Download files
Complete book:
Individual page:
Thumbnail gallery: Grid view | List view
ANA
28 1
ANA
Amplitude, s. 1. Extent : meudachd, farsuing-
eachd. 2. largeness, greatness : meudachd, far-
suingeachd. 3. capacity : meudachd, farsuing-
eachd, nior-fhiosrachd. 4. copiousness, abun-
dance : lànachd, pailteachd. 5. amplitude of the
range of a projectile : fad astair-urchair.
Amply, adv. See Ample.
Amputate, v. a. Gèarr air falbh ; 's e sin, sgar ball
o 'n chorp, mar ni leigh le inneal gearraidh.
Amputation, s. Gearradh dheth, sgaradh uaithe.
Amulet, s. Paidirean giosagach, seud giosagach,
seun.
Amurcosity, «. Brigh dhèasgann brìgh-mhàthair
ni sam bith.
Amuse, v. a. et n. 1. Entertain with tranquillity:
toilich, cum o fhadal. 2. draw on, keep in expec-
^' tation : breug, meall. 3. muse, meditate : smuain-
ich, cum t' inntinn air falbh.
Amusement,*. 1. Entertainment: caitheamh-aim-
sire, fearas-chuideachd, breugadh. 2. profound
meditation : beachd-smuaineachadh, smuaineach-
adh trom.
Amuser, s. Fear-miodail, fear-breugaidh, mealltair.
Amusingly, adv. Air mhodh thaitneach.
Amusive, adj. Taitneach, a bheir toileachadh, a
thogas sprochd, sunndachail.
Amusively, adv. See Amusive.
An. See A, Article.
Ana, adv. Uiread is uiread.
Anabaptism, s. Teagasg nan anabaisteach.
Anabaptist, s. Anabaisteach, baisteach, fear-àich-
eidh baistidh do leanabaibh.
Anabaptize, v. a. Baist a ris, baist an dara h-uair.
Anachorete, I
Anachorite, J
Anachronism, s. Mearachd an cunntas aimsir.
Anademe, s. Lus-chrùn, blàth-fhleasg.
Anagram, s. Toimhseachan air ainm neach, anns
am bheil na litrichean a tha deanamh suas an
ainme air an cur troimh a cheile.
Analects, s. 1. Crumbs which fall from the table :
spruileach. 2. Jig. fragments of authors, select
pieces : roinnean, no, earrannan de sgriobhadh
ùghdairean, mirean taghta.
Analeptic, adj. Comhfhurtachail, neartmhor, a'
neartachadh le curigaidh leighis.
Analogial, adj. Coltach fi, buintinn ri.
Analogical, adj. 1. Used by way of analogy :
samhlachail, coinieasach, coltach fi. 2. analogous,
having resemblance or relation : coltach fi, cos-
mhuil fi, co-shamhuil.
Analogically, adv. See Analogical.
Analogicalness, s. Co-shamlachas, coimeasachd,
co-fhreagarrachd ann an coslas.
Analogous, adj. Cosmhuil fi, co-chòrdadh ann am
buaidhibh, co-fhreagarrach.
Analogously, adv. See Analogous.
Analogy, s. 1. Resemblance between things : coslas,
samhlachas, co-chòrdadh, fìor-choslas f ' a cheile.
2. by grammarians used to signify the agree-
ment of several words in one common mode : co-
fhreagairt fhocal an cleachdanih coitchionn, mar.
Vol. II.
s. Manach aonaranach.
Fuathaichte, o, Fuathaich ; Gràdhaichte, o, Gràdh-
aicli.
Analysis, s. 1. A separation of a compound
body into the several parts of which it consists :
eadar-diiealachadh air buaidhibh ni, mion-fanns-
achadh, dealachadh nithe
ta o cheile, ead-
ar-sgarachduinn air gach gne de ni aonaichte, fuasg-
ladh. 2. a consideration of any thing in parts :
mineachadh, tabhairt fainear gach gne de ni an
òrdugh, eadar-sgarachduinn 's an inntinn air buaidh-
ibh ni raeasgta. 3. solution of any thing into its
first elements : mineachadh, fosgladh as a cheile.
Analyst, s. Fear-mineachaidh, fear-soilleireachaidh.
Analytical, adj. That which resolves any thing in-
to its first principles : a bheir gach gne ni measgta
gu solus le eadar-sgarachduinn, a chuireas gach
buaidh ann an ni o cheile, a shoilleiricheas, a
mhinicheas. 2. that which proceeds by analysis :
a mhion-fannsaicheas, a gheur-mhinicheas.
Analytically, adv. See Analytical.
Analyze, v. a. Eadar-sgar gne nithe, thoir as a
cheile, bun-fannsaich, tur-mhinich.
Analyzer, s. I. That which has the power of an-
alyzing : fear-sgaraidh o cheile, fear-eadar-dheal-
achaidh. 2. he who analyzes, or investigates : fear-
mineachaidh, fear-soilleireachaidh.
Anapest, s. Troigh-bhàrdachd, dà cheum goirid is
ceum fada.
Anarch, s. Fear-mi-fiaghailt, ceann-aimhreit.
Anarchic, adj. Mi-fiaghailteach.
Anarchical, adj. Aimhreiteach, mi-fiaghailteach.
Anarchism, s. Mi-fiaghailteachd, aimhreiteachd.
Anarchist, *. Fear-buaireis, ceatharnach-collle,
fear-mi-fiaghailt.
Anarchy, a-. Mi-f iaghailt, eas-aonachd, aimhreit, mi-
dhòigh, eas-òrdugh,, buaireas.
Anasarca, «. Seòrsa d'an mheud-bhronn.
Anastrophe, s. Mi-fiaghailt fhocal, eas-òrdugh
fhocal.
Anathema, s. 1. A curse pronounced by ecclesi-
astical authority : ascaoin-eaglais, mallachd-eag-
lais, mallachd. 2. the object of the curse : mall-
achd,
Anathematical, adj. A bhuineas do mhallachd-
eglais.
Anathematize, v. a. Sgar o chomunn nan criosd-
uidhean, cuir mallachd-eaglais air, cuir fuidh as-
Anatomical, adj. 1. Relating to anatomy: a
bhuineas do theagasg corp-ghearradh, no corp-
shnasadh. 2. proceeding upon principles taught
in anatomy : corp-shnasaireach. 3. anatomiz-
ed, dissected, separated: corp-shnasaichte, corp-
gheàrrta.
Anatomically, adv. See Anatomical.
Anatomist, «. Corp-shnasaire, fear-gearraidh chorp.
Anatomize, v. a. 1. Dissect an animal : corp-
gheàrr, corp-shnasaich. 2. lay any thing open dis-
tinctly : fosgail gu mion, reidh-shnasaich.
Anatomy, s. 1. The art of dissecting the body :
corp-shnasadh, corp-ghearradh, corp-fannsachadh.
2. the doctrine of the structure of the body : teag-
2 N
28 1
ANA
Amplitude, s. 1. Extent : meudachd, farsuing-
eachd. 2. largeness, greatness : meudachd, far-
suingeachd. 3. capacity : meudachd, farsuing-
eachd, nior-fhiosrachd. 4. copiousness, abun-
dance : lànachd, pailteachd. 5. amplitude of the
range of a projectile : fad astair-urchair.
Amply, adv. See Ample.
Amputate, v. a. Gèarr air falbh ; 's e sin, sgar ball
o 'n chorp, mar ni leigh le inneal gearraidh.
Amputation, s. Gearradh dheth, sgaradh uaithe.
Amulet, s. Paidirean giosagach, seud giosagach,
seun.
Amurcosity, «. Brigh dhèasgann brìgh-mhàthair
ni sam bith.
Amuse, v. a. et n. 1. Entertain with tranquillity:
toilich, cum o fhadal. 2. draw on, keep in expec-
^' tation : breug, meall. 3. muse, meditate : smuain-
ich, cum t' inntinn air falbh.
Amusement,*. 1. Entertainment: caitheamh-aim-
sire, fearas-chuideachd, breugadh. 2. profound
meditation : beachd-smuaineachadh, smuaineach-
adh trom.
Amuser, s. Fear-miodail, fear-breugaidh, mealltair.
Amusingly, adv. Air mhodh thaitneach.
Amusive, adj. Taitneach, a bheir toileachadh, a
thogas sprochd, sunndachail.
Amusively, adv. See Amusive.
An. See A, Article.
Ana, adv. Uiread is uiread.
Anabaptism, s. Teagasg nan anabaisteach.
Anabaptist, s. Anabaisteach, baisteach, fear-àich-
eidh baistidh do leanabaibh.
Anabaptize, v. a. Baist a ris, baist an dara h-uair.
Anachorete, I
Anachorite, J
Anachronism, s. Mearachd an cunntas aimsir.
Anademe, s. Lus-chrùn, blàth-fhleasg.
Anagram, s. Toimhseachan air ainm neach, anns
am bheil na litrichean a tha deanamh suas an
ainme air an cur troimh a cheile.
Analects, s. 1. Crumbs which fall from the table :
spruileach. 2. Jig. fragments of authors, select
pieces : roinnean, no, earrannan de sgriobhadh
ùghdairean, mirean taghta.
Analeptic, adj. Comhfhurtachail, neartmhor, a'
neartachadh le curigaidh leighis.
Analogial, adj. Coltach fi, buintinn ri.
Analogical, adj. 1. Used by way of analogy :
samhlachail, coinieasach, coltach fi. 2. analogous,
having resemblance or relation : coltach fi, cos-
mhuil fi, co-shamhuil.
Analogically, adv. See Analogical.
Analogicalness, s. Co-shamlachas, coimeasachd,
co-fhreagarrachd ann an coslas.
Analogous, adj. Cosmhuil fi, co-chòrdadh ann am
buaidhibh, co-fhreagarrach.
Analogously, adv. See Analogous.
Analogy, s. 1. Resemblance between things : coslas,
samhlachas, co-chòrdadh, fìor-choslas f ' a cheile.
2. by grammarians used to signify the agree-
ment of several words in one common mode : co-
fhreagairt fhocal an cleachdanih coitchionn, mar.
Vol. II.
s. Manach aonaranach.
Fuathaichte, o, Fuathaich ; Gràdhaichte, o, Gràdh-
aicli.
Analysis, s. 1. A separation of a compound
body into the several parts of which it consists :
eadar-diiealachadh air buaidhibh ni, mion-fanns-
achadh, dealachadh nithe
ta o cheile, ead-
ar-sgarachduinn air gach gne de ni aonaichte, fuasg-
ladh. 2. a consideration of any thing in parts :
mineachadh, tabhairt fainear gach gne de ni an
òrdugh, eadar-sgarachduinn 's an inntinn air buaidh-
ibh ni raeasgta. 3. solution of any thing into its
first elements : mineachadh, fosgladh as a cheile.
Analyst, s. Fear-mineachaidh, fear-soilleireachaidh.
Analytical, adj. That which resolves any thing in-
to its first principles : a bheir gach gne ni measgta
gu solus le eadar-sgarachduinn, a chuireas gach
buaidh ann an ni o cheile, a shoilleiricheas, a
mhinicheas. 2. that which proceeds by analysis :
a mhion-fannsaicheas, a gheur-mhinicheas.
Analytically, adv. See Analytical.
Analyze, v. a. Eadar-sgar gne nithe, thoir as a
cheile, bun-fannsaich, tur-mhinich.
Analyzer, s. I. That which has the power of an-
alyzing : fear-sgaraidh o cheile, fear-eadar-dheal-
achaidh. 2. he who analyzes, or investigates : fear-
mineachaidh, fear-soilleireachaidh.
Anapest, s. Troigh-bhàrdachd, dà cheum goirid is
ceum fada.
Anarch, s. Fear-mi-fiaghailt, ceann-aimhreit.
Anarchic, adj. Mi-fiaghailteach.
Anarchical, adj. Aimhreiteach, mi-fiaghailteach.
Anarchism, s. Mi-fiaghailteachd, aimhreiteachd.
Anarchist, *. Fear-buaireis, ceatharnach-collle,
fear-mi-fiaghailt.
Anarchy, a-. Mi-f iaghailt, eas-aonachd, aimhreit, mi-
dhòigh, eas-òrdugh,, buaireas.
Anasarca, «. Seòrsa d'an mheud-bhronn.
Anastrophe, s. Mi-fiaghailt fhocal, eas-òrdugh
fhocal.
Anathema, s. 1. A curse pronounced by ecclesi-
astical authority : ascaoin-eaglais, mallachd-eag-
lais, mallachd. 2. the object of the curse : mall-
achd,
Anathematical, adj. A bhuineas do mhallachd-
eglais.
Anathematize, v. a. Sgar o chomunn nan criosd-
uidhean, cuir mallachd-eaglais air, cuir fuidh as-
Anatomical, adj. 1. Relating to anatomy: a
bhuineas do theagasg corp-ghearradh, no corp-
shnasadh. 2. proceeding upon principles taught
in anatomy : corp-shnasaireach. 3. anatomiz-
ed, dissected, separated: corp-shnasaichte, corp-
gheàrrta.
Anatomically, adv. See Anatomical.
Anatomist, «. Corp-shnasaire, fear-gearraidh chorp.
Anatomize, v. a. 1. Dissect an animal : corp-
gheàrr, corp-shnasaich. 2. lay any thing open dis-
tinctly : fosgail gu mion, reidh-shnasaich.
Anatomy, s. 1. The art of dissecting the body :
corp-shnasadh, corp-ghearradh, corp-fannsachadh.
2. the doctrine of the structure of the body : teag-
2 N
Set display mode to: Large image | Transcription
Images and transcriptions on this page, including medium image downloads, may be used under the Creative Commons Attribution 4.0 International Licence unless otherwise stated.
Early Gaelic Book Collections > Blair Collection > Dictionarium scoto-celticum > Volume II > (291) |
---|
Permanent URL | https://digital.nls.uk/76478172 |
---|
Shelfmark | Blair.304 |
---|---|
Attribution and copyright: |
|
More information |
Description | A selection of books from a collection of more than 500 titles, mostly on religious and literary topics. Also includes some material dealing with other Celtic languages and societies. Collection created towards the end of the 19th century by Lady Evelyn Stewart Murray. |
---|
Description | Selected items from five 'Special and Named Printed Collections'. Includes books in Gaelic and other Celtic languages, works about the Gaels, their languages, literature, culture and history. |
---|