Blair Collection > Cuairtear nan gleann âo Mhâairt 1840 [-March 1843]

1842=] Bcatha Sir Uilleam Wallace. 67
Cha luaithe dh'fhairich ar laoch e fein a fas Kiidir, na smuainicli e
gu'm bu rnliitiiich to^ail air an aghaidh iiaiinlulean a dliuthcha.
Cliunnaic e latin Hohlia an crocliadh ann an cuil ami an tigli a mliuime.
Ghlac e'n claidheamh. Chunnaic e gu'n robh a' c.lnuaidh air a deadli
f lioinneacliadli. Dli't'hag e beannaclid ait,' a mbuime, agus thug e
'asjliaidli air Riccartoivn. Air an ratfiad choinnich e ridire Sasunnacls
d'am b'ainm Longrastle, agu8 a dhitbis gliillean. 'Nuair chunnaic
Wallace iad, chaidti e ceuin thar an rathaid, 'gan seachnadh ; ach lean
iadsan e, ag ra<lh gu'm b'eiginn gu'm bu mheirh^ach e. " Leigibh as
mi, 'dhaoin'-uaisle." ars' esan ; " cha'n eil mi ach an droch slih'iinte."
«' Ciia leig," ars' an ridire, "s e tighinn bharr 'eich gus a ghlacadh ;
<'feumaidh tu tighinn leamsa mar phriosanach." Tharruing Wallace
a chlaidheamh (i 'truaill, agus thug e bruideadh dha a leig a nihionach
mu 'chasp.n. Leum tia gillean a thoirt a mach 'eirig; ach ciia b'Hiada
gus an rohli an cirin an sud, 's an cnirp an so. Chuir e air armaclid
an ridire, 's cha b'e an t-6r cuid bu mheasa dlicth. Leum e air muin
'eich, agu'^ air agliaidh ghal)h e!
Fhuair Wallace a nis l)uidlieann blieag do dhaoine taglita a giiiiilan
a bhrataich, agus a mhionnaich gu'n leanadh iad e troimh gach cunnart.
Chaidh iad 'nan armaibh, agus dh'thaiaich hiad iad fein ann an coille
mhoir dliith do Loudon^ a' feitheamh ri fath fhaotainn air na Sasunii-
aich.
An ceann beairan laitht-an, fliuair Wallace a mach gu ro])]i Fen-
wick, a' cheat t fhear a niharbh 'athair agus a bhrkth;nr, a tighinn a
inearsadh o Char/isle gu Inhlierair le baggage. Dh'at a chridhe^
Chuir e Mhaoine an oiduuh. Choinnich iad ua Sasunnaich ann am
bealiach cumhann, mar dhireas tu 'n sliabh. Tlioisich an iomairt ;
agus <red nach robfi aig Wallace ach leth-cheud fear an agliaidh dluth
air da ciiend, a' ciiuid nacli do mliarbh iad, theich iad; agus thug
Wallace leis a' chreach do'n choill !
Blia leitliid do dhVa-.^al air Sasunn a nis roimh Wallace, 's gu'n
d'rinn iad siih ri Sir Raonull Crawford, brathair-a-mhathar : ach cha
b'fhad' a sheas i ; oir, air do Wallace a bhi. le 'dliithis ghillean, aoa
latha a marcachd gun undiail, rinn cdi<j;ear Shasunnnch suas ris, a bha
tighinn a Glaschu le or agus usgraichean a bhuineadh do Phercy. O'n
bha'n eu-h fein air an sarachadh, dh'fliaihh iad agus thugar a thii eich
o WdUacp. lluith JFa/A/ce gu brathair-amhathair. Dh'innis e gu'n
deach an t-sich a I)hvisea(ih. Maiii a thu^ e an deigii nan Sasunn-
ach. Beirear ona. Maibhar triuir dliiuhh le 'laimh fein, agus a
ghillean an ditliis eile. Thuir e leis a' chreach, agus thug e fein 'sa
dhaoine monaidhean Earraghaidheal orra.
Air a'aban o choille gu coille. thainig Wallace agus a dhaoine mu
dheireadh gu Gargutinock, <;earastan a bha Ian do tSliasunnaich. Chuir
e dithis d'a dhaoine air feadh na li-oidhclie, feuch an robh bealach idir
air am faighte fath. Thill an dithis Ian misnich. Dh'f halbh Wallace
'sa dliaoine. Mhaibli iad a li uile mac mathair, agus gidac iad an
gearastan ; ach leiu: iad leis na miiisthan falbh mu chill an gnothaich,
gun bheanailt ri ribein do dh'tholt an cinn.
Bha barail mhalh aig Wallace ciod a thigeadh na dheigh so ; uime