Matheson Collection > Clych adgof

LLYFR Y SEIAT.
" Tariannau fll sydd jn crogi ynddo, i gyd yn estylch
■.■dvrn."— C'an y Caniadaü, iv. 4.
IHANESYDD cyfnodau a ddaw, bydd y
seiat, nid yn imig yn un o sefydliadau
inwyaf dyddoiol y ganrif hon, ond yn un
o'i- sefydliadau mwyaf pwysig hefyd. Ynddi
y ftuifiwyd cynieriadau goreu Cymru, ac nid
ydyw ei nerth eto wedi dechreu pallu. Ynddi
y dysgodd llawer un sy'n rheoli ei ardal, nid
yn unig fyw mewn dull rydd awdurdod i'w eir-
iau, ond hefyd ofalu am " wedd allanol yr
achos," — gofalu am gyfarfodydd, ani arian, am
fusnes ymhob gwedd, gyda fîyddlondeb a man-
ylder a hunan-abeilh. Ac fel y mae llywodr-
aeth y wlad yn dod yn fwy gwerinol, y mae
dylanwadau'r seiat yn dod yn fwy amlwg. Caf-
odd y Saeson lawer mwy o fanteision i ddysgu
gwersi llywodraeth leol na'r Cymry, a thybir
fod ganddynt gyfaddasder neillduol at drefnu a
rheoli, — tra mai athrylith wyllt a gwrthryfelgar
ydyw athrylith y Celt. Wrth weled y gwaith
mawr wna Cynghoiau Sir Cymru, gyda medr a
than ymdeimlad o gyfrifoldeb, gofynnir pa le a
pha bryd y dysgodd y Celt reol, pa le a pha
bryd y daeth pwyll arafaidd yn eiddo iddo. Ac
atebir, heb gyfeiliorni, mai yn y seiat.
Nid anyddorol, hwyrach, fydd trem ar hanes
un seiat. Y mae Hyfr seiat, wedi ei gadw'n
fanwl ac wedi ei ysgrifennu'n brydferth, o fy
mlaen. Yr wyf yn cofìo'r gŵr a'i hysgrifen-
nodd, — gŵr glandeg a thywysogaidd yr olwg