Hew Morrison Collection > Gaidheal > 1 Leabh 2 Air

116
AN GAIDHEAL.
Treas Mios an t-Samhjaidh, 1S72.
uaithe sin, " Tobar Artbraiiain." Bha
eaglais agus Tigh-Manacli air an togail
le Calum-Cille, no a lucbd-Ieanmhuinn,
ann an oilean a blia ann an Loch
Chaluim-Cliille,ansgireachdChillmlioire,
'sanEilcan Sgiathanach. Blia eaglais
mar an ceudna air a h-aiumeachadh air
amis an cilean a tha ann an abhuinn
Shnisoirt. B' e Loch Chalulm-OhiUe
an t-ainm a bha air Loch Phort-righ, o
chionn cheudan bliadhna, agns tha eil-
ean anns an loch sin, ris an abrar fathast
"I-Chalaiin-Chille," Is ainneamh sgir-
eacbd an lar na h-Alba, nach 'eil ainm
Chaluini-Cliille, no fear d' a theachdair-
ibh, air a chumail air chnimline ann an
ainm eaglais no claidh.
Bha Calum-Cille mar an ceudna
saoithreachail aig a' bhaile ann an I.
Bhitheadh e a' teagasg na h-oige, 's ag
uidheamachadh nam foghlumach air son
drenchd na ministreileachd, Bha e a'
caitheamb mòran ùine ann an ùrnuigh,
leughadh, agus sgriobhadh. Bha e a'
cur theacbdairean soisgeulach, cha 'n e
'mhàin air feadh na h-Alba, ach mar an
ceudna do Shasuinn, agus do cheàrn-
aibh eile, do 'n robh eilean I-Chaluim-
Chille 'n a àrd lòchran. "B'fhionnar
an tobar do'n uisge bheo a dh'fhosgladh
's an eilean uaigneach sin, agus b' ioc-
shlaint do dh' iomadh dùthaich thioraim,
tbartmhoir, na ernthana faltain a bha
'sgaoileadb uaithe gu fada, farsuing."
Air latba na Sàbaid, an naoitheamb
la de mlnos mlieadhonaicb an t-samh-
ruidb, 'b a bhliadhna 597, anns an
t-seacbd bliadhna deug thar thri fichead
d'a aois, chriochnaicb Calum-Cille a
thuras, agus cbaidh a ghairm Icis an
Ard-Mhaighstir o shaothairibblionmhor,
cbum suaimhneis siorruidh. An latba
roimh 'n oidbcbe a cbaocbail e, dbirich
e an cnoc os ceann a' Chlachain. ann an
I, ghabb e a chead do 'n eilean 's da na
tighibh-aoraidh, agus db' fbàg e a
bheannacbd aig a bhràitbribh. Air dha
teachd a niias, loan e air atb-sgrlobhadb
Lealjhair nan Saim, gus 'n do ràinig e
meadhou an treas salm deug thar an
fbicbead, 'nuair a stad e; agus db'ainm-
icb e Baithein mar an neach a ghabh-
adb 'àite. Chuartaicb e an sin an t-aor-
adb gnatbaicbte anns an eaglais, 'sthug
e na h-aitbeantan mu dheireadh do
'bbràithribb, a' guidheadh gu'm bith-
eadh sith agus gràdb ghnàtb a' riaghladh
'n am measg. Aig meadbon-oidhcbe
chaidh e a ris do'n eaglais a db'virnuigh.
's fhuaradh an sin e 'n a shineadh gun
lùs, le Diarmad. Chruinnich a' bhuidb-
eann uile mu chuairt da, a' gul airson
esan a bha 'n a athair dhoibb a bbi nis
a' bàsacbadh. Dh'fbosgail e a sbiiilean
's dh' ambairc e orra le gràdh agus
aoibbneas, an sealladb mu dheireadh.
An sin dhùin e air an t-saogbal so iad
a chum am fosglaidb ann an gloir.
"Agus cbuala mi guth o nèamh, ag
radh rium, Sgrlobb, Is beannaichte ua
mairbh a gheibh bas 's an Tighearn, a.
so a macb: Seadh, tha an Spiorad ag
radh, chum gu faigb iad fois o'n
saothair; agus leanaidb an oibre iad."
(Taisb. xiv. 13.) "Agus doalraidb iad-
san a tha glic mar shoilleireachd nan
speur; agus iadsau a thionndaidbeas
mòran gu fireantacbd mar na reultan,
fad saoghal nan saoghal." (Dan. xii. 3.)
"Aig Dia 's ro-pbrlseil bas a naomb,"
(Salm cxvi. 15.)
" Acli CO an cridli' a bhreitnnicn e,
No 'n t-suil a chminaic riamh,
Mòr mlieud is gnè an uUuchaidh,
D'a pliobuU fein rinn Dia !
A oil 's sona dhoibli 's is beannaicht' iad
'Fluiair aithne ghlau air Criosd :
Oir meallaidh iad, \\ a chomunn san,
An sonas ud, gu sior!"
Cbaidh an obair a thoisicb Calum-
Cille a ghiùlan air a b-adhairt leis na
teachdairibh a db'fbàg e 'na dheigb gu
soirbbeasach; agus bha I-Chaluim-Chille
fad linntean an deigh an ama sin 'n a
chatbair dhiadhachd, eòlais, agus fogh-
luira. Cha robh Calum-Cille air dboigh
's am bith fo riaghladh Eaglais na
Ròimbe, a bha eadhon aig an am sin a'
toiseachadh air fas truaillidh; agus fad
cheudau bliadhna an deigh a bhàis, bha