Books and other items printed in Gaelic from 1841 to 1870 > Stéidhean a' Ghràmair Ghaëlig

ETYMOLOGY.
FOCLACHADH. 173
An robh ì casa-gòbhlach air an each? Ab ab, cha robh. Cha
mhòr nach 'eil an Caiptean Gàllda 'g am aomadh gu dol a dh-
America. Sin sìbh a Thòmais, an ànn air America tha sìbh a'
tighinn an-tràsda ?
Ged tha bacadh air na h-armaibh ghlèidh mì 'n Spàinteach* chum na sèilge,
Ge do 'rinn è òrm nì cearbach, nach do mharbh mì mac na h-èilde.
Thug Dia na h-Israelich a-mach à tìr na h-Ephit agus à tigh
na daorsà, do thìr Chanàain. Thoir a' pheasair às a' bhalg.
Leig às an cat, agus bheir è às. Thig ìacl o Chròna nan nial.
Tha fìdhlear aig an dorus, ach cha n-'eil Gàelig aige. Tha
ceithir chòtaichean aigmo bhràthair. An gabh thu mùinntearas
aig a' chìbear ? B' fheàrr leam gabhail agaibh-fèin. Tha
Phcebust 's na spèuraibh ag èirigh 'n à thrìall. Thoir an t-
srathair de'n each agus cuir air a' chromaig ì. Tha trì pùinnd
Shasunnach agam air a' ghreusaich. An saoil sìbh an tèid agam
air àm faighinn an-diugh ? An ànn rium-sa tha thu 'faigh-
neachd sin ? Oire 's ànn. Is coma leam càinnt gun dealbh, leig
dhiot do ghlagaireachd 'us thig gu do dhìnneir, oir tha 'chuid
eile de 'n chuideachd gu suidhe sìos gu-grad. Crathamaid air
chùl gach bròn le fònn, le ceòl 'us cànntaireachd. Is duilich
leam gu'n deachaidh è le leathad. Is leibh-s' an leacag sìn.
Tha 'n lòchran a' sgaoileadh soluis mu 'leapaidh Dhìarmid.
Seall ris an roth à ta mu'n ghealaich. Cha bhi gnothach agam
ris an fhear ud. Cuir sròn a' bhàta ris an t-sruth. Na rach leò
seach an drochaid. Tha na mìnn timchioll an 'ighe. Chaidh a'
bhean thun na mara, an-dèigh dhì an leanabh a chur a bhàrr na
cìche. Biodh fhios agaibh-se gur ànn tre 'n duine so tha
maitheanas pheacanna air à shearmonachadh dhùibh. Na leig
an t-aodach a chòir an teine ; ma leigeas tu fllleag dheth 'n à
chòir, is daor a phàidheas tu air à shon. Tha na beathaichean
sin a dhìth fasgaidh, gidheadh cha n-'eil dìth feòir orra. Is
cruaidh leinn falbh às d' easbhaidh, oir a dh' easbhaidh do cho-
bhair-sa, tha eagal òrm gu'n tèid an gnothach so 'n ar n-agh-
aidh. Tha à mhaise mar ghathaibh na grèine, 's à spionnadh
a-rèir à mhaise. Feuchaibh-se gu'm bi sibh rèir a chèile. Ged
bha mo ghaol am-measg mhìle nàmh, cha n-fhaodainn dad a
'ràdh do thaobh na cùise. Is ann an-sud a bha 'n spealtadh,
guin an-aghaidh guin' agus bèuin an aghaidh bèime. Dh-
fhalbh am buachaill air tòir a' chruidh, fhuair è 'n atharla
'ruadh agus an damh rìabhach air cùlaobh an aonaich. 'Nuair
* Spàinteach, a Spaniard ; a fowling-piece, a rifle, a gun.
t Phce'bus, Apollo, a poetic name for the sun, froìn the Greek word <bo\$i
{phoibos) clear, bright.