Books and other items printed in Gaelic from 1871 to 1900 > Iomradh air craobhsgaoileadh an t-soisgeil

EAGLAIS SHAOR NA H-ALBA.
[lanuaraidh 1, 1879.
daoine dubha, ann an Africa, nochdadh le aon
diubh a bha na Mhissionary anns a chearnaidh sin,
ciod a rinn an soisgeul do 'luchd-ducha, agus air
leithid de dhoigh, agus ag co-dhunadh na coinn-
eimh, gu'n dubhairt aon de na ' li-infidels? Chur mi
an aghaidh iomadh argumaid air taobli a Bhiobuil
ars' esan, ach cha '11 urrainn mi cur an aghaidh na
chual' mi air an fheasgar so. Cha-n 'eil mi na m'
infidel na 's faide, 's cha bhi o so suas. Beagan an
deigh so chuir e fios air caraid a chum adhlacadh
aon de' dhaimhean, mar a thubhart e, agus 'n uair a
dh'f heòraich a charaid dhe, ciod a bha e' ciallachadh,
fhreagair e ' gu mu mhi-chreideamh agus m'ain-
diadhachd adhlacadh.'
Anns a' Spainn tha an soisgeul a' soirbheach-
adh mar an ceudna ; agus a' dùsgadh gamhlas na
Papanachd. Tha àrd Easbuig Tholedo, agus àrd
Easbuig Saragossa, air comas fhaotainn PhajDa
na Roimhe, gach Spainnteach iomsgaradh a bheir
tigh no tuar do Phrotestanach air bith,?a gheibhear
a' reic a' Bhiobuil, agus mar an ceudna gach Spainn-
teach aig am faighear leabhar Phrotestanach air
bith, aon chuid gu a leughadh, no airson a reic.
Mar an ceudna, tha am Papa air sgriobhadh a
dh'ionnsuidh Righ Alphonso na Spainn a guidhe
air, gach oidhearp is urrainn e a thoirt agus a
ghnathachadh, gus gach Missionary Protestanach
a chuir as an Rioghachd aige, agus maille ri so na
sgoiltean agus na h-eaglaisean aca a thoirt uapa
agus an reic. Tha so, ged a tha e duilich air aon
doigh, a' nochdadh gu soilleir air an làimli eile,
gu'm bheil aobhar an Tighearna a' soirbheachadh
anns a' Spainn. Bitheamaid a guidhe 'gu'n
d'thigeadh a rioghachd' le mòr chumhachd anns
a' Spainn.
Anns an Roimh fein, Baile mòr na Papanachd,
tha a nis Eaglais Shaor air a cur suas anns ana
bheil an soisgeul gach Sabaid air a shearmonach-
adh. Tha mar an ceudna, o chionn ghoirid, sgoil
air a fosgladh 'sa bhaile so, le Miss Dalgas- — gu bhi
'teagasg caileagan òga, an eòlas air focal an Tigh-
earna. Tha sinn a' cluinntinn gu'm bheil iad eadhon
anns an Roimh am measg uaislean agus illsean
a tha deònach an cothrom so a ghabhail as leth
an cuid nigheanan. Faiceamaid anns na nithe so
mar ann an iomadh ni eile de'n t-seorsa a b'urr-
ainn sinn ainmeachadh, ùr thoiseachadh eiridh an
fc-soluis sin, a dealraicheas fathast na's soilleire air
na cearnaidhean dorcha ud.
Co-dhuinidh sinn an t-iomradh gearr so, le focal
na dha mu Luther mòr diadhaidh ; a bha na
mhcadhon cho urramach an làimh an Tighearna,
gu tir mhòr na Roinn Eorpa a shoilleircachadh leis
an t-soisgeul, o chionn còrr 'us tri cheud bliadhna.
Bha pàrantan Luther ro bhochd na'n crannchur.
Bha' athair ag obair air a phaigheadh-latha, ann am
meinean Mhansfeldt, 'sa Ghearmailt; agus air ro
bheagan paighidh, gu a theaghlach mhòr a thogail.
Bha e cho bochd, agus 'n uair a bha Luther 'sa sgoil,
gu'n robh aige bhi 'g iarraidh na deirc aig uairean
a chluiche. Bha a thàlantan cho chomharaichte,
agus aig aois fhichead bliadhna, gu'n d'thug e
barrachd ann an sgoilearachd air a cho-aoisean gu
leir. Aig an am so, rùnaich e bhi na fhear-lagha.
Am feadh a bha so 'na inntinn, thachair gu'n do
bhàsaich aon d'a chairdean ro ealamh le sgiorradh
eigin, agus làn uamhais thubhairt e ann fein 1 Ciod
a thachradh do m'anam-sa, na'n d'thigeadh bks
ealamh mar sud orm?' TJime sin fo bhuaidh an
eagail so, chuir e roimhe cùl a chuir ris an t-saoghal
gu h-iomlan, agus e fein ullachadh chum a bhi
na 'shagart, an dòchas gu'n d'toireadh so sith
agus saorsa dha o na h-eagalan ud leis an robh e
nis air a luasgadh. Ach an kite sith fhaotainn,
is ann a chinn a dhòlas na bu mho. Bha e air
a shàruchadh cho mòr 'na inntinn, agus gun do
dhiult e biadh a ghabhail. Fadheòidb dh'fhas e
cho lag agus gur gann a b'urrainn e seasamh air a
chasan. Uime sin, dh'fheòraich aon d'a chomp-
anaich, ciod a bha cuir air. Air do Luther so
innseadh, air ball chomhairlich e dha am Biobul a
leughadh ; agus ars' eBan, ' ma tha leigheas air do
chor, gheibh thu 's an leabhar bheannaichte sin e.
Air dha so a radh, chuir e Biobul Laidinn 'na laimb.
Aig an am sin, cha robh Biobul eile ann. Cha
cheadaicheadh am Papa gu'm bitheadh focal an
Tighearna air eadar-theangachadh gus na cainn-
tean cumanta. Thoisich Luther air a Bhiobul a
leughadh, mar nach do leugh e riamh roimh e.
Roimh so leugh se e gu faoin, foirmeil; ach 'nis,
ann an teinn anama chum fois agus saorsa fhaotainn.
An tomhas fhuair e solus. Thòisich e air a bhi
'tuigsinn an fhocail, agus a bhi 'faicinn slighe na
slàinte trid Iosa Criosd. Ach fathast cha d'thainig
e gu bhi Ian thuigsinn ' gu'm bheil duine air fhir-
eanachadh trid creidimh, as eugmhais oibre.
Goirid an deigh so, chaidh e air gnothuch eigin
do'n Roimh. Anns a' bhaile sin, tha staidhir ann,
a tha 'direadh suas gus an Eaglais ris an abrar
Eaglais an Abstoil Pheadair ; agus do'n goireir
Staidhir Philat. Bha maitheanas peacaidh air a
ghealtuinn leis a' Phapa, do gach neach a rachadh
suas an Staidhir so air a ghluinean. Uime sin cho
loath 'us a rainig Luther an Roimh, air ball thoisich
e, air a ghluinean, air an Staidhir so a dhireadh
suas. Ach am feadh a bha e 'deanamh so, ciod a
thachair, ach gu'n d'thainig an fhirinn so le mòr
chumhachd a dh'ionnsuidh 'inntinn, 'bithidh ain