An Comunn Gàidhealach Publications > Gaidheal > Volumes 58--62(part), January, 1963--March 1967

Chomhaarle. Ma bheaehdaicheas sibh air
aois&an buill aa h-Ard Chomhairle chan eil
iad a’ fas dad1 nas 6ige agus feumaidh oigridh
a bhith deiseil gu, tighinn ’nan deidh.
Feu mar an toiseach an oigridh a thoirt a
stigh a dfa/obair nam meuran agus feumar
obair shbnraichte a cbur mu’n coinneamh—
cha tig iad mur a bi obair dhaibh ann, agus
chan eil iad a’ dol a chosg an iiine ag
eisdeachd ri godail. Nach bu mhath an obair
dhaibh a bhith cruinneachadh beulaithris,
brain is sgeulachdan, a’ togail airgid agus a’
seasamh an aite air na comhairlean diithchail
a’ gabhail tuilleadh iighdarrais agus uallaich.
Bui mhath learn nan taghadh na comhairlean
diithehail buiM airson na h-Ard Chomhairle
agus gun tigeadh an bigridh air adhart agus
gun gabhadh iad gnothaichean os laimh.
Thaghadh na meuran iad fhein na riochdairean
a rachadh gu comhairle duthchail agus
bhitheadh iad sin air an steidheachadh le lan
ughdarras airson obair na GAidhlig ’nan
duthchannan fhein, direach mar a tha an
Comunn airson Alba. Bhruidhneadh iad an
uairsin le ughdarras agus le fiosrachadh air na
tha dhith, agus dhbanadh iad adhartas nach
urrainn dhuinn a dheanamh an drksda.
Thaimeadh iadsan cuideachd luchd-comhairfe
bho bhuidhnean eile co-cheangailte ris a’
Ghaidhhg. Chan eil e gu deifir leinne c6
gheibh cliu na h-oibreach ma theid a’
Ghaidhlig am meud.
Ach ’s e cheisd as cudthromaiche co as a
bheil airgead a’ dol a thighinn airson obair
a dheanamh. Mur a bi an t-airgead ann cha
bhi adhartas air bith fodhainn. Feumaidh
sinn fhein am barrachd airgid a thogail —
feumaidh sinn daoine sgileil air iarrtas a chur
air bhonn a lorg, agus cuspair agus siiim
araidh a chur mu’n coinneamh. Feumaidh
sinn an luchd-riaghlaidh fhaicinn, agus
feumaidh sinn an obair a tha romhainn a
dheilbh’s a shuidheachadh gus an gabh cosgais
a chur m’a coinneamb agus gun seas sinn mu
choinneamh buidhnean aig a bheil airgead-—
mar Foundations is eile—agus ma dhiultar
sinn chan ann againn fhein a bhios a’ choire.
Tuigeamaid ma tha uaill againn ’nar canain
gun fhiach i airgead a chosg ga taobh agus
feumar sin a dheanamh gu h-aithghearr.
Feumaidh sinn cuspairean a chur m’ar
coinneamh fhein, na meuran romhpa fhein,
an Ard Chomhairle roimhpe fhein agus na
comhairlean duthchail' romhpa fhdin,
ullachadh dbigheil a dhbanamh gus an tdid
cuideachadh leb agus oeann-latha a
shuidheachadh airson gach nl. Tha sinn air
ceann gnothaich—leigeamaid fhaicinn do’n
t-saoghal gun urrainn sinn a dhbanamh.
Tha mi a’ cur mu choinneamh na
coinneimh bhliadhnail seo, ma tha sinn gu
bhith dleasnach nar suaicheantas nach bu
choir facal Beurla a bhith aig coinneamh
bhliadhna.il a’ Chomuinn Ghaidhealaich o
chionn deich bliadhna ach troimh eadar-
theangair agus tha sin a’ toirt cothroim do
dhaoine Gaidhlig ionnsachadh. Ann an c6ig
bliadhna bu choltaich Gaidhlig a bhith '’na
meadhpn gaoh gnothaich air an Ard
Chomhairle. ’S ann airson a bhith a’
cleachdadh agus a’ cumail! beb na Gbidhlig a
tha sinn a’ faighinn cuideachaidh bho
mhuinntir na Beurla agus bu choir dhuinn
feart a thoirt- orra.
Tha gnothach no dhb eile bu mhath learn
bualadh orra. Tha An Comunn ag obair air
sgath na Gaidhlig ach tha feadhainn ann a
tha saoiltinn barrachd mu inbhe sa’ Chomunn
na tha iad mu’n Ghbidhlig. Feumaidh seo
atharrachadh.
Gui ruige seo bha sinn bnajd/teach mar
Ghaidheil air an dubh ’s an geal' fhaicinn a
mhbin gun an glas fhaicinn idir. Aig an bm
seo ’9 e “compromise”—aonadh—a tha dhith
ma thig gnothaichean gu bull. Feumaidh sinn
an aire a thoirt nach eil sinn a’ deanamh
milleadh feadh an t-saoghail ma bhitheas sinn
ro rigbinn mu’r beachdan fhein a sparradh air
a’ mhbr-shluagh. Ma chluinneas sibh
gearain mu’n Chomunn, na leumaibh gu
freagairt — tha cuid againn ro bhras —
gabhamaid air ar socair agus faighneachdamaid
de feairrd a ghabhadh deanamh. Gheibh sibh
freagairt agus ’s ann is dbcha gur h-ann a
chuireas sibh flor chasg air an luchd-gearain
nuair a dh’fheumas iad smaoineachadh air nl
nas fearr.
Molaibh obair a tha ’gar cuideachadh —
ludhd-fbghluim, odlthighean, am B.B.C., Ina
paipearan-naidheachd, pbrantan a tha a’
teagasg GAidhlig do’n chloinn. Tha duil
againn gum bi atharrachaidhean mora air a’
Ghaidhealtachd. Gu\ rudge seo bha a’ chlann
gan oideachadh sa’ Bheurla ; tha iad a nis
a’ faighinn ionnsachadh sa’ Ghkidhlig. Bu
mhath nach feumadh iad an duthaich fhein
fhagail airson cosnadh fhaighinn. ’S dbcha
gu bheil “education for export” ullamh, agus
bidh am barrachd cothroim aig a’ Ghaidhlig.
A nis, an car a’ Mhbid, chunnaic sibh na
paipearan naidheachd a’ togail aon rud—’s e
sin “pop.” ’S e tha sin ach eebl an t-saoghail
—“M6rag a Dunbheagan, ” “Cailin mo
Ithin-sa, ” etc. Ach feumaidh sinn sealltuinn
ris a’ Mh6d. Feumaidh sinn leudachadh a
thoirt air. Tha sgilean braidh gan togail an
diugh, mar luchd sanasan (advertising) agus
luchd-deasachaidh Ard Urlair (Stage
Management). Chan eil brain gu lebr againn
agus feumaidh sinn fh<din an cruinneachadh.
— 135 —