Matheson Collection > Canu Llywarch Hen

64 CANU LLYWARCH HEN I. 9b-lla
Yn wir, gellid darll. gwasgarawc gyda T, a chymharu
redegawc yn 6a uchod.
Y mae'r 11. yn iyi o ddeusill neu dri. Pe rhoddid cereint
neu cenueini i mewn, a gair unsill wedyn, fel llif, ceid ystyr
dda. Hawdd fuasai neidio dros cenueint o fiaen neint ;
ond ni roddai hynny odl ar y pumed heb wthio gair arall
i mewn. Gan nad oes awgrym yn y llsgr., gwell ymatal.
9b armaaf, gw. uchod ar 3b. Gwna arfaethaf y tro fel
ystyr yma hefyd ; ei arfaeth yw peidio â chilio nes bod ei
darian yn dyllog.
9c ysgwyt br(w)yt briw. Ansoddair "toredig, tyllog" yw
briw yma ; cf. 7b, 8b ; M.A. 183a, ar daryan daer daluriw;
B.A. 34, 10, scuyí grugyn . . . tal briv bu. Ni ddeallaf bryt
yn y cysylltiad hwn : darll. brwyt, gair o ystyr gyffelyb i
briw, sy'n digwydd yn aml gydag ysgwyt, fel ei gyfansawdd
tryfrwyt; cf. R.P. 147a, Gnawt vot ysgwyt vrwyt vriwdoll
arnaw. Gan y disgwylid treigliad ar ôl gair benywaidd fel
ysgwyt, fel a geir yn y dyfyniad uchod, deallaf brwyt briw
y testun fel olion hŷn orgraff megis yn B.A. 34, 10, neu
ynteu bai wrth gopîo, darllen v o fath neilltuol fel b. Mewn
ambell law anodd gwahaniaethu rhyngddynt ; gw. hefyd
G. 79a ar brwyt.^
techaf, "ffoaf, ciliaf yn ôl" ; cf. Gw. techim "1 flee" ;
B.A. 1, 13; 31, 16, etc. ; ac isod III. 3c; XI, 84b. Ar
kynn yn union o flaen berf, gw. ar 5c.
lOa a'th rodes di Vryen. Anwybyddir y rhagenw ôl di yn
y mesur. Rhagenw perthynol yw'r a ; yna daw 'th,
rhagenw mewnol, cyflwr datif. Ar Urien gw. y Rhag-
ymadrodd. Ewythr Gwên ydoedd o gefnder ei dad, cf.
isod ar 22b.
lOb arwest, "llinyn, tant", gw. P.K.M. 193, G. 43b.
lOc o'th daw, o os ; 'th fel yn lOa ; "os daw iti".
lla ergryt, yn ôl D. " tremor, horror", o er a. gryd. Gwell
gennyf dybio mai ar- affeithiedig i er- o flaen y yn y sill
nesaf yw'r rhagddodiad, ac mai cryd "cryndod" yw'r enw,
cf. H, 16, Etliiw dy ergryd yn eithauoet byd. Ei ystyr yw
"ofn, arswyd" ; cf. ei gyfystyr ergryn (o cryn), Pen. 14, 4,
o ovyn ac ergryn.