Skip to main content

‹‹‹ prev (7) Page 7Page 7

(9) next ››› Page 9Page 9

(8) Page 8 -
Eight
Sruth, Di-ardaoin, 30 latha de’n Cheitein 1968 ;;
DO MHA1GHSTIR SEORAS RIGG
(Sagart ceann-a-deas Uibhist a’Chinn-a-deas)
le Coinneach Patarsan
Rinneadh an cumha seo do Mhaighstir Seoras Rigg le Mgr.
Coinneach Patarsan a bha fuireach air ann an Dalabrog,
Uibhist-a-Deas. Fhuair sinne an cumha bho mhac dha’n bhard,
Mgr. Iain Patarsan, a tha fuireadh ann an Caol, faisg air
A’Ghearasdan.
Sgriobh Fear Chanaidh mar a leanas mu dheidhinn
Maighstir Sheorais anns an leabhar ‘ Bardachd Mhaighstir
Ailein’ a dheasaich e fhein:
“ ’S e bas a’churaidh a fhuair Mgr. Seoras Rigg, saggart
a chaidh a Dhalabrog an deidh Mgr. Ailein, le bhirn fritheal-
adh do sheana-bhoireannadh bochd a bha ’na laighe leis an
fhiabhras ’s nach ligeadh an t-eagal leis na cairdean aice fhein
a dhol ’na coir. Ghabh Mgr. Seoras am fiabhras bhuaiche,
agus dh’eug e air Latha Feill Moire na Buana, 1897 (15/8/97).”
O gur ciancdl duilich leinn
Gur muladach ri inns’
Gun tugadh bhuainn a Uibhist
Fear cho urramach’s a bh’innt’.
Do bhas. a Mhaighstir Sheorais
Thug lebn do dh’ iomadh cridh’
Do pheathraichean ro-choir
’S iad gu bronach ’gad chaoidh.
Gur ann moch Di-sathurna
Fhuaras naidheachd thug dhuinn bron
’Nuair chucdas jeadh an cate
Gun do bhasaich Maighstir Seoras.
Chaidh iomadh neach ri sruladh
Gun duil ri t’fhcdcinn beo,
’S bi’n Ceann-a-deas ’gad ionndrcdnn
Is ’gad chaoidh ro-mhor.
Bho’n thainig thu do dh’Uibhist
Bha thu measail air gach doigh,
Ri jeumaich bha thu carthannach,
’S ro-mhath do dhaoine leoint’,
Bha thu baigheil coibhneil,
’S beag bha dh’fhoill jo d’chot’.
’S ann bha annad an duine uasal
’S tu truascdl ris gach sears’.
’S ann a fhuair thu peanadh
Measg luchd fiabhruis mhoir,
Gun agad neach ’gad chuideachadh
Na chuireadh duin’ air doigh.
Bha ’n anschocair cho gabhaltach
Is gealtachd air gach seors’
Ach ruigeadh air gach pearsa dhiubh
Mar ghealladh leat ’s a’bhoid.
’S og a chaidh na boidean ort
’S a ghabh thu stol ’nod’ laimh
An ceann na dreuchd tha soluimte
Bha gliocas mor ’nad chairmt.
Gum bu deagh jhear comhcdrle thu
Toirt rabhcddh dhuinn ’s gach am
Sinn uile dheanamh aithreachcds
Mun tachradh dhuinn bhith caillt’.
A High, bu deas dir altair thu
Le d’phearsa bha gun sgod,
Do chulaidh ’s iomadh dath innte
Toirt Flaithean’s fa’r comhair.
An sluagh a bha ’gad eisdeachd
Toirt aorcddh dha’n Dia Mhor
’S an iobairt naomh ’ga tcdrgse leat
Airson nam marbh ’s nam beo.
’S og a jhuair thu t’arach
Leis a’mhanna bheo
Bha aig Maois ’s aig Aran
Aig Sadoc agus lob.
Is chaidh siol nan grasan
Chuir ’s an ait’ seo leat ro-mhor
Cha di-chuimhnich an t-aif seo thu
No’m bias bha ’n cainnt do bheoil.
’S ann bha annad an deagh bhuachailT
Ged thugadh bhuainn thu og,
Lan eireachdais is stuamachd
Gun ghruaim ri neach bha beo.
Ri paisdean bha thu coibhneil,
’S tu trie toirt dhaibh dhe d’stor,
Ach gheibh thu duais do charthannachd
Am Flaitheas Dia na Gloir.
’Nuair theid mi gu Cnoc Hallain
’S a chi mi ’n t-edt’ ’s bheil t’uir
Gun saoil mi gur coir dhomh
Gun cluinn mi ’n comradh ciuin
A b’abhaist tighinn o tThhilean-sa
Bha sileadh mar an driuchd.
Dha d’chaoraich thug thu ionedtradh
Le smior a’chruithneachd uir.
Gur i Baglais Dhalabruig
Fhuair an sgaradh bha ro-mhor
’Nucdr thugadh bhuainn an sagart
Bha ro-mhcdseach car gach doigh.
Ach ’s e toil an Athar
Tha jantainn ann an Gloir
Chaorcdch fhein thoirt dhachaidh
’S an gabhcdl dha ’n chro.
Nam b’ e an aois thug bhuainn thu
Cha bhitheadh ar gruaim cho mor.
’S ann dh’fhalbh thu ’n treun do spionneddh
’S gur sin a rinn ar lean,
’S nach fhaca sinn nas eireachdail
A sheasadh ann am broig,
Is thug thu dhuinn an t-eisimpleir
Nach fhac’ a bheag tha beo.
BIOGRAPHIES
The Breton Le Roux wrote
two biographies, one of
Pearse (LTrlande Militante,
La Vie de Patrice Pearse,
Rennes, 1932), the other -—
and to my mind the better
one—of Clarke (Tom Clarke
and the Irish Freedom Move¬
ment, 1936). There is no bio¬
graphy of Clarke in Irish and
the only one of Pearse, done
thirty years ago by Seamas
O’ Searcaigh (Padraig Mac-
Piarais, Oifig an tSolathair,
1938), is not up to Le Roux’s
standard. While it is good on
some aspects of Pearse and
the Gaelic movement, the
chronology is unsatisfactory,
and it fails as a study in
depth.
Another biography of an
old date is S.S. O’ Ceallaigh’s
Cathal Brugha published by
Gill in 1942. The book is an
illustrative example of the bad
effect of the Civil War on
writing about the period since
the author, himself an impor¬
tant figure in the history of
those days, is at all times too
conscious of the fight and
carries its tensions and hos¬
tilities on to the printed page,
thus making his study seem
at once an apologia as well as
a political tract. The sufferer
is Brugha, for, while some of
his evry interesting early writ¬
ings and speeches m Irish are
given, there is no real bio¬
graphy in the strict sense of
the early years. It is almost as
if the author wanted to hurry
on to the period of most
agony, when he was side by
side with Brugha in the IRA.
NEWSAGENT . STATIONER
Murdoch
Cards Gifts Tobaccos
Tel. 638
HILLFOOT STREET, DUNOON
FEILL LOCH
NAM
MADADH
Bho chionn fhada bhiodh
feill ainmeil air a cumail ann
an Loch nam Madadh, agus
gus an latha an diugh canaidh
muinntir a’ bhaile “ Cnoc na
Feille” ris an aite far an robh
an crodh air an ceannach agus
air an reic. An de, an aite
bhith air an Ath Mhoir, mar a
chleachd i bhith fad iomadh
bliadhna, chumadh feill a’
chruidh ann an Loch nam
Madadh. Mar sin tha cleach-
dadh nan lathaichean a dh’¬
fhalbh air tilleadh. Leis an
doigh iiir, chan ’eil cho fada aig
na beathaichean ri dhol an
deidh na feille, oir ’se Loch
nam Madadh am port mara.
Chumadh an fheill eile ann an
Uibhist a Tuath anns a’ Chl-
achan, mar is abhaist.
FACTORAIDH IR
AM AM
MULE?
Chualas bho chionn ghoirid
mu dheidhinn taigh-osda a
chosgas £200,000 a bhios air a
thogail ann an eilean Mhuile, le
cuideachadh o Bhord Leasach-
aidh na Gaidhealtachd.
Choinnich luchd labhairt
o Chomhairle Baile Tho-
bair-Mhoire ri riochdairean
o Bord an Sgadain, agus tha
muinntir an eilein an dochas
gun tig obair ur mar thoradh
air na comhraidhean seo. Tha
comhairle a’ Bhaile anns an
Oban air leigeil fhaicinn do
Bhord an Sgadain nach ’eil iad
ag iarraidh factoraidh min-
eisg ro fhaisg air a’ bhaile, agus
math dh’fhaoidhte gur ann ann
an Tobarr Mhoire a theid an
obair air adhart.
Celtic
League
Conference
The Celtic league, the Celtic-i Li
political body, is holding a 11.
weekend conference in Ban- ]
gor on the 1st and 2nd of j k
June.
The conference is being jlj
opened with a public meeting ||j
at which Gwynfor Evans and ' L
Yann Fouere will speak onl ■
the theme: “ Interceltic co- i [c
operation for national free- j is
dom.’
Members of the League 5 Li
gathering for the annual lij
meeting, will discuss themes ] I;
on the Celtic League as an j r
instrument for fostering an j fi
inter-Celtic spirit, and an
auxiliary instrument for the j,i
National Parties of the six 11n
Celtic countries.
The Celtic League is to par-+ n
ticipate in the London Con-i |/
ference on the ‘Fourth l ir
World.’ The Editor of the ]li
League’s 1968 Annual Vol- jll
ume, which is being printed i p!
in Inverness, is Mr F. G.i j
Thompson who reports that j \i
the publication will be ready : (H
for distribution by the end of j i
July- 1
The Volume will contain j |:
two main themes: The Con-)j II
tribution of the Celt in the ] bj
Development of North Ame- j h
rica; and the place of the Cel- j ll
tic Nations in the United}
Europe of the Common Mar-| B
ket.
MANX RADIO FIGHT ,
CONTINUES
Tne fight for greater power) h
for Manx Radio continues, ei
Discussions with Whitehall U
have convinced some reac- h
tionary Members of tiiej U
House of Keys ot the need H
for more self-government. 11
Manx Radio, in addition to jH
its Manx Gaelic programme?! I
each Monday, has provided I
programme ’Know Your ls-;H
land,’ described as a series of pj
interviews and word pictures!. I
It deals with various as4 I
pects of Manx life from geo-I; I
logy, pre-history, history, tnejn
Constitution, the language, ; H
and the like.
Further recognition fori: I
Manx nas come from the; U
‘Isle of Man Examiner,’ which i U
paper has its title translated; fl
in Manx under the English. , 11
BASIC BRETON
You can learn Breton, with-. H
out knowing French. For £1| 11
you can have a 3| inch tape jl
on which 30 simple lesson® I
are recorded. They are trans-j I
lated, with minor adaptations,; I
from the Radio/Teiiefis Eir-j I
eann ‘Buntus Cainte' Course.' I
The tape, which lasts some. I
70 minutes, provides a correct, I
Breton pronounciation. The I
text is reproduced on sheets I
which cost an extra 2/-. ; I
Anyone interested in learn- j I
ing Breton, to be used in a I .
basic form for a next holiday H
in Brittany, can contact Alan; ■
Heussaff, 9 Br Cnoc Sion, ■
Dublin, 9.