Skip to main content

‹‹‹ prev (630)

(632) next ›››

(631)
MOI
MŒURS, s. pi. f. Un homme de
bonnes — , eurm den a vue:: vad; eunn
den a vuezegez vad. Gr. Un homme
de mauvaises — , eunn den a viiez fall
ha direiz. Les — des Bretons, doare
beva ar Vretouned ; doare beva e-c'hiz
ma vev ar Vretouned. Les Bretons sont
de — douces, ar Vretouned a zo tud
dizrouh pa ne reer ket a zrouk d'ezho. M.
MOI, pron. pers. Lorsqu'il est sujet;
me. Moi je le sais ; me a oar kenient-
se ; gouzout mad a rann kement-se.
Moi-même, meva-unan, me enn-dceun.
Vann. Me-unon. C'est moi qui ai fait
cela, me eo am eus great ann dra-ze.
Vous et moi, c'kotii ha me. = Lors-
qu'il est régime ; oun, in, d'in, ac'ha-
noun, en. Ces mots ne s'employent
pas indifféremment : ils sont soumis
à des règles fixes que la grammaire et
l'usage peuvent seuls apprendre. Vann.
Ein, on, oun, ac'hanon. Trég. Ign, in,
on, oun, ac'hanoun. Corn. Oun, in,
aclianoun. Pour moi, evid-oun ; evid-
oun-me. A moi, dHn. Trég. D'ign.
Contre moi, ouz-in. Trég. Ouz-ign.
Par moi, -dre-z-oun. Sur moi, war-n-
oun. Sous moi, dindan-oun. Devant
moi, dira-z-oun. Au-dessus de moi,
dreist-oun. Tout ce qui est en moi,
kement a zo ac'hanoun. Avec moi,
gnn-en. Vann. Gen-ein, ged-ein. Trég.
Gan-in. Ayez pitié de moi, ho pezet
truez ouz-in. Fuyez loin de moi, techit
pell diouz-i->. Cela est à moi, ann
dra-ze a zo d'in. Donnez-moi cela,
roit ann dra-ze d'in. C'est à moi à
jouer, d'in-me eo da c'hoari. Corn.
D'i-me eo da c'hoari. Je ne puis rien
de moi-même, ac'hanoun va-tman ne
c'hellann netra. Venez avec moi, deut
gan-en. Eo moi-même, enn-oun va-
unan, Voy. TOI, article final.
MOIGNON, s. m. Dourn mougn, hre-
ach mougn. Vann. Dorn moign. Celui
qui a un — , mougn, moign, m. pi.
éd.
MOINDRE, adj. Bihanoch, disterocli.
Il est — que l'autre, lie-ma a zo biha-
nocli evit egile. Le — , ann distera, ar
bihana. La — , ar viJiana, ann dis-
tera. Le — de tous, ar bihana anezho
holl. Pfiur la — chose, evit ann dis-
tera tra. Les moindres péchés, ann
distera pechejou. A la — affliction,
MOI
593
pa c'hoarvez ann distera eñkrez. Le —
vent, ann distera lomm avel. Goesb.
De deux maux il faut choisir le —,
euz a zaou zrouk ar bihana atao. Nulle
part il ne s'est produit le — dé.«ordre,
n'euz ket bet eunn tamm dizurz e nep
leac'h. Sans le moindre scrupule, hep
ket a vez.
MOINE, s. m. Manac'h, m. pi. me-
nec'h ; eur manac'h, ar venec'h. Vann.
Monac'h, menac'h, m. pi. menec'h. Les
anciens Bretons, paraît-il, ne faisaient
pas grand cas des moines. On en ju-
gera par ces extraits de chansons dans
lesquelles les moines sont assez mal
traités : Te lavar gaou, pe ma vinn
manacli, que je devienne moine si tu
ne mens. Reizenn manac'h a zo tenna
hep rei netra, la règle des moines est
de prendre sans rien donner.
MOINEAU, s. m. Golvan, m. pi. (fél-
vin, gelven ; filip, m. pi. éd.
MOINS, adj. de comparaison ; «e-
bèutoc'h, bilianoc'h. Moins d'argent,
nebeutocli a a?'c'/iant. Beaucoup moins.
kvlz nebeutocli ; nebeutoc'h kalz. Beau-
coup — d'argent, kalz nebeutocli a
arc'hant. Encore moins, nebeutoc'h
c'hoaz. Plus ou moins, mui pe viha-
nocli ; mui pe nebeutoc'h. Dix fois
plus ou moins, e-tro dek gweach. Ni
plus ni moins, na mui na nebeutoc'h ;
na mui na hihanoc'h ; na mui na meaz.
Gr. Dix fois moins, dek gweach biha-
noc'h. Un peu moins, nebeudik biha-
nocli, nebeudik eunn tammik. Si l'un
reçoit plus et l'autre moins, mar teu
ann eil da gaout muioc'h hag egile
nebeutoc'h. Avoir plus que moins,
kaout muiocli eget nebeutoc'h. Cette
terre est — compacte que l'autre, ann
douar-ze ne d-eo ket ker pounner hag
egile, Je n'ai qu'un an do — que vous,
me a zo ker koz ha d'haut nemet eur
bloaz. Ils étaient plus ou — malades,
klanv pe klahvocli e oant. Moins vous
chercherez et — vous trouverez, seul
nebeutocli a glaskol, seul nebeutoc'h a
ze a gafot. Il n'est pas pourri le moins
du monde, ne d-eo ket brein ann dis-
tera.
2° Signifiant Excepté ; nemel. Tous
— un, ann holl nemet unan.
3° Moins
Selon que vous aurez
75

Images and transcriptions on this page, including medium image downloads, may be used under the Creative Commons Attribution 4.0 International Licence unless otherwise stated. Creative Commons Attribution 4.0 International Licence