Blair Collection > Cuairtear nan gleann âo Mhâairt 1840 [-March 1843]

1842.] Saohh- Chrahhadh nan Gaidheal. 9
Clia'u fhaodar iiicheadli uacli i Russia an lioghaclid o bhell au
t-aobhar ea^ail is mo, cha'n e 'mhain do Blireatumi, ach do'n t-saoghal.
Clia clieannsaich armailtean iia Roinn-Eorpa Russia. Dh'flieuch an
duiue bu chumhachdaicli 'blia limh tliairis air an Fijiaing so, le feaclid
nach deach a leithid liamh roimlie sin fo uidheam, agus sgiurs iad
dliacliaidh e le tamailt 's le call. Clia d'cirich rioghachd liamh gu
cumhachd 's gu uram mar rinn Russia anu an liine co goirid, agus gu
a,irde co nior. Ceann-bhaile ua rioghachd (St Petersburg h), cha'n
eil osceann ceud bliadhn' o iia bha e na Ion mor, fo uisge a's moin-
teach — aon bhoglach rv.bv, gun tigh gun duine, fo shade darna leth na
bliadhna. Kis cha'n eil baile-mur r'a fhaiciiin is dreachndior na e —
tri cheud mile sluaigh — paileannan, a's tighean, a's sraidean, a's
eaglaisean, nach eil an coinieas ri f haicinn an tire na'n riogliachd fo'n
ghrein. Tbig loinc;eis mhor suas do Plietershiirgh — doimhneachd anu
air an son ; agus cala air a dheanamb anns am faod cabhkch na riogh-
achd a bhi tearuinte, agus far nach 'eil e comasach olc, no call, no
dochann, a dheanamb oira.
Smuainich sinn nach bu mhisd le luchd-leughaidh a' Chuairtear an
eachdiaidh ath-ghearr so fliaotainn air an rioghachd anbharra so.
Bbeir sinn o am gu am cunntas air rioghachdan eile air au doigb
cheudua
C.
SAOBH-CHRABHADH NAN GAIDHEAL.
A Chuairtelr urramaich,
Chunnaic mi, anns an aireamh mu dheireadh de'r leabhar luacli-
mhor, paipeir mu shaobh-chreideamh nan Gaidheil, 'sani bheil e
air a radhuinn gu'm bheil gach ni mu slicuu, mu ghisreagan, mu
gheasan, agus mu dhruidbeachd, air a leigeil a nis gu buileach air
di-chuimhn 'nam nieasg. Bu ro thaitneach learn so a chluinntinn,
nam b'urrainn domh a cbreidsinn gu'n rohh e f ior ; ach tha dearbh-
cbinnte agam gu'm bheil muran de na nithean faoin agus peachdach
so fatbast air an cleachduinn air feadh na Gaidhealtachd, agus gu'm
bheil slnagh lionuihor a toirt Ian ghtjill diioibh.
Ainmichidh mi'n toiseacb dhuibh nithean a tha dol air an agli-
aidh 'san Eilean Sgiathanach, far an robh mi chorahnuidh fo cheann
treis. Fhuair mi'n cunntas a leanas, air eolas na clupaid, bho
dhuine co creidmheasach 'sa tha 'san eilean ; agus mar 'eil e air a
chleachdiiinn fatbast, cha'n eil ach ro bheag uine bho na bha. 'Se
chlupaid galar a tha tighinn air spniidb bho chaoile, no bochduinn,
agus a tha 'gam fagail gun chomas gluasaid, agus a togail itt fo'n
smeachan, no'n smig. Tha'n duigh leigheis a dh'innseadh dhomh
ro thaitneach do'n lighiche, ciamar air bith a tha e do'n bbeathach.
An uair a tba'm beathach gun chomas car aige, tha fios air a chur
air fear aig am bheil an i-eolas. An deigh dha ruigheachd, tha
ceapair tiugh tarbhach air a thoirt dha, air a dheagh chomhdacli
thairis le iui agus caise ; agus culde ri so, tha cuman no gogan Ian