Hew Morrison Collection > Gaidheal > Volume 4

AN GAIDIIE.U.
r.ir a cui- i'-M- comliair a chum ai'
Nrosmichadh g'u gaisge 's <i;u treui:-
i;is. Lean iia Baird Ghaidhealach
all deagh chleachduiri so.
" ]>e;in-sa cliu r\.\ dh'iiom a cb:ioidli
JIar d'aithriolt<':in Iji-sa leiu,"
ausa Fiouua.^•hal ri Oscar; agnis 's e
s ) a inhor chnid de theagasg Oiseiii.
•• Bi gaisgeil mar bn dual duit;"
"i-.idar a radh gui- e so ceann-teag-
aisg nam Bard Gaidhealach, agiis
nam BardGallda a sheiiiu mu threun-
tas nan Gaidheal 's mu'n dilseachd
do na Stiubbartaich. Agns bha
gach Ceannard ainmeil Airm blio
(Hialgacus gu Morair Ohluaidh lan-
iliio.si-ach air a' bhuaidh a bh' aig a'
>-hreidimli so Ihairis air na Saighd-
faran (JJaidhealach. Cha mhor de
'iheachdau ar sinnsearan. ma tha
aon idir anii, a ghleidh uiread de'n
<Mimhachd 's a riiin am lieachd so.
Feiidar a mhor chuid de'n spiorad a
t h' aig bun na dilseachd 's an duin-
(-alais a th'air a nochdadh 'n ar
I 'omuinii Ghaidhealach 's na bailte
iM-oia a lorgachadh gu.s, am bheaehd
<-;ieudiia. Cha 'n 'eil maith na olc a
• •!ii siun "n ar coimhearsuaich nach
• ■il siiin ullamh gu sealltniun air ais,
. 'h a cheangal vi co-ionaun gne a
gheibhear 's.na " daoiue o'n d'thaiuig
iad." Ma tha mac de choimhears-
naif.h deas 'n a pliearsa, ma tha
'nighean maiseach, no 'n t-atharrach;
— ma tha iad slan no euslan, buau
iio dionibiiati, aoidheil no doicheall-
:u,-h. fialaidli no spiocach, gUc no
aniaidesich. iicn- no breugach, ionraic
no bradach ; — nach 'eil thu ullamli
-ro-ullanili^ — gu radh, gun moran
ie(jraich a dheanamh, '• Bu dual
daibh sill."
'H e niobheachd gur airidlian teag-
asg so, a riiiii grehu cho dauigean
air iniitijmeaii ar n-aithrichean, 's aig
a' l)heil a leifhid de blinaidh thairis
ar Creidimh 'iis Cl(;achduin air latha
ffcin, a liimisufhadh gu din. A' bhcil
an >^caii-l'liocul fior ; agiihi ma tha,
cm. u t-
ladh so a J
a bhris- 1
ciod e cho hor ? A' bheil an lagh a
tha 'n tìean-fhocal a' conihanachadLi
a mach a' riaghladh a' Chruthachaidli
leis feiii, no 'n conih-bhoinn ri lagli-
anuan eile ? Ma tha da thaobh aii-.
mar theirear gu trie a th'air Bean ;;'
Bhaile 's air Paigha Ouain, i'eurli-
amaid ri sealltaiuii air a dha thaobli.
Gun teagamh thaCeistean cudtluom-
ach co-cheangailte vis an teagasg.
Staid an Duine — aito 's an Domhan
— a dhleasdauais dha felu, d'a cho-
chreutaireaii, 's do gach ni . cruth-
aichte^ — a chor mar bhith reusanta
le anam neo-bhasmhor ; — tha gach
ceist dhiu so, 's iomadh ceist a tha
leantainu 'n an lorg- so, an crochadh
ri teagasg- an t-Sean-fhocail. 'S e
air dleasdanas ma ta an Radh
cheasnachadh ; an cnaimh
eadli 's an smior a dheothal. oir
eigifi §aa bheil a 'nhcag no mhor d«
smior aun.
A reir mar is leir dhuiime, tha tii
cumhachdan aun, a tha, le che-ile. a'
souruchadh cor nadurra gach creutaii-
air tlialamh ; 's e sin, a Pharantan.
an Saoghal, agus E fein. Tlia so
cho fior, tha mi meas, mu thimchioll
gach ni anus a' bheil beatha, a reir
an gne, 's a tha e mu thimchioll an
duine. Tha ar n-aithrichean, anns
na Seau-fliocaii, ag aideachadh nan
cumhachdan fa leth, mu thimchioll
an duine co-dhiu ; ach anns ant-Sean-
flioc-al "Bu dual da sin," 's aims na
Sean-fhoc;iil eile a dh' ainmich mi, "s
e c;umhachd nam Parantan a mhaiji
a th' air a tlioirt far comhair.
Aontaichidh gach neac^h gu bheii
e fior ann air toinhas ro-mhor mu
lusau 's nni gach cieutair cruthaichte
a mach o dhuine, gu bheil -Am mac
mar an t-athair." Tha ga<.*h Garadtdr
's gach Tuathanach a' saoithreachadh
anns a' chreidimh so, agns tha toradh
an saothraeh a' dearbhadh fii-inn an
creidimh. Bhiodh e coltach gu leoir
gu'm biodh an lagh a' riaghladh na
hn. teume thuiiis aii' gach creutair