Blair Collection > Cuairtear nan gleann âo Mhâairt 1840 [-March 1843]

80 Ailean Mac-Ruairidh, [May,
AILEAN iMAC-RUAIRIDH.
Bha'n ceann-feadlina nior so co cumhachdach 'sa blia r'a linn.
Bha aon uair tri chiiin-flieadhna aige conihla anns a' Chaisteal
Tliioraru. Glileldb e an sin iad Id a's bliadlina, 's na dliei<,^h sin
leig e air sgaoil iad, a dliol sabiiailt gu'n daoine fein. Bu Mliac-
an-T6isich a ii-aon de'n triuir, agus b'e aon f bacali a tbnbbairt e
b'aobiiar air a sin. Bha eagal mor air roimb Ailean Mac-Ruairidh,
's clia b'ann gun aobliar, oir bha e innleacbdach co math is laidir.
Tbog, uiaie sin, lMac-an-T6isicb daingneach laidir ann an eilean
'na dliuthaich fein. Thug e cuirni d'a dhaoine 'nuair bha crioch
air. An airde uaill, is a'm meadhon a luchairt, thubbairt e gu'n
robh e nis sabliailt, neo'ar-thaing do dh-Ailean Mac-Ruairidb.
Bha fear sa' cliuideaciid a db'f hag Miiideart iouiad bliadhna roinih
Siin, air dha mialachd a gbabbail r'a cheann-feadbna fein, airson
diaieas eiginn a rinn e air. Chaidh e do dhiithaicb Mhic-an~
Toisich, 's bha e an sin mar aon d'a dhaoine fein. Acb gbabh e
tamailt airson an fbacail. Rainig e 'chridhe. Las end 'anma
airson urrani a cbitm-feadbna. Bha e 'na thosd 'san am, acb gbabh
e a' cheud chotbrom air tilleadh gu 'dliuthaich fein, chum innseadb
do dh-Ailean Mac-Ruairidb ciod a tliubbairt Mac-an-T6isicb.
Faicibb co dileas 'sa bha daoine 'sna linntean sin d'an cinu-
f headbna !
Leig iad fiiath a's gamhlas air chul,
A's bha iad uile a dli'aou rvin.
Thar Ailean Mac-Ruaraidh as le 'dhaoine taogbta, gun fbios gun
aoidh. Thug e leis Mac-Cuimbne (oir b'e sin ainin an duine a
thill ris) na fhear-iuil. Thainig e air Mac-an- Toisich mu'n robb
e 'na fbaicil, agus ghiulain se e d'a dhuthaich fein. Gun
cbeannard, cba robh feum toiseachadh ri stri ri duine cbo treun
ainmeil, aig an robb an ceann-feadhna io iocbd ; agus b'eiginn
dhoibb foighidean a dheanamh. Thill Mac-an-T6isich dbacbaidh
an ceann na bliadhna, le barracbd fiosrachaidh mu Ailean Mac-
Ruairidh.
Acb ged a bha ceann-cinnidb Chloinn Raonuil 'na dhuine cumh-
achdach 's 'na uachdaran treuiv bha e air uairibb ann an cunnartan
'& an mor gabbaidhean. Thuit dha bhi aon uair 'na bbirlinn le
beagan daoine, a' dol seacbad air Eilean na Muc. Thug am fear-
coimbead fa'near te moran bu mho 'tigbinn thar an Rutha.
Dh'aithnich iad gu'ni b'e Mac-Illeathain a bb'ann — an dearg
nambaid. " Ciod a ni sinn ?" arsa fear. " Teicheamaid," thubbairt
feadbain eile. *' Air ar n-aghart, fbearaibb I" ghiaodb an ceann-
feadhna, gun sgatb gun cagal, is e 'ga shineadb fein air clar na
birlinn. " Cuiribb mo bbreacan tharram," ars' esan. " Seinn, a
pbiobaire. cumba Chloinn Raonuil. Innsibh do Mbac-IIleatbain
gu bbeil sibh a' dol le'r ceannard gu 'charamb fo lie ann an I-
Challum-Cbille." Thainig Mac-llleathain 'na bbirlinn mhoir.
♦'Co tb'agaibh an sin?" dh'fhiosraich e. Fbreagair iad mar