Curiosities & wonders > Titi Livii Patavini historiarum belli Punici secundi libri quinque priores

T. LIVII LIBER XXI.
40
jaculomm, a Baliaribus conjecta. ad hoc elephanti, eminentes ah
extremis comibus, equis maxime non visa modo sed odore
insolita territis, fugam late faciebant. Pedestris pugna par ani-
mis magis, quam viribus, erat; quas recentes Poenus, paulo ante
curatis corporibus, in proelium attulerat: contra, jejuna fessaque
corpora Romanis, et rigentia gelu, torpebant. restitissent tamen
animis, si cum pedite solum foret pugnatum. Sed et Baliares,
pulso equite, jaculabantur in latera, et elephanti jam in mediam
peditum aciem sese tulerant: et Mago Numidaeque, simul late-
bras eorum improvida praeterlata acies est, exorti ab tergo,
ingentem tumultum ac terrorem fecere.
LYI. Tamen in tot circumstantibus malis mansit aliquamdiu
immota acies, maxime praeter spem omnium ad versus elephantos.
eos velites, ad id ipsum locati, verutis conjectis et avertere, et,
insecuti aversos, sub caudis, qua maxime molli cute vulnera
accipiunt, fodiebant: trepidantesque, prope jam in suos conster¬
nates, media acie in extremam, ad sinistrum cornu, adversus
Gallos auxiliares agi jussit Hannibal. Extemplo baud dubiam
fecere fugam. additus quoque novus terror Romanis, ut fusa
auxilia sua viderunt. Itaque, quum jam in orbem pugnarent,
decern millia ferme hominum, quum alii evadere nequissent,
media Afrorum acie, quae Gallicis auxiliis firmata erat, cum
ingenti caede hostium perrupere : et, quum neque in castra redi-
tus esset, flumine interclusis, neque prae imbri satis decernere
possent, qua suis opem ferrent, Placentiam recto itinere perrexere.
Plures deinde in omnes partes eruptiones factae : et, qui flumen
petiere, aut gurgitibus absumpti sunt, aut inter cunctationem
ingrediendi ab hostibus oppressi. qui passim per agros fuga sparsi
erant, vestigia cedentis sequentes agminis, Placentiam conten¬
dere : aliis timor hostium audaciam ingrediendi flumen fecit,
transgressique in castra pervenerunt. Imber nive mixtus et
intoleranda vis .frigoris et homines multos, et jumenta, et ele¬
phantos prope omnes, absumpsit. Finis insequendi hostis Poenis
flumen Trebia fuit: et ita torpentes gelu in castra rediere, ut
vix laetitiam victoriae sentirent. Itaque nocte insequenti, quum
praesidium castrorum, et quod reliquum ex magna parte militum
erat, ratibus Trebiam trajicerent, aut nihil sensere, obstrepente
pluvia ; aut, quia jam moveri prae lassitudine nequibant ac vul-
neribus, sentire sese dissimularunt: quietisque Poenis, tacito
agmine ab Scipione consule exercitus Placentiam est perductus:
inde Pado trajectus Cremonam, ne duorum exercituum hibernis
una colonia premeretur.
LYII. Romam tantus terror ex hac clade perlatus est, ut jam
ad urbem crederent infestis signis hostem venturum : nec quic-
quam spei aut auxilii esse, quo portis moenibusque vim arcerent.
Uno consule ad Ticinum victo, altero ex Sicilia revocato, duobus