An Comunn Gàidhealach Publications > Deo-gréine > Volume 17, October 1921 to September 1922
(122) Page 114
‹‹‹ prev (121)
Earrann 8, Ceud Mhìos an t-Samhraidh, 1922
Download files
Complete book:
Individual page:
Thumbnail gallery: Grid view | List view
114
AN DE6-GREINE.
f^in suas a’ Ghkidhlig is diomhain obair
luchd-dreuchd an Ughdarrais.
Mar tha cuisean a nis, is e dleasannas
meuran a’ Chomuinn air feadh na tire a bhi
’sparradh air buill an Ughdarrais gach
ullachadh a tha nan comas a dheanamh as
leth ar canain. Chan e mhain sin, ach a
bhi ’sparradh air an t-sluagh, a tha cho
mairnealach is cho neo-spioradail a thaobh
an canain, an dleasannas a mheas iad mar
rud suarach tuilleadh as fada. Nan deanadh
iad seo, dh’fhaodamaid a ghabhail mar
iobairt-r&te air son am fkillinnean. Agus
an earalas gun tigeadh iad gu bhi nis ag
amharc air nithean air mhodh as cubhaidhe
na b’&bhaist, cumadh meuran a’ Chomuinn
a’ cheist fo an comhair air gach cothrom.
Cha dean a chaochladh feum.
❖
TURUS DO GHLEANN AN T-SOLAIS
AN TREAS SGEUL.
Tri seachduinean an deidh dhomh bhi aig
cuirm nan Sithichean, tiomchioll air
deireadh a’ mhios Maigh, thainig Spiorad
Gian agus Gradh air mo th6ir a rithist. Rug
iad air laimh orm mar a rinn iad aroimh agus
sheol sinn air falbh. Cho do dh’fhaighnich
mi facal dhaibh mu thimchioll ar turus oir
bha fhios agam gu n robh aoibhneas romham
agus gu bheil foighidinn ’na ni modhail agus
uasal.
Ann an ceann uine ghoirid thainig sinn
gu gleann. Bha cnuic ard air gach taobh
dheth, agus abhainn de uisge flor-ghlan a
ruith troimh. Bha nadur de che6 a’ suain-
eadh a’ ghlinne, agus bha mi rud-eigin
duilich airson cho gruamach ’sa bha aghaidh
na speur ’s a mhonaidh a choimhead.
Dh’aithnich Spiorad Gian gun deach
beagan stad a chur air mo shdlas, agus
thubhairt i rium, “Tha Gathan na Gr^ine
a’ tighinn.’’ Thug mo chridhe leum as,
agus sheall mi’n &irde gu mullach nan cnoc.
Cha robh aon aca gun chrim soluis mu
cheann, agus bha na Gathan a danns’ air an
taobhan.
“’Nuair nach bi’n saoghal cho killidh ’s
bu mhath leat,’’ thubhairt Spiorad rium,
“tog do shiiilean an kirde, agus chi thu na
nehil a’ sgoltadh, agus na Gathan a’ cur a
mach an slatan le gradh agus a’ toirt buaidh
air an dubhar a bhios a’ cbmhdach nan
raointean agus a’ falach an glbir bho do
shealladh.”
Thug mi taing do na Spiorad airson a
chomhairle choibhneil a thug i orm. Bha
mi nise cinnteach nach robh mi air faicinn
flor bhoidhchead nam beann agus a’ ghlinne
mur biodh an sgail’ air am falach bhuainn an
toiseach.
Bha mo chridh nis air a llonadh le
aoibhneas agus gradh a’ faicinn morachd na
maise a bha slnte fo mo chomhair.
Bha na Gathan air sgaoileadh anns gach
kit, bha iad a’ danns’ air uachdair na
h-aibhne agus ise is fonn amhrain oirre.
Cha b’ann mar cheol nan eun a bha’n
t-seinn aice-se idir ’S ann a shamhlaich mi
e ri cronan mathar do leanabh ’nuair a
bhiodh a cridhe ’cuir thairis le gaol dha, agus
i ’faicinn le mac-meanmna na buadhan a
bhiodh air agus an toileachas inntinn a
bheireadh e dhlse agus do chuid eile mar a
bhiodh piseach gach bliadhna tighinn air.
Shuidh mi tacan agus m’anam a’ snamh
ann an cedi no h-aibhne. Rinn e leithid do
ghreim orm agus nach d ’thug mi ’n aire gu ’n
robh na Sithichean nan crdileagan an sud
agus an so, agus mar an ceudna cuid eile
nach robh idir aig a chuirm.
Cha do dh’fhosgail Spiorad a beul fhad ’sa
bha mi ’na mo shuidh ag eisdeachd ri cedi
na h-aibhne.
“C’aite,’’ thubhairt mi ri Spiorad, “a
dh’ionnsaich an abhuinn am fonn sin.’’
“Sin,’’ fhreagair i, “am fonn a ehual i
ann an Garadh Edein bho chian nan cian,
agus cha chuir ni briseadh air gu deireadh
an t-saoghail. ’Nuair a sheideas gaoth is
gaillionn, agus a dhdirteas an t-uisge,
togaidh i a guth le caoidh agus i cuimhneach-
adh an cron m6r a rinn sannt air eireachdas
na muinntir a chuireas an chi ri Spiorad
Gian agus a mac, Grkdh.”
Dh’dirich mi ’na mo sheasamh gu fkilte
a chuir air na Sithichean. Chuir iadsan
finite chridheil orm, iad a crathadh an cinn
agus gkire caomh air aghaidh gach fear is
td.
Bha na h-eoin a ceileireadh am measg
nan craobh a bha fks air gach taobh do’n
abhuinn. Gach se6rs agus sdisd aca air a
dhuanan fein, ach gun aon ghuth a mach a
6rdugh. lad fhein agus an abhuinn a slor-
chdrdadh, agus shaoil learn gu robh iad a
seinn facail mar so: —
“Bidh aoibhneas, maitheas is sith
An cridheachan chlann nan daoin’,
Tha sedmar falamh air neamh’s air talamh
Do chridh’ agus anam gach aon. ’’
Shuidh mi am measg nan Sithichean ag
disdeachd ris a chedl, agus a’ deanamh
gkirdeachais anns a naigheachd a bha iad a
AN DE6-GREINE.
f^in suas a’ Ghkidhlig is diomhain obair
luchd-dreuchd an Ughdarrais.
Mar tha cuisean a nis, is e dleasannas
meuran a’ Chomuinn air feadh na tire a bhi
’sparradh air buill an Ughdarrais gach
ullachadh a tha nan comas a dheanamh as
leth ar canain. Chan e mhain sin, ach a
bhi ’sparradh air an t-sluagh, a tha cho
mairnealach is cho neo-spioradail a thaobh
an canain, an dleasannas a mheas iad mar
rud suarach tuilleadh as fada. Nan deanadh
iad seo, dh’fhaodamaid a ghabhail mar
iobairt-r&te air son am fkillinnean. Agus
an earalas gun tigeadh iad gu bhi nis ag
amharc air nithean air mhodh as cubhaidhe
na b’&bhaist, cumadh meuran a’ Chomuinn
a’ cheist fo an comhair air gach cothrom.
Cha dean a chaochladh feum.
❖
TURUS DO GHLEANN AN T-SOLAIS
AN TREAS SGEUL.
Tri seachduinean an deidh dhomh bhi aig
cuirm nan Sithichean, tiomchioll air
deireadh a’ mhios Maigh, thainig Spiorad
Gian agus Gradh air mo th6ir a rithist. Rug
iad air laimh orm mar a rinn iad aroimh agus
sheol sinn air falbh. Cho do dh’fhaighnich
mi facal dhaibh mu thimchioll ar turus oir
bha fhios agam gu n robh aoibhneas romham
agus gu bheil foighidinn ’na ni modhail agus
uasal.
Ann an ceann uine ghoirid thainig sinn
gu gleann. Bha cnuic ard air gach taobh
dheth, agus abhainn de uisge flor-ghlan a
ruith troimh. Bha nadur de che6 a’ suain-
eadh a’ ghlinne, agus bha mi rud-eigin
duilich airson cho gruamach ’sa bha aghaidh
na speur ’s a mhonaidh a choimhead.
Dh’aithnich Spiorad Gian gun deach
beagan stad a chur air mo shdlas, agus
thubhairt i rium, “Tha Gathan na Gr^ine
a’ tighinn.’’ Thug mo chridhe leum as,
agus sheall mi’n &irde gu mullach nan cnoc.
Cha robh aon aca gun chrim soluis mu
cheann, agus bha na Gathan a danns’ air an
taobhan.
“’Nuair nach bi’n saoghal cho killidh ’s
bu mhath leat,’’ thubhairt Spiorad rium,
“tog do shiiilean an kirde, agus chi thu na
nehil a’ sgoltadh, agus na Gathan a’ cur a
mach an slatan le gradh agus a’ toirt buaidh
air an dubhar a bhios a’ cbmhdach nan
raointean agus a’ falach an glbir bho do
shealladh.”
Thug mi taing do na Spiorad airson a
chomhairle choibhneil a thug i orm. Bha
mi nise cinnteach nach robh mi air faicinn
flor bhoidhchead nam beann agus a’ ghlinne
mur biodh an sgail’ air am falach bhuainn an
toiseach.
Bha mo chridh nis air a llonadh le
aoibhneas agus gradh a’ faicinn morachd na
maise a bha slnte fo mo chomhair.
Bha na Gathan air sgaoileadh anns gach
kit, bha iad a’ danns’ air uachdair na
h-aibhne agus ise is fonn amhrain oirre.
Cha b’ann mar cheol nan eun a bha’n
t-seinn aice-se idir ’S ann a shamhlaich mi
e ri cronan mathar do leanabh ’nuair a
bhiodh a cridhe ’cuir thairis le gaol dha, agus
i ’faicinn le mac-meanmna na buadhan a
bhiodh air agus an toileachas inntinn a
bheireadh e dhlse agus do chuid eile mar a
bhiodh piseach gach bliadhna tighinn air.
Shuidh mi tacan agus m’anam a’ snamh
ann an cedi no h-aibhne. Rinn e leithid do
ghreim orm agus nach d ’thug mi ’n aire gu ’n
robh na Sithichean nan crdileagan an sud
agus an so, agus mar an ceudna cuid eile
nach robh idir aig a chuirm.
Cha do dh’fhosgail Spiorad a beul fhad ’sa
bha mi ’na mo shuidh ag eisdeachd ri cedi
na h-aibhne.
“C’aite,’’ thubhairt mi ri Spiorad, “a
dh’ionnsaich an abhuinn am fonn sin.’’
“Sin,’’ fhreagair i, “am fonn a ehual i
ann an Garadh Edein bho chian nan cian,
agus cha chuir ni briseadh air gu deireadh
an t-saoghail. ’Nuair a sheideas gaoth is
gaillionn, agus a dhdirteas an t-uisge,
togaidh i a guth le caoidh agus i cuimhneach-
adh an cron m6r a rinn sannt air eireachdas
na muinntir a chuireas an chi ri Spiorad
Gian agus a mac, Grkdh.”
Dh’dirich mi ’na mo sheasamh gu fkilte
a chuir air na Sithichean. Chuir iadsan
finite chridheil orm, iad a crathadh an cinn
agus gkire caomh air aghaidh gach fear is
td.
Bha na h-eoin a ceileireadh am measg
nan craobh a bha fks air gach taobh do’n
abhuinn. Gach se6rs agus sdisd aca air a
dhuanan fein, ach gun aon ghuth a mach a
6rdugh. lad fhein agus an abhuinn a slor-
chdrdadh, agus shaoil learn gu robh iad a
seinn facail mar so: —
“Bidh aoibhneas, maitheas is sith
An cridheachan chlann nan daoin’,
Tha sedmar falamh air neamh’s air talamh
Do chridh’ agus anam gach aon. ’’
Shuidh mi am measg nan Sithichean ag
disdeachd ris a chedl, agus a’ deanamh
gkirdeachais anns a naigheachd a bha iad a
Set display mode to:
Universal Viewer | 
Mirador |
Large image | Transcription
| An Comunn Gàidhealach > An Comunn Gàidhealach Publications > Deo-gréine > Volume 17, October 1921 to September 1922 > (122) Page 114 |
|---|
| Permanent URL | https://digital.nls.uk/127171437 |
|---|
| Description | Leabhar 17, Treasamh Mios an Fhoghair 1921 gu Dara Mìos an Fhoghair 1922 |
|---|---|
| Attribution and copyright: |
|
| Description | Monthly magazine of An Comunn Gaidhealach. Vol. 1, no. 1 (Oct. 1905)-v. 18, no. 3 (Dec. 1922). Scottish Gaelic and English. |
|---|---|
| Shelfmark | U.417 |
| Additional NLS resources: | |
More information
|
|
| Description | This contains items published by An Comunn, which are not specifically Mòd-related. It includes journals, annual reports and corporate documents, policy statements, educational resources and published plays and literature. It is arranged alphabetically by title. |
|---|
| Description | A collection of over 400 items published by An Comunn Gàidhealach, the organisation which promotes Gaelic language and culture and organises the Royal National Mòd. Dating from 1891 up to the present day, the collection includes journals and newspapers, annual reports, educational materials, national Mòd programmes, published Mòd literature and music. |
|---|---|
| Additional NLS resources: |
|