An Comunn Gàidhealach Publications > Gaidheal > Volumes 58--62(part), January, 1963--March 1967

chitheadh i e air an ropa, ach eha bhiodh Mairi
a’ toiri. gnth oirre ri Anna.
“Tba a’ nihuir cho ciuin,” ars Anna, ’s i
a’sealltainn a manb. “Co shanileadh . . . . ”
“Chan nil niatli a bhrth smaoinnachadh
air,” arsa Mairi a’ togail nan cupan ’s gan
nighe le burn teth as a ’ choire.
“Soall.” ars Anna gu grad, “seaJl”.
Chaidh Mairi chun na uinneig ’na leth-ruith.
Chunnaic i an t-eildear a’ coiseachd gu
slaodach suas an ratbad bho thaobh eil’e a’
bhaile. DlCaithnicbeadb a b-uile duin© an
t-eildear. B’esan a bhiodh. a’ tadhal nan
tighean lei naddheachdan baig. Bhiodh am
Post Oifis a’ toirt nan “telegrams”) dha agus
bhiodh esan a’ dol do na tighean leotha.
Shaoileadh duine gun robh an obair a’ ebrdadh
ris ann an dbigh, god a bha mac aige fhein
anus an Nhibhidh.
Sheall an dithis bhoireannach air a cheile.
“ ’S fheiirr dhorrih falbh,” ars Anna.
“Bhiolh e na b’fhearr dhomh ... ” Bha
an tigh aice-se na b’fhaisg air an Aildear na
high Mairi.
“De ’s urrainn dhut a dheanamh ?” arsa
Mairi, air an robh eagal ged nach robh i ga
shealltainn.
“Tha sin gle mhath dhut-sa a radh,” arsa
Anna gu grad. Stad i mar gun tain:g e steach
oirre de thubhairt i. Ann am beagan nine
lean i oirre :
“Tha do mhae-sa ’na oifigear.”
Cba do sheall Mairi rithe. “De’n difir tha
sin,” ars ise. Lean Anna oirro :
“Chan ’eit euisean cho doirbh do na
h-oifigearan. Tha iadsan a’ falghinn. deagh
bhiadb . . . . ”
“De ghnothuch a th’aig a sin ri . . . . ”
“Bha e anns an oil thigh cuideachd,” ars
Anna ’s na debir ’na suilean.
“Cha robh e furasd,” arsa Mkiri. “Cha
robh agam ach am “pension.” Bha mi iomadh
uair gun am biadh fhein. B’fheudar dhomh
iasad. a ghabhail gu trie. Am b’fheudar dhut-
sa sin) a dheanamh riamh ?”
“Cha b’fheudar,” ars Anna le prbis.
“Chan eil fhios agad co ris a tha e coltach.
Da thasdan, uaireannan. Da thasdan! Tha
sin cho bcag. Nam b’e not a bhiodh ann. Ach
da thasdan ! Bhithinn ga mo shadail fhbin
air a’ leabaidh ’s a’ gul'.” Cha robh Anna ag
eisdeachd liithe. Bha ’i coimhead air an
eildear a bha nis mu choinneamh a tighe.
Airson uine mhoir shuidh i mar sin, a’
coimhead corp tain a an eildeir, a, bha mar
phios fiodha, an db ghairdean ri a chliathaich.
Chitheadh! i an oir bhuidhe a’ priobadh as a’
phbcaid-broillich. B’e sin an “telegram.”
“Air sgath Dhe,” bha. i ag radh rithe fhdin
troimh bhilean tioram. ’S chaidh e seachad
air an tigh !
“Tha mi duilich, tha mi duilich,” are ise ri
Mairi, ’s i a’ gul.
“Chan eil difir ann,” area Mairi gun
smaoineachadh 's i ha seasamh aig an uinneig
a’ coimhead an eildeir a’ gluasad mar fhear
a bha ’na chadal. Bha i ’na seasamh aig an
uinneig mar isean dubh. Chunnaic i geunheal
uaireadair an eildear mar nathair timcheall a’
bhroillich. Chunnaic i ad, a bha cruaidh is
dubh. Bha a cholair geal ’s a bhann geal is
gorm. Bha a bhriogais ’s a bhrogan dubh—
rud-eigin nebnach mu a thimcheall. Cha
shealladh Anna a mach air an uinneig. Bha
qus naire oirre ’s bha i ro-lag.
“Boireannach lag,” area Mairi rithe fhein,
“agus so an tigh, mu dheireadh a th’anns a’
bhaile.” Thubhairt i rithe fhein a rithist, “So
an tigh mu dheireadh a th’anns a’ bhaile,”
ngus theab i sgriachail.
An deidh a dichill, an ann gu so a thainig e—
bathadh gun ainm ann an cuan gun ainm ?
Cha deanadh Dia sin oirre, ’s cinnteach nach
deanadh Dia sin oirre. Bha e mu choinneamh
an tighe a nis. Cha b’urrainn dha gun tadhal
oirre, oir b’e so an tigh mu dheireadh. Agus
anns a’ mhionaid sin dh’fhairich i lAmh Anna
’na laimh fhein : is gaol mar lamb. 1'eanaibh
’na laimh. Theab i gul ach cha bhiodh sin
ceart. Cha do rinn i sin riamh air beulaibh
dhaoine. Cha chbrdadh e ri a mac.
Agus gu nebnach, gu miorbhaileach, ghabh
an t-eildear seachad air an tigh. Leig i i-fhbin
sios gu slaodach anns a’ chathair.
“Ni mi balgam tea,’’ are Anna. Sin an rud
a b’urrairm dhi a dheanamh. ’S thbisich i
air gluasad timche&H a’ deanamh tea, mar
gum b’e euslainteach a bh’ann am Mairi, agus
Mairi a’ leigeil dhi sin a smaoineachadh. ’S
math dh’fhaoidte gu robh e cho math gun
deach na facail a radh. Dh’fhaodadh gum
bruidhneadh i id Anna mu dhbidhinn na bk
a nis.
“Eil fhips eb,it a bheil e dol ?” ars Anna
Agus .... uill, nach b’e sin a’ cheist ?
Cait an robh e dol ? Seach gur e an tigh aice-
se an tigh mu dheireadh, ’s e sin a’ cheist.
Gait an robh e dol ?
“Agus tha telegram aige. Chunna mi an
oir bhuidhe,” ars’ Anna gu luath.
“Chunna mi i. Bha i direach . . . . ”
Tharraing a’ cheist an dithis ri chbile.
Latha-na-mhaireach fhuair iad a mach de
a thachair. Fhuair an t-eildear telegram mu
dhbidhinn a mhio fhein (b’e mearaehd a bh’ann
a rinn nighean bg a bha ur anns a’ Phost Oifis).
Leugh e an telegram ’s thog e air, air a’
choiseachd iongantaich ud. Rug iad air, cbig
mile o’n tigh, a’- coiseachd fhathast, mar gur
bbann a’ dol air tbir a mhic a bha e.
— 39 —