An Comunn Gàidhealach Publications > Gaidheal > Volume 24, October 1928--September 1929
(174) Page 154
Download files
Complete book:
Individual page:
Thumbnail gallery: Grid view | List view
154
Aft GAIDHEAL.
An t-Iuchar, 1929.
seasamh a’ sileadh nan deur air mullach
a’ chnuio ud shuas ag iargann na bha uam,
agus a’ coimhead do’n Aird-an-iar, far am
bheil Beamaraigh Bheag air am moch a
dh’eireas grian ’s air an anmoch a l&igheas
i. Eadhon an raoir fhein thainig bruadar
thugami tri uairean ann an iomlaid na
h-oidhche gu’n robh mi air ais ann am
Bearnaraigh Bheag; agus anns a’ mhaduinn
’nuair a dhuisg mi th&inig thugam an rann
so.
‘ Ged nach eil mi am Beiirnaraigh Bheag
Na creid nach eil i air m’uigh,
B’kill learn na h’agh do theach
Bhi a’ coimhead nan clach ’sa stuigh.’
A Bigh, a High, ma tha cridhe maoth ’nad
chliabh na cum mise ’nam phriosanach na’s
fhaide. Gabh truas riumsa, agus bithidh
beannachd an Ti is Airde air do cheann gu
brath. 0, Bhekmaraigh Bhig; 0, Bhekmar-
aigh Bhig, ’s tu fh&n ’s na tha tkmhachd
air do chlkran a tha a’ tighinn gu trie air
m ’aire! ’ ’
’Nuair a chuala High Suain an dbigh air
an do labhair i, agus a mhothaieh © mar a
bha i air a dreach a chall leis an chianalas
dh’aithnich e nach robh e chum math ’s am
bith dha a bhi ’ga gleidheadh na b’fhaide.
Binn e suas inntinn gu ’n aisigeadh e be6 shm
i do eilean a breithe ’s a h-araich. Tha ©
furasd’ a chreidsinn nach ann 1© cridhe
sunndach a thkinig e gu bhi a’ co-dhunadh
gu’m b’e a dhleasdanas a bhean 6g mhais-
each a ghoid e As na h-Eileanan-a-siar a
liubhairt do a parantan a’ rithist. Dh’iarr
e an tA a b ’fhearr de an luingeas aige a chur
an ordugh, agus sheol e le Gealachos gu tlr
a grAidh, gus fadheoidh na chuir e air tlr i
gu sabhailt’ ann an Caolas Bhekmaraigh
Bhig, an t-Aite sin do’n d’thug is© gr&dh a
bha cho seasmhach.
B’e sud an latha m6r ann an eilean beag,
an latha a thill nighean an t-Sagairt Oig.
Bha a parantan air dbchas a thoirt suas
nach fhaiceadh iad a chaoidh a be6 no a
mkrbh. Ach bha i ’nise cbmhla riutha be6
si An, agus gabhaidh e a chreidsinn gu’n robh
m6r ghAirdeachas ann an tigh an t-Sagairt
Oig an latha ud. Bha greadhnachas air
feadh an eilein air fad airson ath-philleadh
Ghealachois, agus dh’fheumadh gach neach
’s an eilean sealladh fhaighinn oirre a’
latha a thainig i. Bha uiread de ioghnadh
air cuid dhifibh is ged a bhiodh i air Airigh
bho na mairbh. Is iomadh cuairt-maidne
is cuairt-feasgair a ghabh i tre mhachraich-
ean uaine an eilein bho’n latha ud. Bu trie
a chlte a cruth AilUdh, agus a chluinnte a
guth ceblmhor binn moch is anmoch ann am
BeArnaraigh Bheag.
Tha © coltach nach do ph6s i ’riamh, ged
is iomadh fear a bha’n t6ir oirre; ach chuir
ise roimpe nach biodh cuid no gnothach aice
tuilleadh ri leannan an deidh na chaidh i
troimhe rA na seachd geamhraidh fhada a
chuir i seachad ann a Lochlunn nam fuar-
bheann. Dh’fhuirich esan a bha suirghidh
oirre ’na nighinn gun phosadh cuideachd.
Cha b’ann ’na tAmh a bha i a’ caitheamh a
cAirtealan. Bhiodh i a’ dAanamh gAird-
eachais cbmhla riu-san a bhiodh subhach
agus a’ bron comhla riu-san a bhiodh ri brbn;
agus cha robh bochd no beartach ’s an
Aite a dh’fhAsadh tinn nach b’ i Gealachos
a’ bhan-eiridinn a bhiodh aca. ’S ann dhith
fhbin a thigeadh a dhol a dheanamh
cobhair air neach a bhiodh ann an tinneas.
Bha i beb gus an do dh’fhAs a ceann hath
leis an aois, agus ’nuair a chaochail i chaidh
a h-adhlacadh air uachdar TrAigh an
Teampuill, far am bheil i a’ cadal gu
samhach ri taobh na mara do’n robh uiread
de ghrAdh aice ann a lAithean a h-bige.
— - ^
GAELIC IN GALLOWAY.
Many people must have been interested
in the article which appeared in a recent
issue of th© Dumfries and Galloway
Standard dealing with the death of Gaelic
in Galloway, and putting forward a plea for
its resurrection. Such a plea would meet
with a ready response from a large number
of persons if they realised that the study of
Gaelic is a paying proposition. Those who
believe that the attempt to rekindle interest
in this ancient tongue is a matter of mere
sentiment, divorced from all practical con¬
siderations, are woefully misinformed.
Gaelic has great practical value in many
important respects. A great number of
scholars of many nationalities—French,
German, Austrian, and Norweigian, to name
only a few—have been attracted to its
study. These authorities have left on record
unequivocal testimony to its great philo¬
logical value. It cannot be said, however,
that this is yet universally recognised,
because a Gaelic enthusiast declares that he
was once asked by a distinguished classical
scholar whether Gaelic, like Hebrew, was
written from right to left!
It has been asserted that a knowledge of
Gaelic is more useful in the study of the
classics than acquaintance with almost any
Aft GAIDHEAL.
An t-Iuchar, 1929.
seasamh a’ sileadh nan deur air mullach
a’ chnuio ud shuas ag iargann na bha uam,
agus a’ coimhead do’n Aird-an-iar, far am
bheil Beamaraigh Bheag air am moch a
dh’eireas grian ’s air an anmoch a l&igheas
i. Eadhon an raoir fhein thainig bruadar
thugami tri uairean ann an iomlaid na
h-oidhche gu’n robh mi air ais ann am
Bearnaraigh Bheag; agus anns a’ mhaduinn
’nuair a dhuisg mi th&inig thugam an rann
so.
‘ Ged nach eil mi am Beiirnaraigh Bheag
Na creid nach eil i air m’uigh,
B’kill learn na h’agh do theach
Bhi a’ coimhead nan clach ’sa stuigh.’
A Bigh, a High, ma tha cridhe maoth ’nad
chliabh na cum mise ’nam phriosanach na’s
fhaide. Gabh truas riumsa, agus bithidh
beannachd an Ti is Airde air do cheann gu
brath. 0, Bhekmaraigh Bhig; 0, Bhekmar-
aigh Bhig, ’s tu fh&n ’s na tha tkmhachd
air do chlkran a tha a’ tighinn gu trie air
m ’aire! ’ ’
’Nuair a chuala High Suain an dbigh air
an do labhair i, agus a mhothaieh © mar a
bha i air a dreach a chall leis an chianalas
dh’aithnich e nach robh e chum math ’s am
bith dha a bhi ’ga gleidheadh na b’fhaide.
Binn e suas inntinn gu ’n aisigeadh e be6 shm
i do eilean a breithe ’s a h-araich. Tha ©
furasd’ a chreidsinn nach ann 1© cridhe
sunndach a thkinig e gu bhi a’ co-dhunadh
gu’m b’e a dhleasdanas a bhean 6g mhais-
each a ghoid e As na h-Eileanan-a-siar a
liubhairt do a parantan a’ rithist. Dh’iarr
e an tA a b ’fhearr de an luingeas aige a chur
an ordugh, agus sheol e le Gealachos gu tlr
a grAidh, gus fadheoidh na chuir e air tlr i
gu sabhailt’ ann an Caolas Bhekmaraigh
Bhig, an t-Aite sin do’n d’thug is© gr&dh a
bha cho seasmhach.
B’e sud an latha m6r ann an eilean beag,
an latha a thill nighean an t-Sagairt Oig.
Bha a parantan air dbchas a thoirt suas
nach fhaiceadh iad a chaoidh a be6 no a
mkrbh. Ach bha i ’nise cbmhla riutha be6
si An, agus gabhaidh e a chreidsinn gu’n robh
m6r ghAirdeachas ann an tigh an t-Sagairt
Oig an latha ud. Bha greadhnachas air
feadh an eilein air fad airson ath-philleadh
Ghealachois, agus dh’fheumadh gach neach
’s an eilean sealladh fhaighinn oirre a’
latha a thainig i. Bha uiread de ioghnadh
air cuid dhifibh is ged a bhiodh i air Airigh
bho na mairbh. Is iomadh cuairt-maidne
is cuairt-feasgair a ghabh i tre mhachraich-
ean uaine an eilein bho’n latha ud. Bu trie
a chlte a cruth AilUdh, agus a chluinnte a
guth ceblmhor binn moch is anmoch ann am
BeArnaraigh Bheag.
Tha © coltach nach do ph6s i ’riamh, ged
is iomadh fear a bha’n t6ir oirre; ach chuir
ise roimpe nach biodh cuid no gnothach aice
tuilleadh ri leannan an deidh na chaidh i
troimhe rA na seachd geamhraidh fhada a
chuir i seachad ann a Lochlunn nam fuar-
bheann. Dh’fhuirich esan a bha suirghidh
oirre ’na nighinn gun phosadh cuideachd.
Cha b’ann ’na tAmh a bha i a’ caitheamh a
cAirtealan. Bhiodh i a’ dAanamh gAird-
eachais cbmhla riu-san a bhiodh subhach
agus a’ bron comhla riu-san a bhiodh ri brbn;
agus cha robh bochd no beartach ’s an
Aite a dh’fhAsadh tinn nach b’ i Gealachos
a’ bhan-eiridinn a bhiodh aca. ’S ann dhith
fhbin a thigeadh a dhol a dheanamh
cobhair air neach a bhiodh ann an tinneas.
Bha i beb gus an do dh’fhAs a ceann hath
leis an aois, agus ’nuair a chaochail i chaidh
a h-adhlacadh air uachdar TrAigh an
Teampuill, far am bheil i a’ cadal gu
samhach ri taobh na mara do’n robh uiread
de ghrAdh aice ann a lAithean a h-bige.
— - ^
GAELIC IN GALLOWAY.
Many people must have been interested
in the article which appeared in a recent
issue of th© Dumfries and Galloway
Standard dealing with the death of Gaelic
in Galloway, and putting forward a plea for
its resurrection. Such a plea would meet
with a ready response from a large number
of persons if they realised that the study of
Gaelic is a paying proposition. Those who
believe that the attempt to rekindle interest
in this ancient tongue is a matter of mere
sentiment, divorced from all practical con¬
siderations, are woefully misinformed.
Gaelic has great practical value in many
important respects. A great number of
scholars of many nationalities—French,
German, Austrian, and Norweigian, to name
only a few—have been attracted to its
study. These authorities have left on record
unequivocal testimony to its great philo¬
logical value. It cannot be said, however,
that this is yet universally recognised,
because a Gaelic enthusiast declares that he
was once asked by a distinguished classical
scholar whether Gaelic, like Hebrew, was
written from right to left!
It has been asserted that a knowledge of
Gaelic is more useful in the study of the
classics than acquaintance with almost any
Set display mode to: Universal Viewer | Mirador | Large image | Transcription
An Comunn Gàidhealach > An Comunn Gàidhealach Publications > Gaidheal > Volume 24, October 1928--September 1929 > (174) Page 154 |
---|
Permanent URL | https://digital.nls.uk/125296584 |
---|
Description | This contains items published by An Comunn, which are not specifically Mòd-related. It includes journals, annual reports and corporate documents, policy statements, educational resources and published plays and literature. It is arranged alphabetically by title. |
---|
Description | A collection of over 400 items published by An Comunn Gàidhealach, the organisation which promotes Gaelic language and culture and organises the Royal National Mòd. Dating from 1891 up to the present day, the collection includes journals and newspapers, annual reports, educational materials, national Mòd programmes, published Mòd literature and music. |
---|---|
Additional NLS resources: |
|