Download files
Complete book:
Individual page:
Thumbnail gallery: Grid view | List view
§6. LLINELLAU LLANW xliii
Nid oes achos petruso parthed eu natur.^ Yn ôl y
patrwmawelir yn Trystan ac Esyilt a'r Mahinogi, dygant
nodau eu dosbarth. Englynion cyfarch yw rhai, eng-
lynion ymddiddan yw eraill, ond bod y prif lefarwr
weithiau yn mynnu'r llwyfan iddo'i hun, ac yn tueddu i
ymson a chwyno ar ei dynged.
Yn eu canol (B.B.C. 89-93) daw Rhif VII isod (td.
27-9), canu Mechydd ap Llywarch Hen. Cymharer hwn
â'r lleill, a gwehr beth yw. Fel cefndir iddo rhaid bod
unwaith gyfarwyddyd hir, Cyfranc Mechydd â Mwng
Mawr Drefydd, neu'n fyrrach, Marwchwedl Mechydd.
Collwyd y rhyddiaith, cadwyd yr englynion. Bwrier
golwg dros y gweddill o'r caniadau a alwaf yn Gylch
Llywarch a Chylch Heledd, a gwelir mai yma yw eu lle
hwythau. Nid ydynt namyn y canu mewn cyfarwydd-
ydau coll.
Bydd yn hwylus trafod yn awr rai o nodweddion
cyffredin y math hwn o ganu dramatig.
§6. LLINELLAU LLANW
Mewn ymson ceir un Uefarwr yn datgan ei deimladau,
heb neb yn ateb. Math o un-gan yw, a'r ungeiniad â'i
fryd ar ei broíìad ei hun. Pan fo gofyn ac ateb, fel rheol
rhoir pennill cyfan i'r naill a'r Uall. Eithriad yw dechrau
^ R.C. xxxiv, 387-8, barn yr Athro J. Loth. Gweler hefyd
lyfr anhepgor H. M. ac N. K. Chadwick, The Ancient Literatures,
td. 34-5, a'r drafodaeth gyffredinol ynddo ar yr holl ddosbarth ;
ymdriniaeth deg a thra gwerthfawr. Nid wyf yn medru cydweld
â phob dim a ddywedir ganddynt am ganu Llywarch, ond y
mae'r dull cymharol o astudio Uên gynnar a ddilynant h\vy
eisoes wedi tafiu goleuni llachar ar faes oedd yn dywyll iawn
gynt, ac y mae eu gwaith yn addewid am fwy.
Nid oes achos petruso parthed eu natur.^ Yn ôl y
patrwmawelir yn Trystan ac Esyilt a'r Mahinogi, dygant
nodau eu dosbarth. Englynion cyfarch yw rhai, eng-
lynion ymddiddan yw eraill, ond bod y prif lefarwr
weithiau yn mynnu'r llwyfan iddo'i hun, ac yn tueddu i
ymson a chwyno ar ei dynged.
Yn eu canol (B.B.C. 89-93) daw Rhif VII isod (td.
27-9), canu Mechydd ap Llywarch Hen. Cymharer hwn
â'r lleill, a gwehr beth yw. Fel cefndir iddo rhaid bod
unwaith gyfarwyddyd hir, Cyfranc Mechydd â Mwng
Mawr Drefydd, neu'n fyrrach, Marwchwedl Mechydd.
Collwyd y rhyddiaith, cadwyd yr englynion. Bwrier
golwg dros y gweddill o'r caniadau a alwaf yn Gylch
Llywarch a Chylch Heledd, a gwelir mai yma yw eu lle
hwythau. Nid ydynt namyn y canu mewn cyfarwydd-
ydau coll.
Bydd yn hwylus trafod yn awr rai o nodweddion
cyffredin y math hwn o ganu dramatig.
§6. LLINELLAU LLANW
Mewn ymson ceir un Uefarwr yn datgan ei deimladau,
heb neb yn ateb. Math o un-gan yw, a'r ungeiniad â'i
fryd ar ei broíìad ei hun. Pan fo gofyn ac ateb, fel rheol
rhoir pennill cyfan i'r naill a'r Uall. Eithriad yw dechrau
^ R.C. xxxiv, 387-8, barn yr Athro J. Loth. Gweler hefyd
lyfr anhepgor H. M. ac N. K. Chadwick, The Ancient Literatures,
td. 34-5, a'r drafodaeth gyffredinol ynddo ar yr holl ddosbarth ;
ymdriniaeth deg a thra gwerthfawr. Nid wyf yn medru cydweld
â phob dim a ddywedir ganddynt am ganu Llywarch, ond y
mae'r dull cymharol o astudio Uên gynnar a ddilynant h\vy
eisoes wedi tafiu goleuni llachar ar faes oedd yn dywyll iawn
gynt, ac y mae eu gwaith yn addewid am fwy.
Set display mode to: Large image | Transcription
Images and transcriptions on this page, including medium image downloads, may be used under the Creative Commons Attribution 4.0 International Licence unless otherwise stated. 
| Early Gaelic Book Collections > Matheson Collection > Canu Llywarch Hen > (47) |
|---|
| Permanent URL | https://digital.nls.uk/76548879 |
|---|
| Description | Welsh poetry. Llywarch Hen (Llywarch the Old) was a hero of the British 'Old North' (Scotland and Northern England) to whom the poetry was originally attributed. |
|---|---|
| Shelfmark | Mat.51 |
| Additional NLS resources: | |
| Attribution and copyright: |
|
More information
|
|
| Description | Items from a collection of 170 volumes relating to Gaelic matters. Mainly philological works in the Celtic and some non-Celtic languages. Some books extensively annotated by Angus Matheson, the first Professor of Celtic at Glasgow University. |
|---|
| Description | Selected items from five 'Special and Named Printed Collections'. Includes books in Gaelic and other Celtic languages, works about the Gaels, their languages, literature, culture and history. |
|---|