Books and other items printed in Gaelic from 1871 to 1900 > Iomradh air craobhsgaoileadh an t-soisgeil

lanuaraùlh 1. 1S76.] IOMRADH AIR CRAOBHSGAOILEADH AN T-SOISGEIL.
(37
air aithris gu-m b'abhaist do mhòran teachd g' a
disdeachd o Thairbeairt agus o Eadardun. Bha Iarla
Mhoraidh — "an Tàìni&tear Maith," mar theirteadh
ris — co toilichte le staid Bliaile-dhuthaich 's gu-n
d' thug e cùbaid do 'n sglreachd, de 'm bheil mìrean
a làthair fathasd. An dèigh do 'n cheud rìgb. Seumas
cathair Shasuinn fhaighinn, thug e toil do 'n Eaglais
easbuigich ; agus dh' fheuch a rnhac— a' cheud rìgh
Tearlach— r'a cur suas ann an Alba, ni a threòruich
gu geur-leanmhuinn cuid de na daoinibh 'bu mhò a
bha riamh 'n ar dùthaich— Melville, Welsh, Bruce,
Rutherford, agus an leithide sin. Mar sin bha an
Cùmhnant air ath-nuadhachadh an Duineidin 's a'
bhliadhna, 1638. B' e Iarla Chataoibh an ceud
duine a chuir 'ainm ris : agus b' ann tre Sheanailear
Munro — mac Sheòrais Munro Obsdail— a chuireadh
e tre Shiorramachdaibh_Bhainbh, Mhoraidh, Inbhir-
nis, Rois agus Chataoibh, chum ainmean a chur ris.
Mar so thilgeadb easbuigeachd bun os cionn ; ngus,
's an aimsir a thiiinig an dèigh sin, shuidhicheadh
ministearan urramach an Seanadh Rois, am measg
an robh Mr Tomas Ros, Ghinn a' chàrduinn ; A.
Ros, Bhaile-dhuthaich ; Tomas Hog, Chill- tigh earn;
Ian M'Mhaolagain, Fhoirididh ; Uisdean Andarson,
Chrombaidh ; agus Ian M'Culoch, Aird nan saoir,
a bha an tràth sin an Clèir na Cananaich. An uair
a dh' aisigeadh righ Tearlach II. do 'n righ-chaithir,
dh' ath-shuidhicheadh an Eaglais Easbuigeach, agus
thilgeadh ceithir cheud de mhinisteiribh diadhaidh
Alba mach as an eaglaisibh ; agus chuireadh suas
na ' : frith-mhinisteirean dubha " 'n an ùit. Lean
na ministearan a thilgeadh a mach air searmon-
achadh, aig cunnart am beatha ; agus lean mòran
de 'n t-sluagh air an èisdeachd. Air do dhian
iarrtas a bhi aig pobull an Tighearna gu-m bitheadh
Sàcramaid na Suipeirair a frithealadh dhoibh, chuir
cuid de na teachdairibh ud rompa an t-òrdugh
naomh a choimhead aig Obsdail. Bha Mr Mac
Mhaolagain, Mr Andarson, agus Mr Friseal, Dheabh
aidh, air ceann na seirbhis. Le h-òrdugh an eas-
buig, chuir an Siorra cuideachd shaighdear a ghla-
cadh Mhr Mhic Mhaolagain ; agus an uair nach d'
fhuair iad an duine còir n' a thigh fèinan Alanais
thòisich iad air spùinneadh a ghàraidh ; ach am
feadh a bha iad-san a' goid ùbhlan a' mhinisteir,
chaidh teachdair a dh' innseadh do 'n choithional
m' an cunnart. A chionn so, bha' a' cheud chuid
de 'n t-seirbhis thairis, agus dh' fhalbh iad g' am
folach fein. Fhuair Mr M'Mhaolagain fasgath an
tigh Obsdail, fo chaithir an Ridir Iain Munro, a
rinn, ìe 'chalpachan mora, fholach air chor as gu-n
d' fhàg an saighdear an tigh gun 'fhaotainn. An
uair a dh' fhalbh na saighdearan, thional an sluagb
a ris, agus chviochnaicheadh seirbhis an là ann an
sith. Mar thoradh oibre an la sin, bha dùsgadh
mòr air feadh na dùthcha.
Chomh-dhùin Mr Aird an t-searmon le bhi ag
ràdh gu-n robh iadsan, a nis, air cruinneachadh
chum cuimhne a chumail air na nithibh a thachair
's na laithibh ud, air chor as gu-m bitheadh òg 'us
sean a' gabhail gu cridhe nam flrinn mora agus ro
chudthromach ud d' an d' thug ar n-aithrichean
spèis, agus air son an d' fhuiling iad geur-lean-
mhuinn.
An dèigh na Gaelig, shearmonaich Dr Ceanadaidh,
à Inbhirfeothairean, 's a' Bheurla, o thoiseach an dara
Sailm thar dha fhichead. Labhair esan gu deas-
bhriatharach agus gu drùighteach, mar a 's gnàthach
leis. Is doilich leinn nach urrainn duinn cunntas
aithghcarr a thoirt d' a shearmoin-san, no de shear-
moin Mhr Nicson, Mhonròs, a labhair e 's an fheas-
gair o 'n earrainn, 1 Cor. iv. 20.
Bha iad le chèile ag earalachadh a' choithionail
cumail dlùth ris an fhirinn, agus gun a trèigsinn
air son ni, no neach 'sam bith.
SAOTHAIR NA H-EAGLAIS AIG AN TIGH.
HOME MISSION.
Tha e iomchuidh a thoirt fainear, 'n uair a tha sinn
a labhairt mu shaothair na h-eaglais aig an tigh, gur
e tha againn gu h-àraidh 's an t-sealladh fo 'n
cheann so, an obair air a Mhachair, no a' Ghalldachd,
mar a their sinn. Mar a chithear le'r luchd-leugh-
aidh, tha, ann an àit eile de 'n phaipeir so, iomradh
air a dheanamh air leth, o am gu am, air cùisean 's
a' Ghaidhealtachd.
Tha Albainn, gun teagamh, ainmeil am measg
rioghachdan an t-saoghail air son cothroman fògh-
luim, agus meadhonan nan gràs ; agus tha aobhar a
bhi 'creidsinn gu bheil eòlas agus diadhachd a'
bnadhachadh innte, a dh' aindheoin gach cùis-
bhacaidh, ann an tomhas cho mòr a 's a gheibhear
iad ann an tir'fo 'n ghrèin. Gidheadh tha e 'n a
aobhar bròin agus cianalais do neach aig am bheil
spèis d' a dhuthaich gu' bheil mòran ionadan fàsail
innte, — mòran de 'n t-sluagh ann an dorchadas agus
sgàile a' bhàis. Tha iomadh ceàrna air an dùthaich,
an sud 's an so, anns am bheil cothroman an t-soisgeil