Blair Collection > Gaidheal > Volume 3

Dara Jlios a' Gheamhraidh, 1S74.
AN GAIDHEAL.
363
fo 'n lompaire. Rhaiuig e oir-thir
Bhrasil gun dail guu sgiorra ; agus
Ihean e an traigli astar mor gu
deas, gus an d' tliainig e gu cala
tearuinte am Patagonia, air an d'
tliug e Port Naomh lulian mar
ainm. Blia e nise toiseach a'
gheamhi-aidh 's an tir sin, far am
bheil au aimsir sin fuar agus
stoirmeil. Cliuir e roimhe fantninn
an sin gu li-earracli ; agus cliuir e
an sluagli fo cliruaidh smaclid, mu
bhiadh agus gacli ni eile. Uime
sin blia caipteiuean nan longan a'
runacliadli tilleadh gun dail do 'u
Spainn ; agus nuair a dbiult Magel-
lan sin a dheanamh, dh' eiricb iad
'n a aghaidb. Cbuir Magellan a
nise teacbdaire gu Lutbais Mendosa,
a bba 'n a cbeaunard air lucbd na
ceannaù-c, le ordugb cuir as da air
ball leis a' bbiodaig. Nuair a cbaidh
sin a dbeanamb, cbuir e gu bas
Cesada, aon de na caipteinibb, agus
cbuir e fear eile air tir. Mar sin
cbuir e criocb air a' cbeannairc, ged
a bba drocb rbuu aig na Spainnicb
uaibbreacb dba, on bu cboigreach e.
Chan fbac' iad neacb de dbaoine
na tire gus an robb iad da mhios 's
a' pbort. Tbainig an sin fear mor
tbun na traigbe, "a bba, reir na
b-aitbris, mar fbambair air mbeud,
le gutb mar bbuiricb tairbb. On a
bbuin iad gu caoimbneil ris tbainig
moran dbiu tbun na traigbe ; agus
b' iogbnadh leotba na longan mora
's na daoine beaga. Tbainig fear
dbiu air bord gu trie ; db' ionnsaicb
iad a' Pbaidir dba ; agus mu dbeire
cbaidh a bhaisteadb, fo ainm " Iain
Fambair." Cbunnaig iad aig na
b-Inuseinicb an lama, agus bba
ciiarain d'a cbraicionn air an casaibh.
Uime sin thug na Spainnicb Pata-
gones mar ainm orra ; 's e sin ri radb
"daoine brod-cbasacb."
jSI'uair a tbainig ant earracb, an
deire na bliana 1520, sbeol iad gu
deas, agus ancean beagan Ibaitbean, !
rbainig iad an caolas, aig ceann
deas America, ris an abrar Caolas
Mhagellain gus an latba 'n diugb.
Tba an caolas so mu tbri cbeud mile
air fad, agus bbo Ihetb-cbeud mile
gu ceithreamb mbile air lend. Bba
na maraicbeau fo aoibbneas nuair a
cbunnaig iad am fosgladb so, le nisge
dombain agus srutb laidir a' ruith
siar. Gidbeadh db' fban aon de na
loiigaibb air ais gu diombair, agus
tbill i do 'n Spainu ; agus bbrisear
te eile le aiuneart na sid : acli cbaidb
Magellan air agbart, leis na tri long-
aibb, agus air ant sbeacbdamb latba
ficbead de 'n naoitbeamb mios,
rbainig e an cuan mor, ceann amacb
a' cbaoil. Bba an aimsir fuar, agus
bba iomad teine aig sluagb na tire
gu deas. Uime sin tbug e Terra
del Fuego (Tir an Teine) mar ainn
air an eilein.
Stiuir Magellan a nise taobb an
iar thuatb ; agus an ceann tbri
miosan a's ocbd laitbean, rbainig e
na b-eileinean 's au ear dbeas bbo
Tiona, ris an abrar Ladrones, no
Meirlich. Tbug e ant ainm sin orra,
on a bba an sluagb ro bhradacb. Ged
a cbaidb e seacb iomad eilein air a
tburus fada, cba'n fbac' e acb da
eilein bbeag mio-tborail j agus db'
fbuiliim na daoine bbo thinneas agus
gorta. Rbainig e Eileinean Pbilip
air an ocbdamb latba deug de 'n
Mbart, 1521, far an deacb a mbar-
bbadb, an coraig ri sluagb na tire.
Cbaillear ditbis de na longaibh an
so ; agus rbainig an long a bba Iha-
tbair, an Bbictoria, an Spainn am
faogbar na bliana 1522. B' i so a'
cbiad long a cbaidb mu 'n cuairt do
'nt sbaogbal. P. Mac-Griogair.
(Bi leantainn.)
Fendaidb esan aig am bbeil
cumbachd a cbon-uicb a chiuineacb-
adh air ball, moran laitbean ambgbair
a chumail air ais.