Matheson Collection > Canu Llywarch Hen
(163)
Download files
Complete book:
Individual page:
Thumbnail gallery: Grid view | List view
lc-14a NODIADAU 67
gair, medd Loth, R.C. xxxii, 194, a'r Gw. fó "da") ; a'r
terfyniad a welir yn ma-es, neu llaw-es. Ond golygai hyn
aberthu'r posibilrwydd o gysylltu'r testun â'r enghraiSt o
dywaes yn M.A. 202a. Coeglyd yw'r sylw, "Diau fod dy
haeriad yn wir oU ! Ond nid oes neb by^ i'w hategu â'i
dystiolaeth".
eidyl hen. Anodd deall sut i gymryd y 11. gan y gall
olygu dau beth : "Ni bu eiddil-hen yn fachgen", h.y. y
mae'r hen ŵr eiddil wedi anghofio beth yw bod yn fachgen
ieuanc ; neu ynteu, "Nid eiddil fu'r hen ŵr pan oedd yn
fachgen". Soniwn am wan hen a gwan ifanc, ac y mae
hynny o blaid y cyntaf. Y mae II, 13c, mor amwys â'r
11. hon ; yno hefyd gellir cymryd eidyl hen gyda'i gilydd,
neu ynteu wneud brawddeg enwol ohonynt, "weak is the
old ; slow are his movements". Yn y testun y mae'r
ail ystyr yn cyd-fynd mor dda â'r coegni sydd yD. yr
englyn, ac mor wir am ymffrost yr hen yn ei wrhydri yn ei
ieuenctid (cf. IV, 1-4), nes fy nhueddu bellach i'w dderbyn.
Llawen, enw'r afon yr oedd Rhyd Forlas (18c, 22c)
arni ? Cynnig Pughe, H.E. 131, mai'r Lune, yr afon y saif
Lancaster arni : yn ôl Cymru O. Jones Uaddwyd Gwên "yn
Rhyd Morlas, afonig yn tarddu yn mynydd Selattyn, ac yn
arllwys i'r Geiriog. Cedwir ei enw yn y palas a saif ar lan y
Forlas, yr hwn a elwir Prys Gwen" (ar y map heddiw Prees-
gweene ger Chirk) . Yn sicr , dyma'r ardal y disgwylid cofîa am
fab Llywarch ; ond ni fedrais ddarganfod yr enw yno.
Eithr cf . Cwm Llawenog yng Nglyn Ceiriog ; Lleweni, plas
y Salsbrîaid, ger Dinbych, ar lan Clwyd (o llawen a'r ter-
fyniad -i, nid -y fel O.J., gw. Lyweni yn odli â hi, Gwynn
Jones, T.A. i, 121) : yn Nant Ffrancon ceir Dol Lawen
(neu Dol Awen). Deng^'S y rhain, efallai, fod llawen yn
digwydd mewn enwau lleoedd.
yd welas : cf. 15a, yd wylwys ; 16a, wyliis ; 18a, a
wylyas. Felly y ferf yw gwyliaw "to watch". Dengys
wel- y testun ôl orgraff ryw vvTeiddiol lle ceid e am y.
Methwyd ag adnabod y gair yn ei hen ddiwyg, a chadwyd
yr hen ffurf y tro cyntaf ; yna, wedi ei ddeall, fe'i newidiwyd
yn rheolaidd i wyl-. O'i flaen rhydd R. yd (sef ydd, yn ei
orgrafi ef) ; P. ith ; T. yth. Ceir yd yn bur gyffredin
gair, medd Loth, R.C. xxxii, 194, a'r Gw. fó "da") ; a'r
terfyniad a welir yn ma-es, neu llaw-es. Ond golygai hyn
aberthu'r posibilrwydd o gysylltu'r testun â'r enghraiSt o
dywaes yn M.A. 202a. Coeglyd yw'r sylw, "Diau fod dy
haeriad yn wir oU ! Ond nid oes neb by^ i'w hategu â'i
dystiolaeth".
eidyl hen. Anodd deall sut i gymryd y 11. gan y gall
olygu dau beth : "Ni bu eiddil-hen yn fachgen", h.y. y
mae'r hen ŵr eiddil wedi anghofio beth yw bod yn fachgen
ieuanc ; neu ynteu, "Nid eiddil fu'r hen ŵr pan oedd yn
fachgen". Soniwn am wan hen a gwan ifanc, ac y mae
hynny o blaid y cyntaf. Y mae II, 13c, mor amwys â'r
11. hon ; yno hefyd gellir cymryd eidyl hen gyda'i gilydd,
neu ynteu wneud brawddeg enwol ohonynt, "weak is the
old ; slow are his movements". Yn y testun y mae'r
ail ystyr yn cyd-fynd mor dda â'r coegni sydd yD. yr
englyn, ac mor wir am ymffrost yr hen yn ei wrhydri yn ei
ieuenctid (cf. IV, 1-4), nes fy nhueddu bellach i'w dderbyn.
Llawen, enw'r afon yr oedd Rhyd Forlas (18c, 22c)
arni ? Cynnig Pughe, H.E. 131, mai'r Lune, yr afon y saif
Lancaster arni : yn ôl Cymru O. Jones Uaddwyd Gwên "yn
Rhyd Morlas, afonig yn tarddu yn mynydd Selattyn, ac yn
arllwys i'r Geiriog. Cedwir ei enw yn y palas a saif ar lan y
Forlas, yr hwn a elwir Prys Gwen" (ar y map heddiw Prees-
gweene ger Chirk) . Yn sicr , dyma'r ardal y disgwylid cofîa am
fab Llywarch ; ond ni fedrais ddarganfod yr enw yno.
Eithr cf . Cwm Llawenog yng Nglyn Ceiriog ; Lleweni, plas
y Salsbrîaid, ger Dinbych, ar lan Clwyd (o llawen a'r ter-
fyniad -i, nid -y fel O.J., gw. Lyweni yn odli â hi, Gwynn
Jones, T.A. i, 121) : yn Nant Ffrancon ceir Dol Lawen
(neu Dol Awen). Deng^'S y rhain, efallai, fod llawen yn
digwydd mewn enwau lleoedd.
yd welas : cf. 15a, yd wylwys ; 16a, wyliis ; 18a, a
wylyas. Felly y ferf yw gwyliaw "to watch". Dengys
wel- y testun ôl orgraff ryw vvTeiddiol lle ceid e am y.
Methwyd ag adnabod y gair yn ei hen ddiwyg, a chadwyd
yr hen ffurf y tro cyntaf ; yna, wedi ei ddeall, fe'i newidiwyd
yn rheolaidd i wyl-. O'i flaen rhydd R. yd (sef ydd, yn ei
orgrafi ef) ; P. ith ; T. yth. Ceir yd yn bur gyffredin
Set display mode to: Large image | Transcription
Images and transcriptions on this page, including medium image downloads, may be used under the Creative Commons Attribution 4.0 International Licence unless otherwise stated. 
| Early Gaelic Book Collections > Matheson Collection > Canu Llywarch Hen > (163) |
|---|
| Permanent URL | https://digital.nls.uk/76550155 |
|---|
| Description | Welsh poetry. Llywarch Hen (Llywarch the Old) was a hero of the British 'Old North' (Scotland and Northern England) to whom the poetry was originally attributed. |
|---|---|
| Shelfmark | Mat.51 |
| Additional NLS resources: | |
| Attribution and copyright: |
|
More information
|
|
| Description | Items from a collection of 170 volumes relating to Gaelic matters. Mainly philological works in the Celtic and some non-Celtic languages. Some books extensively annotated by Angus Matheson, the first Professor of Celtic at Glasgow University. |
|---|
| Description | Selected items from five 'Special and Named Printed Collections'. Includes books in Gaelic and other Celtic languages, works about the Gaels, their languages, literature, culture and history. |
|---|