Blair Collection > Celtic monthly > Volume 5, 1897

THE CELTIC MONTHLY.
''89
cunntas a thoiit aig an latlia niu ilheireaclh."
"Air in' fhalluinn, nach bi uiorau cunntas
agadsa ri thoirt seauhad ; cha d' fhuair tliu
m6ran thalantan," fhreagair DomhnuU Ruadli.
" Cha bu truiinid uii nidhir a bhi agani 's a
tha agadsa co dhiu," ars' am fear eile, gu crosda.
Clia 'n 'eil fhios ciiin a sguireadh an seanachas
eadar na fearaibh, mur biodh fear eile air tighinn
a stigli do 'n bhiith.
"Tiia Iain Mac Rath fhein ann an so," arsa
fear an tighe.
Thug D5nihnull Riiadh dha an litir, chuir e
failt air a' chuideachd, agus thionndaidh e air
falbh. Sheas e aig an dorus 'g a leughadh.
Blia e 'n a' dhuine ard, dreachmhor, ged bha an
aois air laidhe air, agus air a' chromadh beagan ;
bha a' cheann cho geal ris a' chanaich.
Thug e siiil chabhagach air an litir, agus chuir
e na ph6c i.
" De 'n naigheachd a th' oirre, Iain? Ci:iniar
a tha Ruaraidh a' cumail 1 " dh' fhe6raich h-aon
de na bha muigh dheth.
" Iha e gu rnath 'n a shlainte, taing dhut,"
arsa Iain, acli cha robh e ach sanihach. Bha
anihare fada air falbh ; cha robh siiil aige air
a' chuideachd a bha teann air, agus theann e air
falbh, a' fagail beannachd aca.
Cha roV)h e ach goirid air an rathad a dh'
ionnsuidh an tiglie. Bha an tigh aige beagan
air leth air each, agus e beagan ni bu mhutha.
Cha robh anns na tighean eile ach an dk cheann ;
ach bha tr'i anns an fhear so. Bha e glan,
sgiobalta a stigh ; agus bha an t-suipeir air a'
bh6rd an uair a rainig fearan-tighe.
Bha dithis bhoirionnach a stigh, a bhean agus
a nighean, is iad a' figheadh. "An d' fhuair
thu tios o Ruaraidh?" dh' fheoraich a' bhean, is i
ag eirigh. " Fhuair ; sin agad i," agus thilg e a
uunn d' a h-ionnsuidh i.
Bha Seonaid, an nighean, 'n a suidhe aig
ceann a' bhiiird aig an am, agus dh' eirich i a
shealltuinn Lhar gualainn a mathar an uair a
bha i 'g a leughadh.
"Las an solus, a She6naid; tha e a' fas dorcha,"
ars' a h-athair.
Chuir i an solas air a' bh6rd, ach bha an litir
leuglita aig Seonaid agus aig a mathair ann am
prioba, oir cha robh i fada.
" Seadh," arsa Iain, " de ar barail air
Ruaraidh 1 "
"Cha 'n 'eil e air son a bhi 'n a' mhinisteir idir,
cha 'n 'eil e 'g a fhaicinn fhein freagarrach air a
shon," fhreagair Se6naid, ach cha dubhairt a
mathair dad.
"Nach 'eil e ag radh gu 'n robh ceasnachadh
aige air an t-seachdain so chaidh, agus nach
d' fhuair e roimhe idir? a' bheil sin coltach ri
fear a bhitheadh a' deanamh feum de na talantan
a fhuair e ? "
L'h' aithnich Seonaid gu 'n robh a h-atliair
fada far a dh^igh, agus cha dubhairt i an c6rr,
ach shuidh iad gu 'n suipeir.
" Is beag a bha mi an diiil gur ann mar so a
dh' eireadh do Ruaraidh " arsa bean Iain.
"Cha robh agam, " thuirt Iain, " ach an aon
mhac, agus o oige chuir mi air leth e airsoa
obair an Tighearna, Rinn mi na b' ui-rainn mi
'g a earalachadh agus ag cur mu choinneamh
urram agus cudthrom na dr^uchd a ciiuir mi a
uiach air a shon. Is iomadh ni a thug mi suas,
agus is iomadach ni a bha a dh' uireasbhuidii air
an teaghlach, airson gu 'm faigheadh esan a
h-uile cuthroni, an diiil gu 'm bitheadh e 'n a
onair do 'n dreuchd a bha e ri leantainn agus
dhuinn uile ; ach, mo thruaighe ! tha e coltach
gu 'n do rinn mi mearachd mhor. Theagamh
gur e breitheanas a thainig orra an uair a bha
mi 'smaointeaehadh gu 'n dianadh mo mhac-sa
seirbhiseach taitneach do 'n Tighearn. Theag-
amh nach 'eil esan a tha riaghladh os cionn na
doimhne a' faioinn freagarrach e dh' fhaotainn
inbhe 'n a thigh."
" Na abrailjh sin, athair," arsa Se6naicl,
" cha 'n 'eil aon duine againn nach faod obair au
Tighearn a dhianamh ; ged bu di ciio iosal is a
bhitheas ar n-inbhe, faodaidli sinn obair-san a
dhianamh cho math ris an fheadliainn a tha air
cur a mach air a son. Agus theagamh gu 'ii
dianadh liuaraidh a dhleasnas fh6in ni b' fheiin-
na 'm biodh e anns an dreuchd anns am bu
mhath leis fhein a bhi — is i sin, an doctaireachd."
" Is lighiche spioradail a tha mise airson a
dhianamh de'n aon mhac a tha agam. Chuir
mi fh^in a' chuid is fhearr de m' bheatlia seachad
a' craobh-sgaoileadli agus a' searmonachadh an
fhacaii, agus an uair a rugadh mo mhac,
choisrig mi do'n Tighearn e, agus thuirt mi
nach cuirinnsa gu feum eile, ach gu feum
spioradail e. An uair a thainig e gu inbhe,
thug mi dha de dh' fhoghlum na b' urrainn mi,
agus an sin chuir mi do CThlaschu e, airson na
ministreileachd : chunnaic mi gu 'n robh tapachd
agus tuigse aige nach robh aig a leithid ach
aiiuieamh, ach tha e a'dol'n am aghaidh, a rt'if
a h-uile coltais."
"Tha e coltach gur ann de dheoin nach d'
fhuair e troimh 'n cheasnachadh mu dheireadh so
aige," ars' a mhithair.
Cha dubhairt Se6naid an corr, ach ghlan i air
falbh na soithichean ; cha deach dragh a chur
air moran de 'n bhiadh an oidhche sin.
" Feumaidh sinn sgriobhadh uige, a bhean,"
thubhairt Iain, an uair a bha am b6rd reidh,
" tha feum aige air airgiod, ach cha chuir mise
aon sgillinn d' a ionnsuidh."
"Iain, fheudai), cha dian thu sin idir," ars'
a bhean, " thoir maitheanas dha aon uair
eile."
{fi'a leantainn.)