Books and other items printed in Gaelic from 1841 to 1870 > Eachdraidh na h-Eaglaise

Caib. I.]
EACHDRAIDH NA H-EAGLAISE.
133
li-urrad a bhailtean an sin. Oiiuireadh an seanachas mu ’n
gniomha cruaidh oilt air cridhe cneasda.
’S ann air-son spuinn thainig iad sin an toiseach; acli,
’nuair thug iad fainear an duthaich phailt, ’s am fonn ciatach,
thoisich iad ri tuineachadh’s na duthcha tiorail bha iad a mill-
eadb. Bha righrean agus cinn fheadhna fagail an ionadan
fuar neo-thorach gun uighe ri pilleadh, agus bha righrean agus
uachdarain an taobh deas neo-chomasach air cathachadh riu.
B’eigin do Thearlach Maol, ’s a bhliadhna 850, roinn mhor d’a
fhearann thabhairt doibh, agus beagan bhliadhnachan ’nadheigh,
feadh bha Tearlach Garbh a’ riaghladh, naiompaire, ’s narigh,
air an Fhraing, thainig an gaisgeach Mor Godofrid do Fhreis-
land,agus cha chuireadh e chlaidheamh’n a thruaillgus an geill-
eadh an duthaich sin da. ’Nuair ghabh iad tamh ameasg
nan Criosduidhean, agus a bha iad posadh cuid dhiubh, dh’-
atharraichidh iad gu mor. Phos Godofrid uaibhreach Gesela,
nighean Lothaire, agus thionndaidh e ’n a Chriosduidh. Bha
chleir fas’s an linn so suarach mu bheusan, no measarachd,
gu h-araid, far an robh iad air an roghnachadh leis a’ phobull.
Bha gach mi-riaghailt dol air aghart’s an airde ’n ear. Anns
an airde ’n iar, bha na h-easbuigean’s a’ chleir a b’airde sogh-
ail, Icisg. Bha lad co ameolach s nach mor dhiubh a b'urrainn
sgriobhadh, agus b’annamh aon a b’urrainn nithe chur sios air
mhogh soilleir, no leigeadh ris an fhirinn. Ma bha gnothuch
cudthromach aca dh’fheumadh iad daoine sonraichte fliaotainn,
a bha comasach thaobh foghluim agus cailean bu mho, air an
sgriobhadh.
Bha, uime sin,gnothuichean na h-eaglaise dol air aimhreadh;
-bha cogadhaguscreach; bha comh-stri deasboireachd losgadh
agus spiiinneadh,agus ni bumhiosa saoibhreasmdrnah-eaglaise
g a truailleadh. Bha daoine mor, aig an robh teaghlaich, cur am
mac, nach robh gaisgeil, no oidheirpeach, seadh, aig nach robh
cailean, gu gniomh do hi eaglais;—agus, thaobh ’na bha ’n an
comas, bha iad faotainn a’ bheathachaidh a b’fhearr dhoibh-san
nach robh airidh air aite idir; agus bha’n t-eiseimpleir bha iad
sin toirt do chach ’na ghalar gabhailteach. Bha iadsan, le mi-
ghnas, bha airidh air agcaoin eaglaise, deonach bhi fodh chleir
nach robh scairteil, nt subhailceach. Bha cinn-fheadhna