Books and other items printed in Gaelic from 1841 to 1870 > Eachdraidh na h-Eaglaise

206
EACHDRAIDH NA H-EAGLAISE. [B. T. 755_,1545.
An naodhamh linn. Bha na linnean mu bheil sinnsgriobh-
adb, mar gu b’ann, ’n an suain. Cha robb iad a’ fiosrachadh
agus bha iad gun eolas,—uime sin, bu bheag dhiubh bha idir
smaointeachadh air na nithe is cuid-thromaiche, bha’n duil
gu robh ard chleir deanamh gach ni gu ceart ’n an comhairl-
ean, agus nach robh aig an t-sluagh ri dheanamh ach mar
bha’n luchd-teagaisg ag iomradh.
Bha aon, manach Frangach,* a thoisich ri deasboireachd
mu roimh-orduohadh, agus gras diadhaidh. Bha’n duine
so cur an ceill gu do roimh-orduich Dia aireamh eigin
air-son bas siorruidh ’s nach fuilingeadh Criosd air an son
sin,—agus daoine air-son na beatha maireannaich air-son an
d’fhuiling e le dheadh thoil fein. Dhit ard easbuig an
teagasg so ann comhairle aig Ments, an 848, agus’s a’ bhli-
adhna na dheigh, thug ard easbuig eile air an t-seanadh am
manach a sgiursadh agus a thilgeadh am priosan. Bha easbuig-
ean agus daoine foghluimte sgriobhadh agus gabhail leis an t-
saobh-chreidmheach so. Bha cornhairlean gabhail leis an
teagasg, co math’s a bha feadhainn eile ’g a dhite. Bha
dream eile ’s an linn so mu nach ruig sinn leas labhairt.
Chaidh iad a cuimhne leis na teagasgan bha iad a’ sparadh.
An deicheamh linn. Tha fior bheagan seanachais againn
mu theagasgan na linn so. Bha’n Eaglais an aird a cumh-
achd agus bha’n sluagh aineolach, deonach gabhail leis na
bha’n luchd-teagaisg toileach, no comasach a thoirt seachad.
Na’m biodh a dhanadas aig aon ’s am bith a’ bharail fein
chur an ceill, bha fios ciod a thacharadh. Bha daoine eigin
’s a cheathramh linn bha teagasg gu robh Dia ann an riochd
duine, mar tha e air a chur sios anns na sgrioptuirean’s gu
d’rinn e’n duine ’n a choslas fein. B’ anns an Eiphid a bha
iad sin, agus thoisich iad’s an linn so ris an ni ceudna theag-
asg an aitean eile, ged nach do sgaoil e fada.
An aon linn deug. Bha corr aon’s an linn so bha ainmeil
thaobh atharrachadh barail. B’ e Berenger, sagairt bha’n
Angers an aon a b’ainmeile dhiubh. Bha e cur an aghaidh
teagasg na h-Eaglaise mu’n bhrigh-atharrachadh,—bha iomadh
* Godeschald—Faic Formey, mu’n linn so.