Books and other items printed in Gaelic from 1841 to 1870 > Eachdraidh na h-Eaglaise

Caib. III.]
EACHDRAIDH NA H-EAGLAISE.
213
eamh, no fuath do na saobh-chreidmhich, ach air ghaol tuille
fearainn fhaotainn agus gheall agus fhuair luthchairt na
Eoimhe oighreachd liainard, larla Thoulouse. An deigh
iomadh cath, agus comhrag a chuir euehd agus dioghaltas
mi-chneasda, an ceill thug Innocent III. dha, an 1215, siorr-
amachd Thoulouse, agus gach fearann eile bh’aig an larla, mar
dhuais air-son eud a chumail suas na h-Eaglais. Chaill e
bheatha tri bliadhna ’n a dheigh toirt amach Thoulouse, agus
chaochail a namh an 1222.
Ged chailleadh na cinn-fheodhna fhlathail chumadh suas
an cogadh no’n geur-leanmhuinn. Chaidh am mac, Raimard
VII., larla Thoulouse, agus Amalric, larla Montfort, mach
air an ceann; agus chuir iad an cogadh air aghaidh gu dian
deothasach. Bha Rainard Buadhachadh ’s an dol amach,
ghabh Honorius III. an t-eagal,—chuir e iompuidh air
Lughais VIII. righ na Frainge dol amach e fein, toirt dha
gach gealladh mor air-son cur as do naimhdean na h-
Eaglais.
Chaidh an righ ’s a chumasg le feachd lionmhor, ach
chaochail e an nine bheag. Lean a mhac, ris an canadh iad
an naomh Lughais gu dian air an toir. B’eigin do Raimard,
’s a bhliadhna 1229 striochdadh’s a bhi reidh ris;—fhuair an
righ moran d’a fhearann, agus am papa a roinn fein. Chuir-
eadh sios iadsan bha’n aghaidh Eaglais na Roimh. Chuir-
eadh a’ chuirt na suidheadh an Toulouse, agus thionndaidh
Raimard, mar rinn athair roimhe, leosan bha ri geur-lean¬
mhuinn agus co bu mhiosa na e. Mar nach do ghleidh Lugh¬
ais no chuirt an gealladh, ’s a bha iad buntuinn gu neo-
chneasda riusan a gheill, thionndaidh Raimard a ris ; ach ciod
a b’urrainn e dheanamhf Thuit e am briste cridhe agus
trioblaid, ’s mar nach robh sliochd ’n a dheigh chaidh crioch air
teaghlach mhor chumhachdach. Bha bhuannachd bu mho aig
righ na Frainge agus a’ phapa o’n chogadh bha air-son a’
chreideimh bh’air a thruailleadh co mor.
Chaidh moran fola dhortadh’s a’ chogadh so. Bha iad ’g
aireamh muillionn a thuit uile,—agus gu robh tri ceud mile
dhiubh sin. B’ uamhasach a leithid fhaicinn an rioghachd