Hew Morrison Collection > Sar-obair nam bard gaelach, or, The beauties of Gaelic poetry

ALASDAIR MAC-IONMHUINN.
345
N uair a dhlù na h-airm ri chtiile,
Dhubhadh na spcuran le 'ii deathaich ;
S bu lionmhor fear a bha 's an eisdeachd,
Nach do gbluais leis fein an ath oidhch'.
Dh'fhag iad sinne mar a b'annsa,
Fo cheannardachd Mhoiair Hunndaidh,
An t-òg smiorail, fearail, naimhdeil,
N an teannadh ain-neart ga 'r n-ionnsuidh ;
Le bhrataichean siod' a sti'annraich,
Hi 'u cuid crann a danahs' le muiseag ;
S na fir a toghairt 's na Fràngaich, _
B' i<id mo rùinse chlann nach diultadh.
Bha 'n Icoghann colgarra gun ghealtachd,
Le mhile fear sgairteil la' ruinn ;
An Camshronach garg o'n Earrachd,
Mar uvsaiiin chatha 's na blàraibh ;
Dh'aontaich sinn mar aon sa bhaiteal,
Le faobhar laiin sgaiteach stailinn ;
Cha bu ghniomh le 'r laoich gun taise,
Faoineis air an fhaich' le lùmhaich.
Bhruchd na naimhdean le 'n trom làdach,
Air muiii chaich an àite teine ;
'N uair fhuair Sasunnaich droch chàradb,
Phill iad o'n àraich n' ar coinneamb,
Ghlaodh Ralph uaibhreach ri chuid armunn
Greasaibh na Gà'èil n' an coinnidh,
'S tlonndaidh iad an ruaig mar b' àbhaist,
An dream ardanach, neo-fhoileil.
Grad air an aghairt 's an àraich,
Ghluais na saighdearan nach plllte ;
Mar iolaire guineach, gun chaoimhneas,
Nach b'fburasda chlaoidh le mi-mhodh,
Tbug iad sgrios na'n gathan boisgeach,
Mar dhealanaich ùidhche dhilinn ;
Ki sior iomaiu romp nan naimhdean,
'S neul na fal' air roinn am picean.
'N uair a dh'ionndrainn a chonnspuiun
Morair Gordon o uchd buailte ;
'S a chual iad gu'n robh e leòinte,
Uh'ùraich iad le deoin an tuasaid ;
Mar mhaoim do thuil nam beann mora,
Briichdadh bho na neoil mur guaillean,
Lean iad an ruaig le cruaidh spùltach,
Gu fuilteach, mor bhuilleach, gruamacli.
Bha Camshronaich an tùs a chatha,
Air an losgadh mar an cianda ;
Leonadh an Ceann-feodhna sgairteil,
Hi còmhraig bhaitealach a liath e;
Gu sonraicht' coltach an dearcag,
'S an fheoil nach taisicheadh fiamh i;
IMu'u chrom a ghrian fo cleòc-taisgte,
Fbàidh sinn air an ais na fiacban.
Ged' bha na Rioghalaich bho Albainn,
Na fir ainmeil, mheamnacb, phriseil,
Fada bhuainn ri uair a gharbh chath,
'S buaidh a b' aiiun dhaibh ri uchd mhlltcan
Ghreas iad air aghaidh gu colgail,
'N uair a chual iad stoirm nam picean ;
Mo creach ! luchd nam breacan balla-blircac,
Bhi le lasair marbh na'n sineadh.
Tha na Fràngaich math air teine,
Gus an teannar goirid uapa ;
'S an mar sin a fhrois iad sinne,
Ri deich mionaidean na h-uarach ;
Ach, 'n uair dh'fhaod ar laoich gun tiuma,
Dhol an àite buille bhualadh,
Bha roinn nan stailinne biorach,
Sàthadh guineideach mu'n tuairmss.
Gu'm hi sin an tuairmse smiorail,
Chinnteach, amaiseach, gun dearmad ;
Thug na leoghainn bhorba, nimheil,
Bu cholgail sealladh fo'n armaibh ;
Ri sgiùrsadh naimhdean mar fhalaisg,
A's driùchdan fallais air gach calg dhiu ;
'S bha Fràngaich a brùchdadh fala,
'S an CÙ1 ri talamh sa gliainuihich.
JMar neoil fhuilteach air an riasladh,
Le gaoth a b'iargalta seideadh ;
Ruith nam baiilibh ceigeach, lia'-ghlas,
An deigh an cliathadh as a cheile:
Chite na naimhde gun riaghailt,
Teicheadh gu dian o uchd stieupa ;
'S iad a leaghadh air am bialthaobh.
Mar shneachd am fianais na greine.
Ged' a phill sinn o ar dùthaich,
Cha d' mhill sinn air cliù an cruadal
Bha sinn gach latha ga'n sgiùrsadh,
Mar chaoirich aig cù ga'n ruagadh.
Dh'aindeoin an cuid slòigh gun chunntas,
Tigh'n o'n Fhràing as ùr ga'r bualadh,
Bu leisg ar gaisgich gu tionndadh,
'Nuair a chord an JDiùc ri'n iiaislean.
'N uair chuireadh am baiteal seacliad,
'S a dh-àireadh ar gaisgich threubhacii,
Bha ioma Gael 's an deachaidh
Le miad am braise 's an streupa,
Fuil a ruith air lotaibh frasach,
Bho luchd nam breacanan feilidh,
'S i sior thaomadh leis na glacan —
'S truagh ! nach dh'fhaod ar gaisgich eirigh !
'S hocbd gun sian orra bho luaighe,
On a bha iad cruaidh 'na'n iiàdur,
Fulangach gu dhol san tuasaid,
Guineideach 'nuair ghluaisi' an ardan.