Skip to main content

‹‹‹ prev (7) Page 7Page 7

(9) next ››› Page 9Page 9

(8) Page 8 -
Sruth, Di-ardaoin, 30mh An t-Samhuinn 1967
46 J© faime” lo lain Mac a’ (ihohliainn
Thainig Anna bheag dhach-
aidh na deann-ruith an deidh
a’ chiad latha aims an sgoil
mhoii'.
“ De bha sibh a’ deanamh an
diugh ? ” ars a mathair ’s i a’
cocaireachd.
“ Uill,” ars Anna, “ bha
uibhir de sgoilearan ann. Cha
robh fhios cait an deldhinn.”
“An e nach do sheall iad
dhuibh cait an . . . ? ”
“ Isdibh a mhathair. Bha sinn
ann an talla mhor. Tha mi
creidsinn gu robh . . . gu robh
miltean ann. “ Rinn a mathair
gaire, ’s i a’ cur geir anns a’
phana.
“ Miltean. Uill, thubhairt iad
ruinn gu feumadh sinn ar
maighstir-sgoile a leantainn
do’n rum: ’s leugh e mach ar
n-ainmeannan. Bha feusag air,”
ars Anna ’s i a’ cur dhith a
brogan ura dubha, a baga ri
taobh air a’ chathair.
“ ’S dh’innis 2 dhuinn cait
am biodh sinn a’ dol a h-uile
latha ’S bha Frangais againn
an diugh.”
“ Frangais. De mar a chord
e riut ? ” a' tionndadh nan
sasaidean le sgithinn.
“ Chan eil mi gu bhith
leughadh Gaidhlig tuilleadh, a
bheil ? A bheil ? ” ars Anna,
a’ ruith a null far an robh a
mathair.
“ Chan urrainn dhut an da
chanain a ghabhail,” ars a
mathair. “ S ma tha thu a’ dol
do’n oikhigh uaireigin,” a’
sealltainn tarsainn oirre, “ feu-
maidh tu Frangais.” Chuir i
sgian a steach do aon de na
sasaidean. Shuidh Anna air a’
chathair a rithist, a casan a’ dol
a null’s a nail mar phendulum
gleoca.
“ Je t-aime,” ars ise.
De tha thu 5g radh ? ” ars a
mathair ’s a’ sgian aice anns an
dara laimh.
“ Je t’aime, je t’aime,” dh1
eigh Anna bheag.
“De tha sin a’ ciallachadh? ”
Thoisich Anna bheag ri
gaireachdainn: “ I love you, I
love you, I love you,” ars’ ise.
“ Oh,” ars a mathair. “ Cuir
dhiot an dreasa ghlan sin. ’S
bheir a mach do leabhraichean
ach am faic mi iad.”
(2)
Aig sia uairean thainig an
duin’ aice dhachaidh. Bha e ’g
obair a’ stiuireadh lairidh ’s
bhiodh e sgith nuair a thigeadh
e steach. ’S e duine mor tap-
aidh a bh’ ann le aodann dearg
bruideil. Bhiodh e gle thric a’
gabhail na deoch agus iomadh
oidhch’ thug e suil dhubh dhi.
An athoidhch’ a rithist thigeadh
e steach le gibht bheag air
’S dh’ fhalbh e.
(3)
Bha e ’na shuidhe leis a
choireigin. Thug e uaireadair airt i. Bha Anna bheag a’ seall- bheir mi learn i. Fosgla'dh mi stopadh na francaichean ’na
oir dhi aon uair, tainn bho thaobh gu taobh gun tigh airson ludgairean ” lamhan. “ Siuthad, can ‘ Je
Choinnich iad nuair a bha fhios aic? cia air a bha a mach. Dean do thoil,” thubhairt e. t’a™e.’ ”
ise aig seirbhis ann an tigh- _ Theid, dh eigh e. Fran- ’<2 hi-.’ »
osda mor. Bha e cur eagail gais-” . , ,
oirre ach aig a’ cheart am bha De feum a m Frangais dhi?
i faighinn seorsa de fhaochadh “ Feumaidh md Frangais ,
as an eagal. Aon oidhche ruith airson an oilthigh,” fhreagair i. ghlaine uisge-bheatna air a
' mach as an tigh ’na gun “ Cha teid i dh’ oilthigh a bheuiaibh. Bha e ga choimhead
chaoidh, tha sin cinnteach,” fhein anns a’ ghlaine. Bha
dh’ eigh e. aodach saighdeir air. ’S e
Chan eil i ealanta gu leor seorsa de chafe a bh’ ann ’s
anns a’ chiad aite.” ~ thainig nighean Frangach a
“Tha i pnlnnta an ” ars Steach. Bha C 32 ithe rola mhor
1 air a oiieuiaioii. , ina 1 eaiania gu itor, ars v 0 ^ cirigii, s a
Ciamar a bha cuisean an a bhean ach aig a’ cheart am j r, !.! , dearrsadh air a dhreasa saigh-
diugh ? ” thubhairt i. smaomeachadh, “chan eil il * <•*• Grian na Fraing. Grian
oidhche ’s e ag eigheach as a
deidh.
Shuidh e aig a’ bhord gun
bhruidhinn. Chuir i na sasai¬
dean air a bheuiaibh.
Bha i sealltainn ris a suilean
ciuine goima. Bha i sealltainn
bhuaithe chun nam francaichean
’s air ais a rithist. Thainig
eolas arsaidh gu a suilean
“ Je t’aime,” ars ise ris. Shad
e na marchaichean thuice ’s
limit iad tarsainn air a chuibh-
rig.
Rinn e shlighe sios an rathad
’s a’ ghrian ag eirigh,
Bu choir dhomh lairidh a a bheil.
cheannach dhomh fhin,” thubh¬
airt e, a’ cagnadh. Bha e air a rnu oilthigh,” thubhairt
bhith ann an grunn oibrichean. “ Chan eil mise math gu leor
Uair, bha e ann am factoraidh a;r do shon, a bheil ? ”
gluasad anns an acdann bheag
fo’n bhonaid bhuidhe. Sheall e
alainn fhionnar. Choisich e mun
De fhios a th'agad-S-air ca.t u„m|me o^a1. e cuairt an do dh,fh
„ . n,lrc tigh^sda-sdh’fhaneMsmfad
Auctioneer and Appraiser
W. Cunningham
48 John Street
DUNOON
Telephone 102
REMOVER STORER
PACKER SHIPPER
s uair eile bha e aig an iasgach.
“ Na sguireadh tu dh’ol,“
thubhairt i le fiamh a ghaire.
“ Huh. Chan eil na sasai-
dean-sa uamhasach blath,”
thubhairt e.
Dh’ith e seachd dhiubh. An
deidh sin thubhairt e ri Anna, I
a bha ’na suidhe ris an teine le
leabhar.
“ De bha thu deanamh an
diugh ? Trobhad. “ Chaidh i
null far an robh e, ’s thoisich
e air a fait ban a shliobadh.
“ Seadh. ’S de bha thu
deanamh ? ”
“ Bha mi ’g ionnsachadh
Frangais,” ars ise. Sheall e
rithe.
Je t’aime, je t’aime, je
t’aime,” thoisich i ’g eigheach.
Chuir e sios air an lar i.
“ Duin do bheul,” dh’eigh e.
“ Duin do bheul.”
Dh’ fhas an rum samhach ’s
am meadhon an t-samhachd
thubhairt e ri bhean.
“ Carson nach eil i ’g ionn¬
sachadh Gaidhlig mar a tha
clann eile ? ”
“ Ma theid i do’n oilthigh,”
ars a bhean,” feumaidh i . . .”
An t-oilthigh, an t-oilthigh.
Carson nach ionnsaich i a ca-
nain fhein ? Innis sin dhomh.”
“ Chan eil feum sam bith
anns a’ Ghaidhlig an diugh,’
ars a bhean ’s i a’ suidhe air
cathair.
De fhios a th’agad-s ? De’n
oilthigh a bha thusa fritheal-
adh ? Eh ? ” Bha ^odann a’
fas dearg leis an droch-nadur.
“ Je t’aime, je t’aime, de seorsa
canain a tha sin ? ” thubhairt
e le take.
“ ’S e a tha cur dragh ort-sa
nach eil thu ’ga tuigsinn,”
a bhean.
“ Chan eil agad an sin ach
a’ bhreug,” dh’ eigh e. “ Tui-
gidh mi na facail ceart gu leor.”
“ De tha iad a’ ciallachadh
a reisd ? ” ars ise, a’ sealltainn
’na aodann.
“Oh, duin do bheul. “Shuidh
e aig a’ bhord a rithist ’s dh’
ith e ’n corr de bhiadh.
“ Huh,” thubhairt e, ’s e a’
cur im air lof, “ bha Gaidhlig
math gu leor dhuinne. Cuimh-
nich air sin. Faodaidh i Gaidh¬
lig ionnsachadh anns an sgoil
mas e toil e. Na bi ’g innse
dhomh. Tha mise dol a dh’
fhaicinn a’ mhaighstir sgoile
chantainn sin ris.”
Sheas i. “ Cha teid,” thubh-
Chuir e air a sheacaid.
“ Cait a bheil thu dol ?
an latha ’s fad na h-oidhche
cuideachd, ag ol.
(5)
Mar a bha e ’g ol an drasda.
Mar a bha e air a bhith ag ol
uirson bhliadhnachan. Fran-
Gaelic
Broadcasts
Sunday, 3rd December
3.15 p.m
4.15 p.rr
“ Soluis luil”: Gaelic
Meditation by Rev. Don¬
ald MacCuish (rec’d.)
Gaelic Service from
Garrabost, Point, Lewis,
conducted by Rev. Wm.
Macdonald.
12.05 p.rr
5.25 p.rr
6.35 p.rr
Monday, 4th December
12 noon News in Gaelic.
12.05 p.m. Da Cheathramh agus
Fonn (Verse & Chorus)
Tuesday, 5th December
12 noon News in Gaelic.
Da Cheathramh agus
Fonn (Verse & Chorus)
Story and Song: “Col¬
lecting Constables ” —
a story by Helen Watt
and “ The Children’s
Alphabet,” by Katie M.
MacGregor, and a song
or two.
Personal Choice: A sel¬
ection of favourite
Gaelic songs of their
own choice from Kath¬
leen Macdonald and
Calum Cameron, with
A I a s t a i r Macdonald
(guitar).
Wednesday, 6th December
12 noon News in Gaelic.
6.45 p.m. Piping by Hugh A. Mac-
Callum (recorded).
Thursday, 7th December
12 noon News in Gaelic.
12.05 p.m. Da Cheathramh agus
Fonn (Verse & Chorus)
3.30 p.m. Gaelic Midweek Service
conducted by Rev. Rod.
Smith, Edinburgh.
7.00 p.m. “In the Highlands”: An
VHF all sorts magazine —
comment, interview,
music and song from
Gaeldom (recorded).
9.15 p.m. Letter from Prince Ed¬
ward Island, Nova
Scotia, from Lloyd Le-
land (recorded).
Friday, 8th December
12 noon News in Gaelic.
12.05 p.m. Da Cheathramh agus
Fonn (Verse & Chorus).
Saturday, 9th December
10.40 p.m. T.V. ’Se Ur Beatha: A
Gaelic Welcome by Th«
Innis Gaels and The
Albanachs with Aedi
Nichoilein as guest
artist (recorded).
son ceithir bhliadnackan, a’
smaoineachadh air na mairbh’s
air an fheadhainn a bha fhat-
hast beo. Bha i ’na cadal is
smaoinich e: Nam bithinn air¬
son a marbhadh dh’fhaodainn
sin a dheanamh. Cia mheud
Gearmailteach a mharbh e?
Sheas e aig an uinneig a’
sgriobadh a bhroillich ’s a’
smaoineachadh: “De’s coireach
gu bheil mi faireachdainn cho
salach ? ” Bha na francaichean
’nan laighe air a’ bhord ri
thaobh. Thog e iad ’s sheall e
riutha-san cuideachd.
’Na cadal ann a sud mar
vase. Dh’fhaodadh e a briseadh
Je a lamhan. Dh’ fhaodainn a
bhith air an rola a thoirt dhi
gun chail iarraidh, thubhairt e
ris fhein. Carson nach do rinn
mi e ? Bha i basachadh leis an
acras. Chi theadh duine cuislean
a h-aodann cho soilleir ’s cho
gorm.
Dhuisg e i, ’ga crathadh.
Chuir e na francaichean air
a beulaibh.
Dh’eigh e le amhghair
“ Can ‘ Je t’aime,’ ” ’s e a
innse bha e
glacadh iad 1
e cathair a mach bho’n bhord
’s thainig i null a shuidhe ri
thaobh.
Chaidh e null chun a’ chunn-
ars tair ’s dh’orduich e cofaidh is
ise- rola dhi ’s glaine bhainne.
“ A mach.” Dh’ith i h-uile cail gun smid.
“ Ma theid, na tig a steach,” “ A bheil thu ’g iarraidh a caichean. Oilthigh. Cail ach
thubhairt i. “ Fagaidh mi rhu’s chorr ? ” dh’fhaighnich e anns faighinn air adhart anns an t-
a’ chanain aice fhein. Chrath i ^aoghal. Dh’eirich e ’s choisich
ceann. e air a shocair eadar na tighean.
Dh’ith e bhiadh fhein gu Chunnaic e solus goim an TV
socair. Dh’fhaodadh e bhith air ’s na liosan a’ coimhead cho
cantainn rithe falbh ma bha i grinn ’s cho marbh. Bha duine
'g iarraidh, ach cha dubhairt e a’ tighinn a mach a tigh is cu
sin. Dh’fhuirich i’s shaoil e gu air thoiseach air. Sheas e am
robh eagal oirre. meadhon an rathaid’s dh’ eigh
Nuair a bha e deiseil dh’ e: “An ann a’ leantainn a’
eirich e. “ Cait a bheil thu choin a tha thu ? ” Sheall an
fuireach 7 ” dh’fhaighnich e. duine ris le uamhas ’s chaidh
Dh’fhalbh iad comhla ti cheile, na leth-ruith sios an rathad.
ise gun smid. Rainig rad tene- Mu choinneamh chunnaic e
ment ’s chaidh iad suas an gealach anns an adhar mar
staidhre. Bha grunn mor de oraindsear.
chlann a’ ruith as an deidh. Cha Bha a bheul salach. “ Bu
tug e cail dhaibh. Dh’fhosgail chaomh learn glaine bhainne,”
: dorus an tenement ’s chaidh thubhairt e ris fhein “ no rola
iad a steach. Bha aon leabaidh gheal.”
anns an rum, dreasair airson Bha fhios aige nach a thar-
aodach, ’s cha robh cail tuil- raicheadh e. Nuair a rainig e ’n
leadh. Thug e mach grunn tigh bha an solus thuige. Cha
fhrancaichean’s thug e dhi iad. do dh’ fhag i a dh’ aindeoin
. euis. Sgriobh e air pios paipeir:
' “ Tha mi fagail ” ’s chuir e
Nuair a dhuisge e arms a steach am paipear fo’n dorus.
mhadainn bha i ’na laighe ri An deidh sin chaidh e air lorg
thaobh. Dh’fhairich e aonara- a lairidh. Bha fhios aige gun
nach oir bha e ann an duthaich glacadh am oolas e ach cha
chein, a’ cogadh gun sgur air- robh dragh air. Leis an fhirinn
dochas gun
CHANGED FACE OF
BADENOCH
(By Keith Murdoch)
Bowling alleys have brought
people.
Hotels have brought
prosperity.
But the moors are littered— ]
and new jobs are worked
by outsiders.
Kingussie is mentioned
in the Shell Nature Atlas—
land-lovers are welcome.
Building has brought
a civilised atmosphere
similar to any:
a grey wart.
Foreigners trace their
ancestry
to this homeland
desperately.
MacPhersons’ Museum is more =
than a ’bus-stop curiosity. :i
Hotels are run by foreigners.
People still like to trace their
ancestry to this land.
Badenoch is not just
a ’bus-stop.