Blair Collection > Grammatica celtica > Volume 1

92 I. 1. CO^^SONAE CELTICAE ASPIKATAE,
Quidni iii tanta gutturalium exuberantia etiam aspiratam ordi-
nis gutturalis servare potuisset ? Aspirata haec ch in inferiore
sua infectione s juncta est tenui k, cujus infectio inferior item
est s. Aspiratam slavicam iii pluribus certe vocibus ortam esse
transgTessione e gradu tenuium jiristino eodem modo ut orta est
h ingotliica lingua, negari non poterit; e. gr. chljeh, panis, goth.
hlaibs (radix originaria klaif?), chvila (germ. hwila, tceile). In
lithuanica lingua hujus transpositionis slavicae experte respondet
k sive orta ex ea sz, ss: chren (armoracia), lit. krenas ; chlm, lit.
kalnas, lett. kalns, lat. collis ; chrom = lat. claudus, lett. klihs,
lit. szluhhas, britann. clof, goth. halt (slav. r ut in srehro, germ.
silher); griecli (peccatum), lit. pruss. grik ; hlocha , lit. hlussa,
la,t. pulex (= -ec), germ.JIoch; werch (summitas), lit. tcirsza. E
contrario ut slavica aspirata infectione transit in s, vice versa aspi-
rata interdum etiam ex s progressa putanda erit, e. gr. in vocibus
chrih, chrehet (dorsum, jugum), hibern. vet. sliah (mons); pjech
(pes, quae forma supjjonenda e ^yesz, pedes, 7i;Vc/io/«, pedites),
hibern. cos, coss (hibern. c=p); rrCch, mech , moch (muscus),
germ. mos, moos ; sluch (auditus, fama), hibern. vet. cluas; in
terminationibus praeteriti verborum -ach, -achom , -achu, -och,
-ochom etc, quae respondent hibemicis et britannicis -as, -asam
etc. potius, quam graecis in -r^/M, atque in terminatione locativi
pluralis -ach , -jach , -ech , -jech , quae procid dubio eadem est ac
indica -asu, -su.
E dictis quid ergo statuemus? Slavicam aspiratam partim
quidem prodiisse e tenui gutturali , partim ex s ; sed quichii par-
tim etiam , pro parte forsan majore, residuam esse ex primigenia
aspirata (ut in chmel = humulus) , quae amissa transgressu
in mediam g (e. gr. gost, grad etc. refecerit recipiendis novis
advenis? E ceteris aspiratis neglectis, si non sunt destructae,
voces quoque in hanc aspiratam inprimis adamatam transpositas
esse, bene concedetur.
Quae quidem transpositio m lingua latma , quae non ut lin-
gua graeca omnes tres aspiratas aequali amore tractavit, sed etiam
miam, yscilicet, praetulit ceterasque neglexit, aperta est. Yoces
e. gr. fera, ferveo, fores ex aspirata dentali transpositae depre-
henduntur, si conferuntur graecae d^r^q , &£qco , d^vQa. Vox gr.
ovd-aQ latine facta est uher, d in media voce transgressa in eun-