Books and other items printed in Gaelic from 1871 to 1900 > Iomradh air craobhsgaoileadh an t-soisgeil

Tamtaraidh 1. 1881.] IOMRADH AIR CRAOBHSGACTT.EADII AX T-SOISGEIL.
gu Eaglais eile. Ach an iomadh hite, air feadh
na Gaidliealtachd, is gann gu bheil roinn idir aun.
Air là an Tigliearna. cha niliòr nacli "eil am pobuU
uile a" dol an aon ratbad. Ged is seann naigheachd
an ni so dhuinne. feumaidh coigrich 'fhaicinn le'n
sidlibh fein rnu'n urrainn iad a bhreithneachadh
gu ceart. Tha am Fear-deasachaid!i ag innseadh
dhuinn fflu thimchioll staid na h-Eaglais Saoire
ann an Inbhir-Naruiun, an Inbbirnis. an Inbhir-
Feobhaireain. an Inbhir-Gordoin, an Ros-Cuinibh.
am Baile-Dhuthaich, an G-uilspidh, etc. : ach cha
cheaduich an riun dhuinn luaidh a thoirt air a
bheachd mu na h-aitibh sin. Gidheadh, bu
mhaith leinn beagan aithris de na sgriobh e. a
thaobh aoin de na sgireachdaibh a dh ? fhiosraich-
adh leis. Tha e ag ràdh, Mu dim inhile o àite-
stadaidh an eich-iarruiiin aig Aird-Gaoithe, tha
tighaoraidh nuadh "g a thogail air son Mlir. Aird
urramaich. Am measg mhiuisteire na Gaidbealt-
achd, tha esan air a chur gu coitchinnn ann an
àireamh ' a* cheud triuir,' d'an iad Dr. Ceanadaidh,
agns Dr. MacAoidh an Inbhirnis an dithis eile.
Tha an Taobh Tuath agus an Taobh Deas co fnd.i
o chèile, agns tha am beachdan air uairibh a
thaobh gnothuichean Eaglais co eadar-dhealuichte,
's nach 'eil gu miuic mòrau eblais eadhon aig
teachdairibh na Machrach agus na Gaidliealtachd
air a chèile. Cha bheag an call an ni so ; oir
cha-n "eil teagamh againn nach bitheadh tuilleadh
de chomh-chomuiun eatorra chum bnaiinachd
dhoibh araon. Aidicheam gu saor, gu robh mo
bharail fèin mu Mlir. Aird co eadar-dhealuiehte
o'n fhirinn "s a dh' fheudadh e a bin. Cha-n abair
mi ciod a bha mi 'n dùil a choinneachadh ; ach b e
na thachair rium so, — ministeir sgire de 'n t-se*nn
sgoile, caoimhneil, aoidheil, diiraelidach, saoith-
reachail, air a thoirt do fhialuidheaclid, agus
lomaiàn de naigiieachdaibh Eaglais. B'e Mr.
Stiùbhart mòr a bha 'n Crombaigh aon d'a chàird-
ibh dlùtha: agus b'iomadh ni a bha aige r'a
innseadh m'a thimchioll-san. agus mu aobhair an
t-soisgeil d'an d'thug esan spèis.
Am fagus do thigh Mhr. Aird, tha loch mhòir
'n a luidhe, r'a taobh am b' àbhuist do ehoimh-
thional na h-E;iglais Saoire cvuinneachadh air
samhradh an Dealachaidh, 1843. Chleachd iàd,
gu dearbh. cruinneachadh 's an aon àite, re ùine
fhada. Air a' bhliadhna 1810, chaochail Mr.
Rainy urramach, — seanair an Ollaimh Rainy an
Dnineidin. — a bha "n a mhinisteir an sgire Chraoich
ais an am : agus ehuireadh fear a steach 'n a àite,
le còuihnadh nan saighdear, agus ge b oil leis an
t-sluagh. B"e toradh a' ghniomh ainneartaich so
gu'n d'fhàg am pobull. ach gann gu h-ionjlan, cha
b'e Eaglais na h-Alba, ach ministreileachd an fhir
a shuidicheadh os cionn na sgire ; agus gu-n do
chum iad suas rè iomadh bliadhna ordu'ghean an
t-soisgeil 'n am measg fein. Thugadh iomadh
■ oidheirp dhiomhain chum an gluasad ga cùl
a chur ris an Eaglais Stèidhichte. 'N uair a
shearmonaicheadh ministeir soisgeulach ann an
Eaglais na sgire, rachadh iad uile g'a eisdeaehd :
achd dhiult iad gu leanmliuinneach gnothueh sam
bith a bhi aca ris an duine a sheas an àite
ministeir sgire dhoibh. Ma dheireadh thàinig
an Dealachadh : agus fhuair muinntir Chraoich
an àite 's an Eaglais Shaoir. Thug iad gairm do
Mhr. Aird, a bha aig an inn sin suidhichte : s a'
Chròig, anns an nàbuidheachd.
Tha Mr. Aird a' cumail suas 'n a iomlanachd
deadh sheanu rian a' cheasnachaidh. Is aithne
<lha gach duine is bean is leanabh air feadh na
sgire : agus air gach làimh, 's a' choimhearsnaehd
sin, chuala sinn muinntir a' labhairt uime mar aon
le na ' Teachdairibh ro-fhiiighail' sin aig am bheil
an suidheacliadh ann an àite a's gaun a ghabhas
( lionadh an là a dh' fiiàgar falamh e.
Tha fear-deasachaidh an Iomraidh Mhiòsail ag
ràdh nach d"thàiiiig uiòr atharrachadh fathasi air
staid na h-Eaglais 's a' Ghai lh.ealtachd, seach mar
I a bha i 's am a dh'fhalbh ; agus nach 'eil na
I Gaidlieil co fosgailte do bhi air an tarrning a
; thaobh le droch dhòighibh 's a tha luchd-aiteach-
I aidh na Machrach ; gt-d nach 'eil an t-eascaraid
idir 'n a thàuih am measg nan Gaidheil, na 's mò
na tha e am measg nan Gall. Tha an rathad-
iaruinn a nis air cuairteachadh ar caolasa àluinn
mara, agus air dol troirah ar gleannra sàmhach,
inaiseach ; agus tha olc an Taoibh Deis, co cinnt-
each ri a mhaith, air a ghiùbtn d"ar n-ionnsuidh.
Tha na Gaidlieil mar an ceudna a' nochdadh tuil-
leadh tograidh g'a dhol gu deas; agus tha cuid
diul>h a' toirt air ais beachdan fuasgailte, mi-
fnallain, mu thimchioll nithe Dhè. Tha dearmad
an aoraidh fhollaisich air fas coitchionn ann an
caochladh cearnaidhibh ; agus tha gràdh do
niheadhonaibh grais do iomadh neach mar sheann
sgeul. Chual iad ciounus a bha an aithrichean a'
frithealadh nam meadhona sin ; ach air an son fein,
cha-n 'eil suim aca dhiubh, mur toir iad car an
rathad a ; g tigh an Tighearna aig àm òrduigh, no
, 'n uair a tha sùil aca ri teachdair ainmeil èigin a
chluinntinn. Bu choir do 'n Eaglais Shaoir —
Eaglais an t-sluaigh — na nithe so a ghabhail gu
eridhe. Fo làimh Dhè tha mòran an erochadh air
ministeiribh na Gaidliealtachd, ann an cumail suas
Searmonachadh dùrachdach agus foghainteach an
t-Soisgeil, ni a choisinn do na h-aithriclnbh