Hew Morrison Collection > Gaidheal > 1 Leabh 2 Air

252
AN GAIDHEAL.
Dara Mios a' Gheamhraidh, 1S72.
cosmhuil, gu"ra biodh am ball cruinn
agus beag so, air am bbeil sinne a'
teachd beo, air kiteachadh le creut-
airibh tuigseach am feadh 's a bhiodh
a' ghrian, a ta còrr agus rauillcan uair
ni's mo na e, air a fàgail 'n a fiisach
fiadhaicli agus falamh ; agus a reir ar
beachd-ne, gun flieura air bith, ach mar
lòchran mòr a shoillseacliadh nan reult,
a ta 'grad-sliiubhal mu'n cuairt di. Mar
so, cbitliear a' ghrian, aillidh agus
òirdhearc, ann am mcadhon a teagh-
laich, a' co-phairteacbadhriu gaclisolais
agus aoibhneis — a' tilgeadh a gathanna
or-bhuidh, chum an criochan a's iomal-
laiche — agus a tomhas an airasirean
doibh maraon ! Mar so, tha'n solus
mor so, a' riaghladh an latha do gach
aon fa leth de na reultaibh a dh' ainm-
icheadh, agus tha e dhoibh, a reir
sònrachaidliDhe, — "airsonchomharan,
agus air son aimsirean, agus air son
làithean, agus bhliadhnachan." Air
do'n ghrein a bhi ni's aillidh' agus ni's
dealraiche na uile sholuis eile neimh,
rinneadh i 'n a cuspair-aoraidh, le cin-
neachaibh lionrahor 'san iiird an ear !
Bha iad ag amharc oirre mar dhia, agus
a' sleuchdadh dhi leis gach cùram agus
treibhdhireas 'n an comas ! Cha 'n 'eil
teagamh nach i a' ghrian " Baal,"' dia
nam Pheniciach, "Chemos" dia nan
Ammonach ! Ach an aghaidh an
iodhail-aoraidh so, thug Dia, le beul
Mhaois, rabliadh sonruichte agus soillcir
do chloinn Israeil, ag r;idh riu, "Thu-
gaibh, uime sin an aire mhaith dhuibh
fein, air eagal gu'n tog thu suas do
shuilean ri nèamh, agus an uair a chi
thu a' ghrian agus a' ghcalach, agus na
reultan, eadhon sloigh neimh uile gu'n
tairngcar thu gu cromadh sios dlioibh,
agus gu aoradh a dhcanamh dhoibh, a
roinn an Tighearna do Dhia ris gach
cinneach a ta fo ncamh uile," (Deut.
iv. 15, 19).
Aig na reultaibh a ta 'cuairteachadh
na groine, tha la ag'us oidhcho, sarah-
radh agus geamhradh, ceart mar a ta
aig an talamh againne. Tha iad uile
a' dol mu'n cuairt air am mulanaibh
fein, ann an amannaibb suidbicbte, agus
's iad na h-amanna sin, an laithean agus
an oidhchean fa leth. Tha iad uile,
mar an ceudna, os barr, a' dol mu'n
cuairt do'n ghreiu, ann an cearcallaibh
mora, agus tha gach cuairt dhiubh so,
a' deanamh na bliàdhna aig gach reult
fa leth. Mar so tha bliadhnaichean
nan reult, a's faigse do'n ghrein ni's
giorra na bliadhnaichean nan reul, a ta
aig astar ni's faide uaipe. De na re-
ultaibh a dh' ainmicheadh anns a' cheud
earrainn, 'se Mercuri a's faigse do'n
ghrein. Tha 'n reult so ni's lugha na'n
talamh, agus cosmhuil ris a' ghrein agus
ris gach reult eile, tha i 'n a ball cruinn
talmhainn, da mhile agus sea ceud de
mh'iltibh troi'pe ! Tha i 'deanamh a
cuairt mu'n ghrein, ann an seachd agus
ceithir fichead la, agus tri uairean thar
fliichead iiine de na laithibh againn-ne,
agus 'se so, uime sin, bliadhna Mher-
curi. Tha l;i na reilte so, dlùth air a
bhi CO fada ri'r latha fein; ach tha i co
fagus do'n ghrein, an coimeas ris na
reultaibh eile, agus air an aobhar sin,
CO ana-minic air a faicinn, is nach
soirbh an ni do na teallsanaich, fad a
la a thomhas ! Tha i 'cuairteachadh
na greine ann an cearcall, a ta sea muil-
lean deug thar fhichead mile air astar
uaipe; agus tha i a' siubhal anns a'
chearcall so cho luatli, 's gu "m bheil i
deanamh corr agus ceud mile de mhil-
tibh anns an uair ! Tha 'n solus agus
an teas a ta i a' tarruing o'n ghrein, a
sheachd uiread ris an t-solus agus an
teas againn-ne; agus ma thacreutairean
reusonta a' gabhail corahnuidh anns an
reilt bhig so, chi iad a' ghrian, seachd
uairean ni's mo, na tha sinne 'ga faicinn!
Nach aluinn — nach miorbhuilefich uil'
oibre an Tighearna De ? " Clia 'n 'eil
neacli cosmhuil ri Dia lesurain a tha
marcachd air ncamh a'd' chOmhnadh,
agus 'na mhòrachd air na speuraibh,"
(bent, xxxiii. 2G). " Thigibh agus
faicibh oibre Dhe — uamhasach tha e
'n a glmiomharaibh," (Fs. Ixvi. o). 'Se