An Comunn Gàidhealach Publications > Gaidheal > Volumes 44--45, January 1949--December 1950
(364) Page 56
Thumbnail gallery: Grid view | List view
An Aril-Clioinliairle
CH U M A D H Coinneamh
Ghaidhlig Ard-Chomhairle a’
Chomuinn Ghaidhealaich an
Aitreibh nan Gaidheal, Glaschu,
air Di-haoine, an 24mh 1& de’n
Mhirt. Bha an Ceann-suidhe,
Mgr. Iain M. MacGhille-na-
Brataich, anns a’ chathair agus
bha seachd ar fhichead de na buill
an lathair.
Rinn an Ceann-suidhe iomradh
faireachail air bhs chairdean mar a
leanas:—"Is ann le duilgheadas
mor a chuala sinn gun do chaochail
ar caraid caomh, Domhnall Seath-
ach MacFhionghuin. Cha robh e
ro mhath ’na shlainte o cheann
greis ach bha sinn an diiil ’s an
dbchas gu rachadh e na b’fhearr.
Ach cha robh sin anns an dan,
agus chaill an Comunn deagh
charaid agus fear-oibriche dileas,
durachdach. Is fhada a bhios
sinne, agus gu sonraichte Gaidheil
Dhun-eideann, ,’ga ionndrainn.
Tha e iomchuidh agus ceart gun
cuireamaid a mach bho’n choin-
neimh seo ar co-fhaireachdainn
dh’ionnsaigh a pheathar ’na
h-aonarachd is ’na bron.
‘‘Chaochail, cuideachd, bean-
uasal a bha ’na cul-taic anns gach
obair a tha a’ buntainn ri ar
duthaich agus gu sonraichte ri
cebl ar diithcha, a’ bhean-uasal
A. C. Scott, no, mar a b’fhekrr a
b’aithne dhuinne i, Netta Nic
’Ille Bhain—no Netta Whyte—
nighean an t-s&r-Ghaidheil sin,
‘‘Fionn.’’ Choisinn i gach duals a
b’airde bha aig a’ Chomunn ri
thoirt seachad ann an seinn agus
air son co-chruinneachadh bran
nach robh roimhe ann an clodh.
Bha i cuideachd ’na bean-theagaisg
fo Chomhairle a’ Chraobh-sgaoilidh
ag uidheamachadh cho-fharpaiseach
air son nam Modan Diithchail.
Bidh sinn ’ga h-ionndrainn mar
bhean-uasal chaomh, ro choibhneil,
agus mar cho-oibriche ainmichte
an cor ar tir is ar teanga. ’ ’
Leughadh Gearr-sheanchas na
coinneimh roimhe agus chaidh
gabhail ris.
Thugadh aithisg bho chomh-
choinneimh de Chomhairlean an
Earail agus an lonmhais gun
deach Mgr. Calum MacLebid a
thaghadh mar lar-Rimairc agus
gu robh e a nis air ceann dleas-
danais. Chiiir an Ceann-suidhe
failte chridheil air Mgr. MacLebid
agus ghuidh e gach soirbheachadh
a bhith leis.
Leughadh Gearr-sheanchas air
coinneimh de Chomhairle an
lonmhais. Thug a’ Chomhairle
aithisg gu robh £ \ ,984 thairis air
Mod Inbhir-Nis, an deidh gach
cosdas is saor-dhuaisean a phaidh-
eadh. Bha seo air a mheas fior
mhaith agus rinneadh iomradh
taingeil air an obair uile, gu
h-araidh an Inbhir-Nis, a thug gu
buil cho soirbheachail am Mod
seo. Thug a’ Chomairle aire
churamach ann a bhith a’ faighinn
neach a ghabhadh elite Mhgr.
Greum mar lonmhasair. Tha a’
Chomhairle am beachd gu bheil e
ion-fheumach a chum an obair a
bhith lan eifeachdach gum bi an
Rimaire agus an t-Ionmhasair
air .an aon taigheadas agus gu feu-
mar oidhirp shbnraichte a dhean-
amh gu cairtealan ura fhaighinn.
Dh’aontaich Mgr. Greum fuireach
anns an dreuchd gus an la mu
dheireadh de’n Og-mhios gu
cothrpm a thoirt do’n Chomhairle
ullaChadh freagarrach a dheanamh.
Am Miosachan
LEUGHADH Gearr-sheanchas
air comh-choinneimh de
Chomhairlean an lonmhais
agus a’ Chlbdh-bhualaidh.
Bheachdaich a’ choinneamh seo as
hr air iarrtas na Comhairle
Ghniomhaich mu dheidhinn suidh-
eachadh a’ mhiosachain, An
Gaidheal. Thug iad lan bhreith-
neachadh do’n cheist bho gach
aomadh, air cosdas clbdh-bhual-
aidh, reic is tighinn-a-stigh bho
fhoillseachaidhean. Tha iad ag
clihthachadh mar a leanas:—
(a) Gum hi An Gaidheal air a
chur a mach gach mios mar
aig an am seo.
(6) Gum bi a’ phris se sgillinn
mar aig an am.
(c) Gum bi a’ phris a bhios aig
buill a’ Chomuinn ri
phaidheadh se tasdain (6/-)
sa’ bhliadhna, saor leis a’
phosta.
(d) Gum bi a dhreach mar tha
e aig an hm ach (1) gum bi
e air a lughdachadh gu 16
taobh-duilleig (an earrann
‘‘An Gaidheal Og’’ diubh
seo). (2) Gum bi am
barrachd taobh-duilleag an
clbdh as motha (4 taobh-
duilleig a’ "Ghaidheil Oig”
agus 6 taobh-duilleig an dk
cholbh, a’ chuid eile an
tricuilbh. (3) Ma gheibhear
foillseachaidhean a dhleasas
e, tha cead aig an Fhear-
dheasachaidh am miosachan
a mheudachadh gu 20
taobh-duilleig.
(e) Gun dean An Comunn gu
h-iomlan oidhirp air a’
mhiosachan a reic agus
gun dean buill na Comh¬
airle Ghniomhaich, gu
h-hraidh, oidhirp air
ceathrar an urra fhaighinn
a cheannaicheas am mios¬
achan , cho math ri iad a
phaidheadh cis bhliadhnail
mar bhuill.
(/) Gum bi cis-bhliadhnail a’
Ghaidheil air a phaidheadh
roimh-laimh, bho’n cheud
Ik de’n Og-mhios gus an Ik
mu dheireadh de’n Ghiblein.
Faodar ath-bheachdachadh air
na nithean seo an deidh se
miosan a dhol seachad.
Bheachdaich a’ choinneamh air
tairgsean bho chlodh-bhualadairean
agus an deidh na prisean a sgrudadh
shonraicheadh clodh-bhualadh a’
Ghaidheil a thoirt do’n Chaledon-
ian Press, Glaschu.
Chaidh gabhail ris a’ Ghearr-
sheanchas seo air iarrtas an
Urramaich Tomas M. MacCalmain,
air a chomhnadh leis a’ Cheann-
suidhe.
Leughadh Gearr-sheanchas air
dk choinneimh de Chomhairle a’
Mhoid is a’ Chiiiil. Leig iad seo
ris gu bheil clar-eagair Mod na
h-ath bhliadhna air a shocrachadh
agus gu bheil duil ris na h-6rain
uile a bhith an clodh aig toiseach
an fhoghair. Thugadh aithisg
gun do thairg Mgr. Sutharlan,
Baile nam Frisealach, Cupan airgid
fa chomhar co-fharpais nam fidh-
learan. Ghabh a’ Chomhairle ri
seo le mor thaing agus bidh an
Cupan ’nan lamhan roimh am a’
Mhoid an Dun-omhainn.
Campa Shuardail
EUGHADH Gearr-sheanchas
air coinneimh de Chomhairle
Comunn na h-Oigridh. Thug
Fear-deilbhe na h-Airde Tuath
aithisg gun do chuireadh 482 ball
ri kireamh nam Feachdan anns an
Eilean Sgitheanach, Uibhist a
Deas, agus Barraidh. Bheachd¬
aich a’ Chomhairle a rithis air
Campa aig Suardail bho’n 27mh
la de’n luchar gus an 7mh la de’n
Limasdal. Tha seo air son luchd-
ionnsachaidh Gkidhlig a mhkin
agus tha diiil ri coig caileagan
fichead a bhith ann—deich cailea¬
gan a tha ag gabhail Gkidhlig mar
chuspair an sgoilean Ghlaschu,
agus coig-deug as a’ Cheann Tuath.
Bidh riaghailtean a’ Champa seo
co-ionann ri riaghailtean Campa
Inbhir-Ailleirt.
Chuir Mgr. Aonghas Maclomhair
an Rim a leanas agus air an tug e
rabhadh aig a’ choinneimh roimhe:
—Gum bi Frith-Lagh 32 air a chur
a mach agus na leanas air a chur
’na kite:—"Theid an tuarasdal,
ma bhios a leithid air a thoirt
seachad, a tha ri a phkidheadh
dhaibh-san a dhleasas e mar
dhioladh air son seirbhisean
sonraichte, a shocrachadh leis a’
(An corr air t.d. 62)
— 56 —
CH U M A D H Coinneamh
Ghaidhlig Ard-Chomhairle a’
Chomuinn Ghaidhealaich an
Aitreibh nan Gaidheal, Glaschu,
air Di-haoine, an 24mh 1& de’n
Mhirt. Bha an Ceann-suidhe,
Mgr. Iain M. MacGhille-na-
Brataich, anns a’ chathair agus
bha seachd ar fhichead de na buill
an lathair.
Rinn an Ceann-suidhe iomradh
faireachail air bhs chairdean mar a
leanas:—"Is ann le duilgheadas
mor a chuala sinn gun do chaochail
ar caraid caomh, Domhnall Seath-
ach MacFhionghuin. Cha robh e
ro mhath ’na shlainte o cheann
greis ach bha sinn an diiil ’s an
dbchas gu rachadh e na b’fhearr.
Ach cha robh sin anns an dan,
agus chaill an Comunn deagh
charaid agus fear-oibriche dileas,
durachdach. Is fhada a bhios
sinne, agus gu sonraichte Gaidheil
Dhun-eideann, ,’ga ionndrainn.
Tha e iomchuidh agus ceart gun
cuireamaid a mach bho’n choin-
neimh seo ar co-fhaireachdainn
dh’ionnsaigh a pheathar ’na
h-aonarachd is ’na bron.
‘‘Chaochail, cuideachd, bean-
uasal a bha ’na cul-taic anns gach
obair a tha a’ buntainn ri ar
duthaich agus gu sonraichte ri
cebl ar diithcha, a’ bhean-uasal
A. C. Scott, no, mar a b’fhekrr a
b’aithne dhuinne i, Netta Nic
’Ille Bhain—no Netta Whyte—
nighean an t-s&r-Ghaidheil sin,
‘‘Fionn.’’ Choisinn i gach duals a
b’airde bha aig a’ Chomunn ri
thoirt seachad ann an seinn agus
air son co-chruinneachadh bran
nach robh roimhe ann an clodh.
Bha i cuideachd ’na bean-theagaisg
fo Chomhairle a’ Chraobh-sgaoilidh
ag uidheamachadh cho-fharpaiseach
air son nam Modan Diithchail.
Bidh sinn ’ga h-ionndrainn mar
bhean-uasal chaomh, ro choibhneil,
agus mar cho-oibriche ainmichte
an cor ar tir is ar teanga. ’ ’
Leughadh Gearr-sheanchas na
coinneimh roimhe agus chaidh
gabhail ris.
Thugadh aithisg bho chomh-
choinneimh de Chomhairlean an
Earail agus an lonmhais gun
deach Mgr. Calum MacLebid a
thaghadh mar lar-Rimairc agus
gu robh e a nis air ceann dleas-
danais. Chiiir an Ceann-suidhe
failte chridheil air Mgr. MacLebid
agus ghuidh e gach soirbheachadh
a bhith leis.
Leughadh Gearr-sheanchas air
coinneimh de Chomhairle an
lonmhais. Thug a’ Chomhairle
aithisg gu robh £ \ ,984 thairis air
Mod Inbhir-Nis, an deidh gach
cosdas is saor-dhuaisean a phaidh-
eadh. Bha seo air a mheas fior
mhaith agus rinneadh iomradh
taingeil air an obair uile, gu
h-araidh an Inbhir-Nis, a thug gu
buil cho soirbheachail am Mod
seo. Thug a’ Chomairle aire
churamach ann a bhith a’ faighinn
neach a ghabhadh elite Mhgr.
Greum mar lonmhasair. Tha a’
Chomhairle am beachd gu bheil e
ion-fheumach a chum an obair a
bhith lan eifeachdach gum bi an
Rimaire agus an t-Ionmhasair
air .an aon taigheadas agus gu feu-
mar oidhirp shbnraichte a dhean-
amh gu cairtealan ura fhaighinn.
Dh’aontaich Mgr. Greum fuireach
anns an dreuchd gus an la mu
dheireadh de’n Og-mhios gu
cothrpm a thoirt do’n Chomhairle
ullaChadh freagarrach a dheanamh.
Am Miosachan
LEUGHADH Gearr-sheanchas
air comh-choinneimh de
Chomhairlean an lonmhais
agus a’ Chlbdh-bhualaidh.
Bheachdaich a’ choinneamh seo as
hr air iarrtas na Comhairle
Ghniomhaich mu dheidhinn suidh-
eachadh a’ mhiosachain, An
Gaidheal. Thug iad lan bhreith-
neachadh do’n cheist bho gach
aomadh, air cosdas clbdh-bhual-
aidh, reic is tighinn-a-stigh bho
fhoillseachaidhean. Tha iad ag
clihthachadh mar a leanas:—
(a) Gum hi An Gaidheal air a
chur a mach gach mios mar
aig an am seo.
(6) Gum bi a’ phris se sgillinn
mar aig an am.
(c) Gum bi a’ phris a bhios aig
buill a’ Chomuinn ri
phaidheadh se tasdain (6/-)
sa’ bhliadhna, saor leis a’
phosta.
(d) Gum bi a dhreach mar tha
e aig an hm ach (1) gum bi
e air a lughdachadh gu 16
taobh-duilleig (an earrann
‘‘An Gaidheal Og’’ diubh
seo). (2) Gum bi am
barrachd taobh-duilleag an
clbdh as motha (4 taobh-
duilleig a’ "Ghaidheil Oig”
agus 6 taobh-duilleig an dk
cholbh, a’ chuid eile an
tricuilbh. (3) Ma gheibhear
foillseachaidhean a dhleasas
e, tha cead aig an Fhear-
dheasachaidh am miosachan
a mheudachadh gu 20
taobh-duilleig.
(e) Gun dean An Comunn gu
h-iomlan oidhirp air a’
mhiosachan a reic agus
gun dean buill na Comh¬
airle Ghniomhaich, gu
h-hraidh, oidhirp air
ceathrar an urra fhaighinn
a cheannaicheas am mios¬
achan , cho math ri iad a
phaidheadh cis bhliadhnail
mar bhuill.
(/) Gum bi cis-bhliadhnail a’
Ghaidheil air a phaidheadh
roimh-laimh, bho’n cheud
Ik de’n Og-mhios gus an Ik
mu dheireadh de’n Ghiblein.
Faodar ath-bheachdachadh air
na nithean seo an deidh se
miosan a dhol seachad.
Bheachdaich a’ choinneamh air
tairgsean bho chlodh-bhualadairean
agus an deidh na prisean a sgrudadh
shonraicheadh clodh-bhualadh a’
Ghaidheil a thoirt do’n Chaledon-
ian Press, Glaschu.
Chaidh gabhail ris a’ Ghearr-
sheanchas seo air iarrtas an
Urramaich Tomas M. MacCalmain,
air a chomhnadh leis a’ Cheann-
suidhe.
Leughadh Gearr-sheanchas air
dk choinneimh de Chomhairle a’
Mhoid is a’ Chiiiil. Leig iad seo
ris gu bheil clar-eagair Mod na
h-ath bhliadhna air a shocrachadh
agus gu bheil duil ris na h-6rain
uile a bhith an clodh aig toiseach
an fhoghair. Thugadh aithisg
gun do thairg Mgr. Sutharlan,
Baile nam Frisealach, Cupan airgid
fa chomhar co-fharpais nam fidh-
learan. Ghabh a’ Chomhairle ri
seo le mor thaing agus bidh an
Cupan ’nan lamhan roimh am a’
Mhoid an Dun-omhainn.
Campa Shuardail
EUGHADH Gearr-sheanchas
air coinneimh de Chomhairle
Comunn na h-Oigridh. Thug
Fear-deilbhe na h-Airde Tuath
aithisg gun do chuireadh 482 ball
ri kireamh nam Feachdan anns an
Eilean Sgitheanach, Uibhist a
Deas, agus Barraidh. Bheachd¬
aich a’ Chomhairle a rithis air
Campa aig Suardail bho’n 27mh
la de’n luchar gus an 7mh la de’n
Limasdal. Tha seo air son luchd-
ionnsachaidh Gkidhlig a mhkin
agus tha diiil ri coig caileagan
fichead a bhith ann—deich cailea¬
gan a tha ag gabhail Gkidhlig mar
chuspair an sgoilean Ghlaschu,
agus coig-deug as a’ Cheann Tuath.
Bidh riaghailtean a’ Champa seo
co-ionann ri riaghailtean Campa
Inbhir-Ailleirt.
Chuir Mgr. Aonghas Maclomhair
an Rim a leanas agus air an tug e
rabhadh aig a’ choinneimh roimhe:
—Gum bi Frith-Lagh 32 air a chur
a mach agus na leanas air a chur
’na kite:—"Theid an tuarasdal,
ma bhios a leithid air a thoirt
seachad, a tha ri a phkidheadh
dhaibh-san a dhleasas e mar
dhioladh air son seirbhisean
sonraichte, a shocrachadh leis a’
(An corr air t.d. 62)
— 56 —
Set display mode to:
Universal Viewer | 
Mirador |
Large image | Transcription
| An Comunn Gàidhealach > An Comunn Gàidhealach Publications > Gaidheal > Volumes 44--45, January 1949--December 1950 > (364) Page 56 |
|---|
| Permanent URL | https://digital.nls.uk/127126404 |
|---|
| Attribution and copyright: |
|
|---|---|
More information
|
|
| Description | The Gael : the official magazine of An Comunn Gaidhealach. Text in Gaelic or English. Some issues contain a supplement for the young. Began with: Vol. 19, no. 2 (Nov. 1923); ceased in 1967 or later. Continues: Comunn Gàidhealach. Deo-gréine. Continued by: Sruth. |
|---|---|
| Shelfmark | U.417 |
| Additional NLS resources: | |
|
More information
|
|
| Description | This contains items published by An Comunn, which are not specifically Mòd-related. It includes journals, annual reports and corporate documents, policy statements, educational resources and published plays and literature. It is arranged alphabetically by title. |
|---|
| Description | A collection of over 400 items published by An Comunn Gàidhealach, the organisation which promotes Gaelic language and culture and organises the Royal National Mòd. Dating from 1891 up to the present day, the collection includes journals and newspapers, annual reports, educational materials, national Mòd programmes, published Mòd literature and music. |
|---|---|
| Additional NLS resources: |
|