Books and other items printed in Gaelic from 1841 to 1870 > Eachdraidh na h-Eaglaise

120
EACHDRAIDH NA H-EAGLAISE. [B. T. 325—755.
■A-bMcil-
ghabhadh e dreuchd sagairt, mar gealladli iad da nach ruigeadh
e leas frithealadh. Bha e air amaibh dol air leth gu smaoin-
teachadh diomhair, ’s air amaibh eile deanadach. An deigh
bais a charaid Damasus, chaidh e chill aig Betlehem, ’s bha
luadh co mor air fhbghlum’s a1 naomhachd’s gu deachaidh
na mnai uasal, chrabhach, Paula, Eustochian, agus Melania g’
a choimhead,—’s an nine bheag lean aireamh mhor iad bha
deonach air beatha manaich aghabhail. Air an son sin, agus
teagasgan leroim,—thog Paula eaglais agus Ceithir tighean
manach’s a’ cheart aite, aon air son nam fear, ’s a’ cheithir
air-son bhoirionnach. Cha robh lerom gun fhailingean,—bha
e doirbh, gruamach, ’na aigne, baoth agus saobhach ’na chreid-
eamh, deanamh fair agus dimeas air na h-uile nach aontaich-
eadh leis. Sgriobh e moran mu fhoghlum agus chreideamh,
agus dh’eadar-theangaich e am Biobul gu laduinn. Bha
deasboireachd agus comh-stri eadar e agus liufinus, sagairt a
bha’n Aquileia, mu sgriobhan Origen. Cha robh e co fogh-
luimte ri lerom ; ach sgriobh e moran mar an ceudna, a bha
cliuthachadh baoth-chreideamh amaideach Phaula, a dh’fhag a
theaghlach agus a dhuthaich air-son manaich agus pearsaeaglais
an duthcha cian,-chaidh am fear eile maille ri Melania, a’ bhean
uasal eile, bha dol fad air astar, a choimhead aonaranaich
am fasaichean na Eiphid,—’s a’ dh’ fhuirich cuig bliadhna
fichead ’na tigh an Jerusalem, sgriobh e da leabhar air eachd-
raidh na h-eaglaise an deigh Eusebiuis.
Sgriobh Augustin iomraiteach, easbuig Hippo, mu’n do
labhair sinn cheana, tuille leabhraichean, no aon eile do’n linn
so, ’s am bheil cailean agus ceud faithean gun aireamh ga
leige ris. Thogadh gu cathair easbuig e, an 395, ’nuair bha e
cuig deug agus tri fichead bliadhna.
Bha Iain, easbuig Chonstantinople, do na sgriobhaichean bu
mho’s an linn so. Rugadh e an Antioch, ’s bha ur-labhairt
co ainmeile, ’s £m tuo: iad Chrisostom* mar ainm air. Bha na
h-easbuigean, ann an coinneamh bh’aca, air son e bhi do’n aire¬
amh, ach thar e air falbh gu mulach beinne le seann duine ;’s
’na dheio-h sin dhruid se e fein anuaimh dhorchfar nachfaic-
O
* Beul-oir.