Matheson Collection > Canu Llywarch Hen
(165)
Download files
Complete book:
Individual page:
Thumbnail gallery: Grid view | List view
I. 15c-16b NODIADAU 69
15c kan, o cant, hen ffurf gan. Yn R.P.T. ceir a chan, sy'n
gwneud y 11. yn rhy hir. Cadwyd yr hen ddarll. yn 16c, ond
collwyd ef eto yn 18c.
hywyd : cf. M.A. 143b, n. 12, haelion hywyt hawt y treit ;
145a, Arglwyd h. hir ; 208b, Arglwyt boed hywyt Hywel
(ar ddiwedd marwnad) ; 232b, naf nawt hywyt (odlir â
rwyt, hulwyt) ; B.T. 43, Am arglwyd hywyd hewr eiran ;
B.B.C. 87, Bu hywit ac ny bu doeth ; H. 33, yn hywyt yn
rwyt rac hwyedic ; 19, Gruffut . . . hywel . . . a, hywyt oloed
(am gladdu) ; 214, trugar duw hywyt rwyt rinwetawc.
Felly daw o hy- ac -ŵydd; yn ôl Strachan, R.C. xxviii, 202,
cytras â'r Gw. súi, gen. suad "doeth", gan dderbyn ystyr
Pughe i'r gair, sef "intelligent" ; cf. gwy{dd)bod. Ni thâl
yr ystyr mewn rhai, beth bynnag, o'r enghreifitiau uchod,
mwy nag yn y testun. Beth am "rhwydd, cyflym,
parod" ? Cf. H.G.Cr. 289, "parod, amlwg" ?
16a gwyliis : y bôn yw gwyli- a chwanegir -is at hwnnw, cf.
dali-af, deliis, gw. P.K.M. 154, ar dellis.
16b aryguis: 'P.T. ygnis. Os dilynir R. yna ay y gms, hen
orgraff am "ar ei wisg" ; neu "ar ei wis, cf. Gw. fis, Ll.
visio : un ai fod ei darian ar ei arfau (cf . la, gwisc am arfau,)
neu yn amddiffyn ei wedd, ei wyneb. O blaid darll. P.T.
y mae B.T. 58, Duw ryth ỳeris rieu ygnis rac ofyn dybris ;
B.A. 37, gnissint gueuilon ar e helo ; B.T. 61, gnissynt kat
lafnawr a chat vereu. Gnissynt wyr ydan lcylchwyawr
Ueeu. Rhydd Pughe, ar bwys yr enghraifft olaf, gnisiaw
"to brandish, to flourish" : ystyr bosibl gyda llafnawr,
ond anaddas gyda "gwŷr o dan darianau". Y mae ar e
helo yn B.A. 37, sef "ar ei helw", yn atgoffa B.B.C. 82, 3,
Ar helv uy ren y guiscaf "under the protection of the Lord"
(cf. swyn i ddiogelu defaid mewn Gwyddeleg, Betha
Colmain, 54, mo chaórig ro bet ar seilb an oenfir, for seilb
Colmain, h.y. "dan nawdd"), fel peta.i' t gueuilon yn ymochel
dan nawdd yr arwr ; felly B.T. 61, gwŷr yn ymochel dan
eu tarianau rhag y llafnau a'r berau ; B.T. 58, rieu ygnis,
"kings on guard", rhag ofn Urien. Felly Gwên ar ei gnis
"on his guard" — a'r treigliad yn yr enw heb ei ddangos —
neu ar ygnis (cf . egni a gnif ?) "on guard".
15c kan, o cant, hen ffurf gan. Yn R.P.T. ceir a chan, sy'n
gwneud y 11. yn rhy hir. Cadwyd yr hen ddarll. yn 16c, ond
collwyd ef eto yn 18c.
hywyd : cf. M.A. 143b, n. 12, haelion hywyt hawt y treit ;
145a, Arglwyd h. hir ; 208b, Arglwyt boed hywyt Hywel
(ar ddiwedd marwnad) ; 232b, naf nawt hywyt (odlir â
rwyt, hulwyt) ; B.T. 43, Am arglwyd hywyd hewr eiran ;
B.B.C. 87, Bu hywit ac ny bu doeth ; H. 33, yn hywyt yn
rwyt rac hwyedic ; 19, Gruffut . . . hywel . . . a, hywyt oloed
(am gladdu) ; 214, trugar duw hywyt rwyt rinwetawc.
Felly daw o hy- ac -ŵydd; yn ôl Strachan, R.C. xxviii, 202,
cytras â'r Gw. súi, gen. suad "doeth", gan dderbyn ystyr
Pughe i'r gair, sef "intelligent" ; cf. gwy{dd)bod. Ni thâl
yr ystyr mewn rhai, beth bynnag, o'r enghreifitiau uchod,
mwy nag yn y testun. Beth am "rhwydd, cyflym,
parod" ? Cf. H.G.Cr. 289, "parod, amlwg" ?
16a gwyliis : y bôn yw gwyli- a chwanegir -is at hwnnw, cf.
dali-af, deliis, gw. P.K.M. 154, ar dellis.
16b aryguis: 'P.T. ygnis. Os dilynir R. yna ay y gms, hen
orgraff am "ar ei wisg" ; neu "ar ei wis, cf. Gw. fis, Ll.
visio : un ai fod ei darian ar ei arfau (cf . la, gwisc am arfau,)
neu yn amddiffyn ei wedd, ei wyneb. O blaid darll. P.T.
y mae B.T. 58, Duw ryth ỳeris rieu ygnis rac ofyn dybris ;
B.A. 37, gnissint gueuilon ar e helo ; B.T. 61, gnissynt kat
lafnawr a chat vereu. Gnissynt wyr ydan lcylchwyawr
Ueeu. Rhydd Pughe, ar bwys yr enghraifft olaf, gnisiaw
"to brandish, to flourish" : ystyr bosibl gyda llafnawr,
ond anaddas gyda "gwŷr o dan darianau". Y mae ar e
helo yn B.A. 37, sef "ar ei helw", yn atgoffa B.B.C. 82, 3,
Ar helv uy ren y guiscaf "under the protection of the Lord"
(cf. swyn i ddiogelu defaid mewn Gwyddeleg, Betha
Colmain, 54, mo chaórig ro bet ar seilb an oenfir, for seilb
Colmain, h.y. "dan nawdd"), fel peta.i' t gueuilon yn ymochel
dan nawdd yr arwr ; felly B.T. 61, gwŷr yn ymochel dan
eu tarianau rhag y llafnau a'r berau ; B.T. 58, rieu ygnis,
"kings on guard", rhag ofn Urien. Felly Gwên ar ei gnis
"on his guard" — a'r treigliad yn yr enw heb ei ddangos —
neu ar ygnis (cf . egni a gnif ?) "on guard".
Set display mode to: Large image | Transcription
Images and transcriptions on this page, including medium image downloads, may be used under the Creative Commons Attribution 4.0 International Licence unless otherwise stated. 
| Early Gaelic Book Collections > Matheson Collection > Canu Llywarch Hen > (165) |
|---|
| Permanent URL | https://digital.nls.uk/76550177 |
|---|
| Description | Welsh poetry. Llywarch Hen (Llywarch the Old) was a hero of the British 'Old North' (Scotland and Northern England) to whom the poetry was originally attributed. |
|---|---|
| Shelfmark | Mat.51 |
| Additional NLS resources: | |
| Attribution and copyright: |
|
More information
|
|
| Description | Items from a collection of 170 volumes relating to Gaelic matters. Mainly philological works in the Celtic and some non-Celtic languages. Some books extensively annotated by Angus Matheson, the first Professor of Celtic at Glasgow University. |
|---|
| Description | Selected items from five 'Special and Named Printed Collections'. Includes books in Gaelic and other Celtic languages, works about the Gaels, their languages, literature, culture and history. |
|---|