Skip to main content

‹‹‹ prev (758)

(760) next ›››

(759)
PRE
siou keñla a viz du. Le — qui mettra
au plat de l'ofTrande, ar chenta a brofo
er plad. s. N. Vous êtes le — de tous
les maîtres, clioui a 30 ar c'henta
mestr dreist ann hnll. Ma première
lettre, va User geñta, va c'/ienta lizer.
Celui qui se leva le premier, ce fut
mon frère, ann hini a zavas da geñta
oe va breur. Voy. PREMIÈREMENT. Le —
né, ar c'henta ganet. Voy. AÎNÉ. Les
deux premières fois, ann diou weach
keñta. A la première occasion je le
ferai, me raio kement-se pa gavinn ann
dro. Le — jour de chaque mois, ar
c'henta deis euz a bep mis Le — di-
manche du carême, ar clieñta sul eus
ar c'horais, et mieux, ar zul geïua
euz ar c'horaiz. Voy. SEMAINE. C'est
vous tout le — qui m'avez engagé à
le faire, clioui eo hoc'h euz da geñta la-
varet d'in ober ann dra-ze. Donnez-lui
le — rang parmi vos amis, ro. vezo
he-ma ar muia karet e-toue: ho mi-
gnouned. Jouer à qui sera le — ren-
du, c'hoarikenti-kenta. Vann. Choari
keli-ketan. Voyons qui sera le — rendu
sur la montagne, a-la-gehta savet war
ar menez. C. Qui ira le — au but ? piou
a ielo da gefUa? Le baptême nous re-
met dans la première innocence de
rtiomme, ar vadisiant hor gra dinam
ha glan evel Adam pa oe krouel gant
ann Aolrou Doue. T. Il tomba dans la
mer la tête la première, koueza a reaz
er mor he benn da geñla. Il y entra la
tête la première, mont a reaz di he
benn a-raok.
Souvent l'article ne s'exprime pas
devant keñta; il est même parfois
très-élégant de le supprimer. Le —
bon vent qui se présenta, keñta avel
vadagavaz. Notre — soin doit être
celui de notre salut, ni keñta dra hon
euzda ober eosoñjalenn hor zilvidigez.
La première chose à faire c'est la
prière, keñla a zo da ober eo ar be-
denn. La première chose qu'il fit, ce
fut d'y aller, keiita a reaz eo mont di.
La première fois qu'il passa par là,
kenia gweach ma tremenaz dre eno. A
la première occasion il retombera dans
ce péché, keïua tro ma zigouezo ganl-
han, e raio adarre ar pefhed-ze. Rien
n'est plus breton que ces phrases.
Le premier mai, kala mae, kal mae.
Ces expressions, d'après Le Gonidec,
PRE
721
ne s'emploient que pour les mois de
janvier, mars, avril, mai et novembre.
Vers le — mai, etro kalamae; da ga-
la mae. Le — juin, ar c'henta devez a
viz even.
PREMIÈREMENT, adv. Da geñta, da
geñta holl, da geñta pae. Gr. Ce qu'on
doit faire — c'est la prière, keñla a zo
da ober eo ar bedcnn.
PRENDRE, v. a. Accepter; kemeret,
p. kemeret. Hors du Léon, /cerner, kou-
mer, p. Prenez ceci de moi, keme-
rit ann dra-ze digan-en. Prenez cette
pomme, kemerit ann aval-ma; krapit
ann aval-ma. Il ne voulut pas le — ,
lezel a reaz kement-se hep kemeret
netra. Ne prenez que la place la plus
basse, en emlikit el leac'h izela, Tenez,
prenez, dalit. Tiens, prends, dal.
2° Saisir ; derc'hel krog enn eunn
dra, p. dalc'het; kregi enn eunn dra;
kemeret, p. kemeret. Corn. Tapout, ta-
pout peg enn eunn dra. Cette dernière
expression entraîne l'idée d'avidité, de
violence. Prenez le gouvernail, krogit
erstur-ze. Tais-toi ou je prendrai le
bâton, tao pe me dapo ar vaz gan-ez.
Corn. Quand on a du loisir, il faut —
un livre, pa vezo dieub a-walc'h ann
daouarn, ne d-eo ket arabad derc'hel
krog enn eul levr. T. Prenez un livre
pour vous distraire, dalc'hit krog enn
eul levr da .zt^kouiza. R. Prenez votre
fusil, lihil ho fuzil enn ho tourn; kro-
git enn ho fuzil. Prenez une chaise et
asseyez-vous, tapet eur gador da aze-
za. Corn. L'enfer implacable ne rend
jamais ce qu'il a pris, ann ifern kriz
ne zispeg nepred euz ai pez en deuz
louñket. T. L'oiseau a été pris dans
la cage, tapet eo bel al labous er
gaoued.
3" Capturer, s'emparer, dérober;
kemeret, kemeret dre nerz, p. kemeret;
derc'hel, p. dalchet; quelques-uns di-
sent derc'fter à l'infinitif ;pofca, krapa,
p. et. Ils lui ont pris tout ce qu'il
avait, kemeret ho deuz dre nerz kement
en doa. Prendre le bien d'autrui, ke-
meret madou ar re ail. Sans rien ~ de
vos biens, hep kaout ho re. C. p.
Prendre une ville d'assaut, kemeret
eur gear dre nerz. On a pris le voleur,
dalc'het eo bet al laer. Tu es pris^
krapet oud. Prendre du poisson, un
91

Images and transcriptions on this page, including medium image downloads, may be used under the Creative Commons Attribution 4.0 International Licence unless otherwise stated. Creative Commons Attribution 4.0 International Licence