An Comunn Gàidhealach Publications > Gaidheal > Volumes 44--45, January 1949--December 1950

THE Gfj\EE
PUBLISHED MONTHLY
Editor
Rev. T. M. Murchison, M.A.
Advertising and Circulation
Manager
James Harrison Miller
All correspondence should be
addressed to the Editor, except that
concerning advertising and circula¬
tion, which should be addressed to
the Manager.
131 West Regent Street,
Glasgow, C.2
Telephone: Douglas 1433
9
Leabhar XLV Aireamh 10
AN DAMHAR , 1950
Clar'Innsidli
Principal Contents
GAIDHLIG
Obair a’ Chomuinn 125
Leabhar Ur Gaidhlig ... 133
Eachainn, a Ruin 136
ENGLISH
Cowal and its Capital ... 127
John Maclean (Coll Bard) ... 129
Book Reviews 133
The Late Mr Donald Graham 135
Treasurer’s Notes ... ... 136
AN GAIDHEAL OG
Bothan an Fhuarain 37
An Trod 38
Litir Eachainn 39
Aonghus MacCoinnich ... 40
Our Cover Picture
Dunoon
PLEASE MENTION OUR NAME
WHEN
WRITING TO OUR ADVERTISERS
A mi* a* dial hair
FROM THE EDITOR’S CHAIR
OBAIR A CHOMUINN
AIG am a bhith sgriobhadh
na cuibhrinn seo tha am
Mod Mot an Dun-Obhainn
a’ tarraing gle dhluth, agus
bithidh na oo-fharpaisich is na
coisirean trang ’gan ullachadh
fein f’a chomhair na stri. An
uair a ruigeas iad Dun-Obhainn
chi iad toradh dicheall cairdean
na Gaidhlige anns a’ chearn sin,
agus iad a nis air oidhirpean
mora a dheanamh a chum ’s gum
hi gach neach a ruigeas Dun-
Obhainn cho comhfhurtail
toilichte ’s is urrainn.
M6r is buannachdail ’s gu bheil
am Mod M6r, chan ’eil ann ach
aon chomharradh follaiseach air
obair a’ Chomuinn. Air a’
bhliadhna seo cheana bha
aireamh mhor de Mhodan
Dtithchail againn thall ’s a bhos
Tha iad sin a’ deanamh do na
cearnan aca fhein mar a tha am
Mod Naiseanta a’ deanamh air
son na duthcha gu h-iomlan—
’« e sin, a bhith cumail ri crann
bratach na Gaidhlige.
Tha a nis faisg air tri fiohead
bliadhna bho ehruinnich cdmhlan
beag de dhaoine dileas fad-
sheallach anns an Oban gu bhith
suidheachadh bunaitean a’
Chomuinn Ghaidhealaich, agus
’s e am Mod seo a tha romhainn
an seachdamh mod thar an da
ihiehead a chumadh.
la anaharraoh an rb-saothair
agus an oidhirp re nam bliadh-
naehan a tha sin uile ag gahhail
a steach. Agus ciod a’
bhuannachd a lean, no an do
lean maith sam bith? Sin ceist
nach coir dhuinn seachnadh.
Ciod iad na nithean mu’m bu
choir dhuinn a bhith gle thaing-
eil ? ’Sea’ cheud ni, a reir mo
bheachd, gun do mhair an
Corminn cho fada, gun hhriseadh
sam bith a thighinn air, agus
gun lasachadh ’na shaothair, ach,
an aite sin, a’ sior dhol o near!
gu neart.
Faodar a radh le firinn nach
robh riamh linn ann cho buair-
easach, mi-chinnteach, luasgan-
ach ris na tri fichead bliadhna
bho shuidhicheadh an Comunn,
agus gu sonraichte na bliadh-
nachan bho 1914. Chan e mhain
da chogadh mor sgriosail a thilg
moran dhiithchannan is moran
ughdarra san bun os cionn, ach
tha nithean cumhachdaeh eile ag
greimeachadh air inntinnean
dhaoine, a’ toirt dhaibh leis an
aon laimh agus a’ toirt bhuapa
leis an laimh eile.
Tha moran de ohomhfhurtan
is ghoireasan againn an diugh
air nach cuala ar n-athraichean
iomradh. Tha moran de innealan
is innleachdan ura iongantach
againn. Air an laimh eile, tha
cunnartan a’ bagradh nas
uamhasaiche na chuir sgaile
riamh noimhe air cloinn nan
daoine. Aeh—saoilidh mi—’s e
an ni as miosa buileach gu bheil
beachdan is doighean-smaoin-
eachaidh a’ sgaoileadh air feadh
an t-saoghail agus a’ muchadh
moran de sheaiin nithean nasal.
Chan ann a mhain ann an
Albainn a tha daoine an cunnart
gum hi seann chanain an
sinnsirean agus seann litreachas
na duthcha a’ dol a cleachdadh
is a cuimhne. Bha iomadh ni
am beatha is heusan ar
n-athraichean a bha coir an
leigeil seachad, ach bha lomadh
ni eile aca a dh’fhag iad againne
mar dhileah phriseil, agus man
airidh sinn tuilleadh gun
goirteadh “ GaidheiL” dhinn ma.
threigeas sinn iad sin.
(Ancdrr air t d. 126)
Cliocas nan Caidheal
Lean g-u dlfith ri cliii do shinnsre.
Firinn air son a’ Mhios seo
Cuimhnichibh seo, agus bithibh fearail . . . Cuimhnichibh
na ceud nithean a bha ann o shean. —Isa. xlvi, 8, 9.
125