Blair Collection > Cuairtear nan gleann âo Mhâairt 1840 [-March 1843]

194 Ailean Mac-ic-Aihini [Sept.,
na h-oise." Anns na rjogliacliilan thall, tha feadhain a' gabliaii tamh
ann an aitpachan diomliair, a tha '{ran toiit fein snas do c)iral»hadh
's do {rliiiiomtiana iochdmhor. Tliaiiiig- cuid diidth sin, 'nuair a
chaidli traor a cliatlia as an cluasan, a clioimliead na laracli ; ni b'ann
gu creaih no spuinneadli, acli le cneasdachd, a clium ntaitli a dliean-
amh. TImo: iad Mac-'ic-Ailean d'an tigh fein, rinn iad rungaidh-
leighis d'a chreucltdan, agus hliui'i iad lis gu caomliail. Leiglds a
lotan, asjns ann an nine l)lieag tlioisich e air dol am feoilias. Blia e
mothuchail air na rinneadh air a slion, agus taingeil airson an dragh
's a' cliuram a gliabli iad. Cha h'uirainn e tuillt' diolaidli a dlicanamh
'san am ; arli nam faitjlieadli e dliacliaidli (io"n Eilein-Fliada, bluodli e
'na cliomas Ian diolaidli a tliabliairt dfioibb. Bha aon lihhinn og
nasal 'nam measir, nigliean do'n mlinaoi sliuairce cliaomliail a tliug a
tigli agus aoidlieacbd dlia. Dli'aontaicb ise falbh leis a db'Albainn.
Clia b'urrainn e taiiig bu mlio a noclidadli dli'ise, no d'a niaihair
sheirceil, na a deanamh 'na ceile posda dha.
Ged a tliearuinn iad a bliealha, fo laimh an Fhreasdail, '» a leigliis-
eadh a leoin, dh'fbagadh ciorram air r'a blieo — cha bhiodli sliochd
aige ; 's ni'n do cbeil e so oirre-se blia 'fagail a duibcha 's a oairdean
air a sbon. Dlilutb lean i ris am feadli 's a bu blieo e. Tbo;; psan i
gu inbhe co aid 's a Idia 'na cliomas. Bba e fein 's a cheilp giadbach^
a bhaintighearna, sona solasach, gus an robh eiridli-niath a rithist ann
an Albainn.
Cha do chuir na leoin chieuchdach a fhuair e thairis giabadh air a
ghaisge 's a mheamnadh — chaidh an ceann-feadlina niileaiita a mach
le 'dhaoine. Cba'n e ar gnothuch-ne air air an am rannsachadh niu
aobhar no ceartas na cuise. Bha e fein 's Iain Ruadli, Diuc Earra-
ghaidheal — curaidh a b'fhaisge do Diiiiic Mbarlboroiigh ann am
Breatunn, agus, a thaobh an gaisge 's am mor-glmiomharra, 'Idia 'nan
cairdean mor anns gacli cogadli 'san robh iad thairis; ach thuit dhoibh
fa dheireadh a bhi 'n aghaidli a cheile. Ged a bha iad le'n <laoine a*
cruaidh-ghleac 'san ioniairt ri 'cheile, bha'n Diiic Earraghaelach ro
dhuilich 'nuair a cliual' e gu'n do thuit Mac-'ic- Ailean. 'Ilia aigne
nan treun mor, amhuil an euchdan : lui<lhi(lli na suinn an sith fo laimh
an aoig. Tha ni sonruichte r'a ihoirt fainear air latha mu dheireadh
a' chinn-fheadhna so. Chuir e uime 'n eideadli bu mliaisiche 'sam
b'urrainn gaisgeach a bhiih, leis gacli seud riomhach a fhuair e thairis,
mar urram a choisinn 'ard mheamnadh agus a rogha misnich. Thug
a chairdean sanas da, ag innseadh dha gum biodh e ro shoilleir ea'
bhiar, 's gu'n cuinisicheadh a naimhdean e. " 'Se so an latha mu
dheireadh dhomlisa,'" f hreagair e. " Tuiiidh mi mar a bha mi riamh,
a'm' ghaisgeach. Cha chaill mi mo chliii. 'illean,'' ars' esan r'a
dhaoine, " cuiribh mi 'san rugha ud ehios," a' feuehainn doibh ait
.\raid a roghnaich e dha fein.
Sheinn na baird a chliii aig baile. Bha bron air a chairdean, agus,
mar thug sinn fainear, bha a naimhdean duilich. Bu dubhach cianail
gach aitreahh an x\v iosal Mhic.-'ic-Ailein iomadh latha, airson a*
chinn-fheadhna b'fhearr a chunnaic iad; ach b*i a bhaintighearna,
Penelope, bu truaighe dhiubh. Bha i nis an duthaich ainmeil, acb