRAIDH NA H-EAGLAISE.
123
e ach sgriobhadli uaith. Bha cailean agus ionnsachadh an eas-
buig Theodoret thar mlibran, ’s tha eaohdraidh ni’s iomlaine.—
Sgriobh e Searmona agus mineachaidh mar an ceudna. Chaidh
a thiomnadh le pharantan do’n Eaglaise mu’n d’rugadh e, agus
a thogail suas an tigh mhanach air son na seirbheis sin. Thog-
adh e gu cathair easbuig Ciri an aghaidh a thoil, agus bha e
ri uaill a bha cliuiteach ’na linn—nach robh comh-stri, no laa:h
bhi eadar e’s a’ chleir re uine ?—do bhrigh e, cur ionmhais na
h-Eaglaise gu feum a’ bhaile, agus thug e na dh’fhag athair
aige do na bochdan. Ged bhagair an t-iompaire chuir as a
dhreuchd air son cuid do na sgriobh e, bha daoine cho gradh-
ach uime ’s gu robh an aire dha co mor ’s nach do thagair a
naimhdean e.
Chuireadh amach an deireadh na linn so an Talmud. Tha na
h-Ollaimh ludhach cur an ceill na bheil's an leabhar, th’air a
roinn ’na dha earrann a’ coimhead nan laghan a labhair Dia ri
Maois. Tha iad sin a rls air an roinn ’n an leabhraichean ni’s
lugha. Tha’n steidh air a chur sios ann am Meshna, a
cheud earrann agus am mineachadh ann an Gemara, an dara
earrann. Chaidh an lagh no’ii aithris so a chur coladh leis an
Ollamh, luah, an deigh an teampull bhi air a mhilleadh, ’s a’
bhliadhna 150, agus tha tuilleadh meas aig na h-Iudhaich air no
th aca air na sgrioptuirean. Tha iad an duil gu do labhair
Maois e ri cloinn Israeil, o nach robh e ceaduichte a sgriobhadh.
Ach nuair mhilleadh lerusalem bha e feumail chur sios nach
biodh e air a chall, ged sgriobh iad e air doigh nach tuigeadh
daoine eile. Chaidh, gidheadh, iomad earrann deth eadar-
theangachadh. Tha cheud chuid dheth mu lerusalem, an 230,
agus an dara mu Bhabilon cuig ceud bliadhna an deigh Chriosd.
Tha iad araon a’ comhdachadh eachdraidh.
An seathamh linn. Bha dorcdadas agus aineolas an aite
foghluim agus oileana finealta’s na linnibh a th’againn a nis.
Bha na sgoilean fein air an druideadh. Bha’n luchd-teagaisg
neo-thuigseach cumail mach gu robh ionnsachadh deanamh
tuilleadh coire no math.
Thug Boethius a bha’n dreuchd an comhairle na lioimh
ionnsuidh air na sgriobtuirean a mhineachadh trid fcallsan-
achd Aristotle. Bha chailean mor ’g a dheanamh comasach