Download files
Complete book:
Individual page:
Thumbnail gallery: Grid view | List view
![(636)](https://deriv.nls.uk/dcn17/8091/80911296.17.jpg)
598
MON
tent aussi en breton le nom remar-
quable de Kein Breiz. Il n'y a pas de
— sans vallée, n'eus menns-e-bed n'en
deuz he draonienn. Il paraîtrait, d'a-
près le P. Grégoire, que l'on a em-
ployé autrefois les mots bre, hren,
brin, dans le sens de montagne.
MONTAGNEUX, adj. Menesiek, mene-
ziek. Vann. Maneek. Un pays —, eur
vro menesiek, T ; eur vro e-kreiz ar
menesiou.
MONTANT, s. m. Terme de menui-
serie ; post, m. pi. ou.
MONTANT, adj. Il y a marée mon-
tante, lano a zo.
MONTE, s. f. Saillie, voy. ce mot.
MONTÉE, s. f. Kreac'h, m. pi. iou ;
kreclienn, f. pi. ou; pignadek, f. pi,
pignadcgou; sao, m. pi. saoiou. Vann.
Krac'h. m. pi. eu. Corn, et Trég.
Krecli, m. Une — , eur clireach, eur
grechenn.hesmonlétiSjarc'hreac hiou,
ar clircchennou. Une — fatigante,
eur c'hreac'h-nnken ; eur c'hreac'h lorr-
alan^ Monice et descente, kreac'h ha
iraon. Il y a beaucoup de —, kalz a
zao a zo gant ann hent. Il n'y a que
montées et descentes, ribin diribin
penn-da-benn ; n'euz nemet sao ha dis-
kertn yant ann hent.
MONTER, V. n. et a. Se transporter
en un lieu élevé ; pignat, p. pignet ;
sevel, p. savet ; mont d'ann neac'h ,
p. eat ; w.ont d'ann liuel ; dont d'ann
neac'h, p. deuet, deut. Monter à l'é-
chelle, pignat er skeul. Monter à che-
val, mont warvarc'h. Il est monté sur
un clieval noir, gant-hañ eur marc'h
du ; dindan-hañ eur marc'h du. Mon-
ter sur la montagne, pignat war ar
menez. Monter à un arbre, pignat oc'h
eur wezenn. Dites-lui de monter, livi-
rit d'ezhan dont ama d'ann neac'h ;
livirit d'ezhan mont d'ann neac'h ;
(l'une ou l'autre de ces deux phrases,
selon que la personne qui parle est ou
n'est pas en haut.) On pourrait dire
aussi sans rien spécifier : livirit d'ez-
han pignat oc'h kreac'h. La mer monte,
dont a ra ar mor , lario a zn. La mer
est six heures à monter, ar mor a ves
c'houeac'h heur o vont. T. Monte vite
au haut de la tour, kerz buan da vek
MON
ann tour. C. p. Son â.Tie monta aux
cieux, he ene a zavaz d'ann envou. La
fumée m.onte en l'air, ar moged a ia
d'ann huel ; ar moged a zao d'ann
neac'h. Il était monté sur une chaise,
giciñtet e oa war eur gador (guintet).
En montant et en descendant les es-
caliers, l'ont d'al laez hag o tant
d'ann traon. Je ne puis — l'escalier,
n'ounn ket evit pignzt war -laez gant
ann diri. Es-tu homme à — cette
côte ? ha te c'helfe mont bêle lein ar
menez-ze ? ha te c'helfe mont gant ar
menez-ze .» Voy. GRAVIR. Monter une
montagne, mont gant eur menez huel ,
pignat bete lein eur menez. Il monta
les quinze marches de l'église, pignat
a reaz dre ar pemzek derezenn a ioa da
vont enn iliz. R. Voy. GRIMPER.
2° V. n. Parlant du blé, des mar-
chandises dont le prix augmente. Voy.
HAUSSE, BAISSE.
?,° V. n. Monter à la tête. Voy. EN-
TÊTER.
4° V. a. Terme d'artisan. Monter
une porte, marcha eunn or ; mudu-
renna eunn or. Monter une horloge,
sevel pouesiou eunn horolach. Cette
expression est un monument à con-
server dans la langue, pour perpétuer
le souvenir des espèces d'horloge dont
on se sert à la campagne.
.5° V. a. Porter, apporter en haut ;
voy. ces mots.
G° V. pron. A combien se montera
sa dot ? petra vezo he argoulou ? Leur
nombre se montait à cinq cents, bez'
edont pemp kant ; et mieux, bez' ez oa
pemp kant anezho.
MONTICULE, s. m. Voy. COLLINE,
TERTRE, BUTTE.
MONTOIR, s. m. Grosse pierre qui
sert pour monter à cheval, mein pi-
g nouer, m.
MONTRER, V. a. Indiquer ; diskouez,
p. et. Vann. Diskoein, p. diskoet. Trég.
Diskoueafi,, p. diskoneel. Montrez-moi
le chemin, diskouezit ann hent d'in.
Montrer une chose au doigt, diskouez
eunn dra gant ar biz. Montrez un peu
le bout de votre nez, tennit ho fri er-
meaz eunn tammik. C. p. Montre-moi
MON
tent aussi en breton le nom remar-
quable de Kein Breiz. Il n'y a pas de
— sans vallée, n'eus menns-e-bed n'en
deuz he draonienn. Il paraîtrait, d'a-
près le P. Grégoire, que l'on a em-
ployé autrefois les mots bre, hren,
brin, dans le sens de montagne.
MONTAGNEUX, adj. Menesiek, mene-
ziek. Vann. Maneek. Un pays —, eur
vro menesiek, T ; eur vro e-kreiz ar
menesiou.
MONTANT, s. m. Terme de menui-
serie ; post, m. pi. ou.
MONTANT, adj. Il y a marée mon-
tante, lano a zo.
MONTE, s. f. Saillie, voy. ce mot.
MONTÉE, s. f. Kreac'h, m. pi. iou ;
kreclienn, f. pi. ou; pignadek, f. pi,
pignadcgou; sao, m. pi. saoiou. Vann.
Krac'h. m. pi. eu. Corn, et Trég.
Krecli, m. Une — , eur clireach, eur
grechenn.hesmonlétiSjarc'hreac hiou,
ar clircchennou. Une — fatigante,
eur c'hreac'h-nnken ; eur c'hreac'h lorr-
alan^ Monice et descente, kreac'h ha
iraon. Il y a beaucoup de —, kalz a
zao a zo gant ann hent. Il n'y a que
montées et descentes, ribin diribin
penn-da-benn ; n'euz nemet sao ha dis-
kertn yant ann hent.
MONTER, V. n. et a. Se transporter
en un lieu élevé ; pignat, p. pignet ;
sevel, p. savet ; mont d'ann neac'h ,
p. eat ; w.ont d'ann liuel ; dont d'ann
neac'h, p. deuet, deut. Monter à l'é-
chelle, pignat er skeul. Monter à che-
val, mont warvarc'h. Il est monté sur
un clieval noir, gant-hañ eur marc'h
du ; dindan-hañ eur marc'h du. Mon-
ter sur la montagne, pignat war ar
menez. Monter à un arbre, pignat oc'h
eur wezenn. Dites-lui de monter, livi-
rit d'ezhan dont ama d'ann neac'h ;
livirit d'ezhan mont d'ann neac'h ;
(l'une ou l'autre de ces deux phrases,
selon que la personne qui parle est ou
n'est pas en haut.) On pourrait dire
aussi sans rien spécifier : livirit d'ez-
han pignat oc'h kreac'h. La mer monte,
dont a ra ar mor , lario a zn. La mer
est six heures à monter, ar mor a ves
c'houeac'h heur o vont. T. Monte vite
au haut de la tour, kerz buan da vek
MON
ann tour. C. p. Son â.Tie monta aux
cieux, he ene a zavaz d'ann envou. La
fumée m.onte en l'air, ar moged a ia
d'ann huel ; ar moged a zao d'ann
neac'h. Il était monté sur une chaise,
giciñtet e oa war eur gador (guintet).
En montant et en descendant les es-
caliers, l'ont d'al laez hag o tant
d'ann traon. Je ne puis — l'escalier,
n'ounn ket evit pignzt war -laez gant
ann diri. Es-tu homme à — cette
côte ? ha te c'helfe mont bêle lein ar
menez-ze ? ha te c'helfe mont gant ar
menez-ze .» Voy. GRAVIR. Monter une
montagne, mont gant eur menez huel ,
pignat bete lein eur menez. Il monta
les quinze marches de l'église, pignat
a reaz dre ar pemzek derezenn a ioa da
vont enn iliz. R. Voy. GRIMPER.
2° V. n. Parlant du blé, des mar-
chandises dont le prix augmente. Voy.
HAUSSE, BAISSE.
?,° V. n. Monter à la tête. Voy. EN-
TÊTER.
4° V. a. Terme d'artisan. Monter
une porte, marcha eunn or ; mudu-
renna eunn or. Monter une horloge,
sevel pouesiou eunn horolach. Cette
expression est un monument à con-
server dans la langue, pour perpétuer
le souvenir des espèces d'horloge dont
on se sert à la campagne.
.5° V. a. Porter, apporter en haut ;
voy. ces mots.
G° V. pron. A combien se montera
sa dot ? petra vezo he argoulou ? Leur
nombre se montait à cinq cents, bez'
edont pemp kant ; et mieux, bez' ez oa
pemp kant anezho.
MONTICULE, s. m. Voy. COLLINE,
TERTRE, BUTTE.
MONTOIR, s. m. Grosse pierre qui
sert pour monter à cheval, mein pi-
g nouer, m.
MONTRER, V. a. Indiquer ; diskouez,
p. et. Vann. Diskoein, p. diskoet. Trég.
Diskoueafi,, p. diskoneel. Montrez-moi
le chemin, diskouezit ann hent d'in.
Montrer une chose au doigt, diskouez
eunn dra gant ar biz. Montrez un peu
le bout de votre nez, tennit ho fri er-
meaz eunn tammik. C. p. Montre-moi
Set display mode to: Large image | Transcription
Images and transcriptions on this page, including medium image downloads, may be used under the Creative Commons Attribution 4.0 International Licence unless otherwise stated.
Early Gaelic Book Collections > Blair Collection > Nouveau dictionnaire pratique français & breton du dialecte de Léon > (636) |
---|
Permanent URL | https://digital.nls.uk/80911294 |
---|
Description | A selection of books from a collection of more than 500 titles, mostly on religious and literary topics. Also includes some material dealing with other Celtic languages and societies. Collection created towards the end of the 19th century by Lady Evelyn Stewart Murray. |
---|
Description | Selected items from five 'Special and Named Printed Collections'. Includes books in Gaelic and other Celtic languages, works about the Gaels, their languages, literature, culture and history. |
---|