Books and other items printed in Gaelic from 1871 to 1900 > Sar-obair nam bard gaelach, or, The beauties of Gaelic poetry, and lives of the Highland bards

4
SAR-OBAlIi NAM BARD GAELACH.
Chaoidh ni ’n togar sgiath, no leac
Le oigear flathail nan deas lann,
Bha cheum air adhart sa chath :
Ach d’ fhaillig gacli caraid mu ’n cuairt.
Bha iomadh namhaid na stri ;
’S thuit an laoch roi’ mhile sluaigh.”
“ Beannachd” ars ’an righ, “ do’n laoch,
Ach na aonar ni’m faod e falbh ;
Theid Ceann-feadhna nochd na lorg ;
’S dorch do choigrich tamh nam marbh.”
L
Ghlac Ogan Mac-Chorbuidh a sgiath,
An diomhainn duinn gu eiridh grein’
Nan’ dean sibh feathamh da’r luchd mi-ruin ?
An sin do labhair Ceannard treun,
’S trie thug siol Albainn an t-slige chiuin ;
Ach c’ uin a thainig has air coigrich,
’N uair a thachair iad le muirn?
Is treubhach, maiseach, linn Lochluinn,
A’s buinig sinn Ids ar cliu.
Ciod uime thuiteamaid mar neul,
Thig le sgleo bho linne bhuirn,
A suamh as air bbarraibh nam beann,
’N uair chaidhleas a ghealach fo shuain,
’S a chrathas gailionn clachan trom’,
’S fiamh eagail air rionnag nan sian ?
Crathaidh mhadainn a ceann’s an ear,
’S eiridh a ghrian le cuach-fhalt ciuin ;
Biodh solus a gath’ air gach sgiath,
’S bas a gearradh airm gach suinn.
A cur air sgiath Dhunairm,
Deir Morfhalt,* fanaibh gach laoch,
Air an tog lamh mhin-gheal leac,
Ach laidhidh mise nochd air fraoch.
Cha bhi deoir air gruaidh am dheigh —
Cha ’n eirich clach le mo chliu—
Cha ’n abair athair—“ mo mhac,”
No gruagach—“ mo chreach, mo ruin !”
Lot mo shaighead uchd na ribhirm,
Bha tlachdar thar mhile mna.
Bha fuil mo chairdean ag cur smtiid,
Dheth na h-airm dhu’-ghorm ’n am laimh ;
Bu naimhdean a dh’-Alba, m’athraiche,
Aig Righ Lochluinn, b’ ainmeil iad.
B’aite leam siubhal na fairge,
Thog sia gaisgich bhorb mo bhreid.
Thainig gaoth le cabhaig o thuath,
’S thog na stuaidh le feirg an druim ;
Bha meanbh chathadh g-eiridh mu’n cuairt,
S neoil ghruamach ag astar os-cinn.
£>h’ eirich Albainn air bharr tuinn,
* Morfhalt was a Scandinavian. His history, as given
by himself, is full of the most affecting incidents. His
character is distinguished by valour in the highest degree,
and unshaken fidelity, to the Chief of Dunarm, whoso
hospitably received him on landing in Scotland, and to
whom he occasioned the greatest misfortune—the loss of
his family 1
’S chrath gach doir’ an ciabh le ftilte.
Bha sleibhtean gdrm gu ceolmhor, binn,
Le cathadh min bho cheann ar bare.
Be Dunairm ceann-uighe nan coigreach,
A’s shin an Ceannard gasd’ a lamh.
’S e beatha claim Lochluinn an Albainn,
’N uair bhios meirg fiochaidh air an lamh,
’S lionar ar feidh, a’s lan ar sligean ;
’S tha cliu a’s misneach ’n ar sgeul;
’S c’uime chitear gruaim air coigreach ?
Chaidh surd le solas air cuirm ;
B’ aoibhinn leinn cdmhradh ar sith ;
’S bheannaich sinn naimhdean ar tlr !
Mar ghath greine air madainn chiuin,
’N uair chromar le driuchd gach geug,
Bha Mln-bhas an talla na muirn,
A’s iomadh laoch toirt suil na deigh ;
Ach, thug i a run do Mhorfhalt.
Agam cha robh sliabh no suinn ;
Bha mi am aonar sa chath,
Thuit naimhdean Lochluinn le m’ laimh—
Thuit, ’s cha d’ eirich mo chliu.
Imich thusa, ars’ an oigh,
Gu cathaibh righrean cein ;
Eireadh do chliu-sa fad as,
A’s cluinnidh Min-bhas an sgeul.
Raineas righ Eirinn nan sleagh,
A’s thuit a naimhdean le m’ lainn ;
Sheinn am bard, as fad’ thar chuan
Chualas m’ iomradh gu fial.
B’ fhaoilidh oighean Innse-fail,
Le ’n lamhan min-gheaia caoin,
Romham gu furanach fial,
Ach ni ’n d’ fhuair a h-aon mo ghradh.
’N tra thraoigh fearg, ’s a phill sith,
Phill mi gu digh nam bas min.
’N uair dh’ eirich Dunairm gu h-ard,
Bha ghrian na tamh an cluain seamh,
’■S a ghealach a siubhal gu luath
O nial gu nial le baoisge geal—
Thainig guth air osaig na h oidhiche,
O chirb an doire ud thall.
Mar ghuth na maidne cubhraidh,
Air aiseag gu in’ chluais gu min mall:
“ Imich, 's ma thuiteas tu ghraidh.
Mo shuilean bi'dh silteach gach tra.’’
Chrith m’anam le eagal am cliabh,
Mar nach robh e roimhe riamh.
Chunnacas Min-bhas nan gaol
Le armunn gasda ri taobh.
Lub mi ’n tiubhar, ag radh—
“ A shaighead ruig cridhe na ceilg”
Nior rachadh an laoch an cein,
A bhuidhean cliu do chridbe ’n ardain.
Rainig an guin nimhe a taobh,
A’s chlaou an oigh-mhin air tom.
I Bha cuach-fhalt dearg le fuil,