Books and other items printed in Gaelic from 1841 to 1870 > Leabhar cheist air uachdaranachd agus oideas na h-Eaglais Cléireachail (no Eaglais na h-Alba)

amh na bhall do Chriosd agus na leanabh do Dhia.” Seumas i. 18; Pead.
i. 23.
Anns an deicheamh ait,—Tha iad a’ caoidh co soirbh-shaor sa tha na
h-Eaglaisean ud a thaobh na muinntir a tha iad a’ gabhail, a dh’ ionnsuidh
an comunnachaidh agus shochairean an Eaglais. Tha iad a’ caoidh, mar an
ceudna, gu'm bheil gach aon do na ministeiribh diadhaidh a dh’ oidhir-
picheas ri oideas spioradail a chleachdamh fo mheaehainn geur-leanmhuinn
cheadaichte, agus to umhladh iaghail.
Anns an aon dite deug,—Tha iad an aghaidh cumhachd leagail agus togail
na h-ascaoin Eaglais a bhi aig fear nach buin do’n Eaglais f'ein, anns an ni
sin do’n goirear “ Mod-Easbuig.”
V. Ciod an solus anns am bheil luchd-cleire, (no Eaglais na h-Alba,) a’
faicinn nan Eaglaisean ud ris an abrar Neothar-eiseimeilich, no coimh-
thional?
Tha iad a’ gabhail ris gach aon aca a ta ’g aidmheil an ni do’n goirear
teagasg nan gras, a bhi mar an ceudna ’n an Eaglaisibh le Criosd; ach tha
iad an aghaidh an suidheachaidh sonruichtef—Ni a ta cumail a mach, gu’m
bheil coimhthional araidh’n an Eaglais a ta neothar-eiseimeil a thaobh gach
aoin eile, gun a bhi fo smachdachadh ard-mhodan, agus gu’m bheil iigh-
darras aig uile bhuill na h-Eaglais air uachdaranachd a chleachdamh, agus
an aonta ’chur ris gach gne riaghlaidh agus breth a tha air iarruidh air an
Eaglais a chur comhnard.
VI. C’ar son a tha iad an aghaidh a leithid so do Riaghladh-Eaglais?
1. Tha e colg-dhireach an aghaidh aonaehd na h-Eaglais mar air a suidh-
eachadh air aonachd a Cinn Neamhaidh fein—a creidimh—a baistidh, agus
na h-uile riaghailt lagha agus brduighean, agus a’ chunntais a th’air a thoirt
mu an timehioll sin uile, anns na Sgriobtuiribh, le a samhlachadh ris a’
chorp dhaona 1 Cor. xii. 12, 26, 27: ri Rioghachd. Eoin. xvii. 36. Agus ri
armailt fo aon cheannard. Taisb. xx. 9.
2. Tha e colg-dhireach an aghaidh suidheachadh na ceud Eaglais, (Faic
Caibideil I. Ceist 3. Earrann 4.)
3. Tha 'e cur as do ’n eadar-dhealachadh a th’air a labhairt uime gu
soilleir anns an sgriobtur, eadar lucbd-riaghlaidh na h-Eaglais agus iadsan
a th’air an riaghladh. Eabh. xiii. 17, 24.
4. Do bhrigh an ana-cothrom do’m bheil iad buailteach.
Anns a' cheud ait,—O ’n smachd neo-dhligheach a th’ aig a’ phobull 'n an
comas a chleachdamh thar an aodhairean, n’ an tarladh dhoibh, le dilseachd
f irinnean a shearmonachadh nach biodh taitneach leo; no le bhi cronachadh
cuid do pheacannan do’n robh iad buailteach, no oilbheum’s am bith a labh¬
airt, no n’ an gabhadh am popull aig am's am bith tlachd do shearmonaich’
j eile; tha e air ball gu bhi buailteach air a chur as a dhreuchd.
Anns an dara h-iiit,—O iad a bhi dh’ easbhuidh mod-dearbhaidh ris an
deanadh neaeh a ghearan ’na "m b ’e ’s gu ’n noehdtadh ainneart dha aig
breth le falachd luchd-foille, no le cumhachd mi-iomchuidh aig cuid do’n
I ehoimhthional anns am bheil esan ’n a Aodhair no ’n a bhall comuinn.
Gniomh. xv. 2.
Anns an treas dit,—O co neo-chomasach's a tha coimhthional air leth, air
aon do na gnothuichibh a’s cudthromaiche m’ an deachaidh an Eaglais a
chur suas air thalamh a choimhlionadh, ’s e sin, rioghachd Chriosd a mheud-
aehadh. Tha neothar-eiseimeilich an uair a tha iad a’ toirt oidhirp air
an t-soisgeul a chraobh-sgaoileadh, air an toirt gu bhi ag oibreachadh, cha ’n
ann a dh’ aon run mar Eaglais, ach mar bhuill do chomunnaibh eug-samhuil
h air an co-mheasgadh an ceann a ehcile.
i Anns a' cheathramh dit.—Do bhrigh gur gnathas e ann an cuid do phonc-
U aibh a tha gle neo-ghoireasach, mur a h-eil e gu h-iomlan do-dheanta an
■ leantuinn a mach. Gabhaidh sinn so mar eisvnpleir:—Ann an ciiisean araidh
N do chiontaidhean neo-ghlan a tha air an toirt an lathair na h-Eaglais; mar a
n tha striopachas, no adhaltranas; chan urrainn am boirionnach gu’n anabarr
II neo-chionaltais mhi-iomchuidh a nochdadh, seasamh chum eisdeachd agus
n breithneachaidh, mar a tha dhleasdanas oirre ’dheanamh, rcir riaghailtean
v] nan neothar-eiseimeileach.